Bách Niên Bách Vấn - 100 Câu Hỏi Về Lịch Sử Trường Mỹ Thuật Đông Dương
“Bách niên bách vấn: 100 câu hỏi về lịch sử Trường Mỹ Thuật Đông Dương” – Cuốn sách là một hành trình khám phá lịch sử của Trường Mỹ thuật Đông Dương.
Ấn phẩm “Bách niên bách vấn: 100 câu hỏi về lịch sử Trường Mