Be Here - Sống Với Thực Tại
Sự bám chấp, Tánh Không, Tình yêu thương, Sự hiện hữu – những khái niệm này sẽ được lặp lại nhiều lần trong cuốn sách trí tuệ được rút ra từ những lời dạy của Đức Đạt-lai Lạt-ma. Cuốn sách này mở ra một hành trình khám phá sâu sắc về cách chúng ta có thể thực sự sống trọn vẹn trong hiện tại.
Đã có rất nhiều hướng dẫn về thực hành Phật giáo và thiền định nhằm giúp chúng ta “sống với thực tại”. Nhưng điều đó thực sự có ý nghĩa gì? Liệu nó đơn giản chỉ là việc hiện diện ở đây và ngay bây giờ?
Đức Đạt-lai Lạt-ma chỉ ra rằng sự bám luyến, những ràng buộc với vật chất, con người, ký ức, cảm xúc tiêu cực, hay thậm chí cả những mục tiêu tương lai, chính là những yếu tố khiến chúng ta rời xa thực tại. Khi bị ràng buộc, chúng ta không thực sự ở đây; thay vào đó, chúng ta đang bị kéo đi bởi những thứ đang trói buộc chúng ta.
Tánh Không: Buông Bỏ hay Hiểu Biết?
Tánh Không thường được hiểu là sự buông bỏ tất cả, thậm chí cả những suy nghĩ trong hiện tại. Nhưng làm thế nào chúng ta có thể hiểu được Tánh Không để thực sự có mặt ở đây và bây giờ?
Đức Đạt-lai Lạt-ma đã giải thích rằng, nếu chúng ta không có kiến thức về quá khứ và không có tầm nhìn về tương lai, thì làm sao chúng ta có thể thực sự trải nghiệm hiện tại một cách trọn vẹn?
Cuốn sách này là một cuộc thảo luận mở, trong đó Đức Đạt-lai Lạt-ma làm sáng tỏ bản chất của Tánh Không, Tình yêu thương và Sự bám chấp, tất cả đều hướng đến một mục tiêu duy nhất: giúp chúng ta sống với thực tại – có mặt ở đây và ngay bây giờ.
Sống Với Thực Tại: Từ Bi và Công Bằng
Khi chúng ta sống với thực tại, có mặt ở đây và bây giờ, chúng ta có thể thực hành lòng từ bi trong từng khoảnh khắc và tập trung vào công bằng xã hội ngay lập tức. Việc hiện diện trong hiện tại giúp chúng ta giải phóng bản thân khỏi những gánh nặng của quá khứ và những lo lắng về tương lai, từ đó vượt qua đau khổ.
Sống với thực tại – có mặt ở đây và bây giờ – đồng nghĩa với việc trải nghiệm hạnh phúc, bình an và sự trọn vẹn của cuộc sống.
Trích đoạn sách:SỐNG VỚI THỰC TẠI CÓ MẶT Ở ĐÂY VÀ BÂY GIỜ
Thời đại mà chỉ có các nhà sư quyết định cách chúng ta thực hành Phật giáo đã qua đi. Ngày nay, mọi người từ mọi tầng lớp trong xã hội – nhà giáo dục, nhà khoa học, nhà quản lý – nên cùng nhau thảo luận về sự hồi sinh của Phật giáo trong thế giới hiện đại.
Những lời dạy của Đức Phật có hai cấp độ: trí tuệ và phương tiện thiện xảo – hay nói cách khác, sự hiểu biết về sự thật và những hành động thực tế để có thể sống với thực tại, có mặt tại đây và bây giờ. “Trí tuệ” là sự hiểu biết về nhân quả, hay Tánh Không; “phương tiện” đề cập đến hành động bất bạo động, hay thực hành từ bi.
Tánh Không và Nhân Quả
Tánh Không là gì? Đó là sự hiểu biết rằng tất cả các hiện tượng đều phụ thuộc lẫn nhau để tồn tại. Đây là triết lý cốt lõi trong tư tưởng của Tổ Long Thọ về “trung đạo”. Không có gì tồn tại độc lập, mọi thứ đều sinh khởi từ nguyên nhân.
Quan điểm này khác biệt với niềm tin của Kitô giáo về một Đấng tạo hóa tạo ra vạn vật. Trong Phật giáo, chúng ta tin rằng tất cả mọi thứ đều được sinh khởi bởi nhân quả. Hạnh phúc, khổ đau và mọi hiện tượng đều có nguyên nhân cụ thể. Mọi thứ không tự sinh ra mà do sự tương tác của các yếu tố.
Thuyết nhân quả khẳng định rằng tất cả mọi thứ đều liên quan và nương vào nhau để tồn tại. Tánh Không không phải là hư vô; nó có nghĩa là mọi thứ đều tồn tại và sinh khởi từ nhân quả. Bản chất của vạn vật là vô tự tánh; chúng không thể tự tồn tại mà phải dựa vào sự tương thuộc lẫn nhau.
Trong đạo Phật, cả trí tuệ về Tánh Không và thực hành Tình yêu thương (Bồ Đề Tâm) đều vô cùng quan trọng. Tình yêu thương và lòng tốt là tinh túy của Phật giáo.
Mối Liên Hệ Giữa Tánh Không và Tình Yêu Thương
Mối liên hệ giữa Tánh Không và Tình yêu thương là gì? Một số tu sĩ Phật giáo có thể hiểu và giải thích học thuyết về Tánh Không, nhưng lại thiếu lòng từ bi đối với chúng sinh đang đau khổ. Trong trường hợp này, họ có kiến thức về sự thật nhưng lại thiếu sự thực hành.
Nếu một người thực sự hiểu biết về Tánh Không, thì tình yêu thương của họ sẽ tự nhiên tăng trưởng. Ngược lại, nếu không, sự hiểu biết về Tánh Không của họ vẫn chưa hoàn thiện.
Tánh Không có nghĩa là tất cả mọi thứ đều tương thuộc lẫn nhau, và thường bị hiểu lầm là hư vô, không có gì cả. Khi chúng ta phát triển sự hiểu biết về Tánh Không, thì tình yêu thương sẽ tự động tăng trưởng bởi vì tất cả mọi thứ đều liên kết và phụ thuộc lẫn nhau theo quy luật nhân quả.
Nỗi Khổ và Trung Đạo
Trung đạo rất quan trọng trong Phật giáo, nhưng nó không đơn giản chỉ là duy trì một trạng thái cân bằng, tránh cực đoan.
Đức Phật sinh ra là một hoàng tử với cuộc sống đầy đủ niềm vui, nhưng khi trở thành thầy tu, Ngài đã nhịn ăn và thực hành khổ hạnh đến mức cận kề cái chết mà vẫn không đạt được giác ngộ. Vì vậy, Ngài rời khỏi khu rừng, phục hồi thân tâm, rồi đi sâu vào thiền định cho đến khi đạt được giác ngộ.
Trung đạo có nghĩa là tránh rơi vào cực đoan của niềm vui và nỗi khổ, nhưng nó không có nghĩa là chúng ta chỉ duy trì một trạng thái cố định. Trong Phật giáo, ý nghĩa thực sự của trung đạo là linh hoạt di chuyển giữa các thái cực, trải nghiệm cả hai.
Khi chúng ta ở giữa hai thái cực, chúng ta đang sống với thực tại – có mặt ở đây và bây giờ.
Nhiều thầy tu và Phật tử không nhận ra vấn đề thực sự của đau khổ, họ lầm tưởng rằng trung đạo có nghĩa là chỉ ngồi yên an toàn, thoải mái ở vị trí trung gian, tránh các trạng thái cực đoan, không làm gì cả. Điều đó là không đủ để duy trì trạng thái thiền định tĩnh lặng trong tu viện – chúng ta phải đối mặt với những nỗi khổ ở thế giới bên ngoài.
```
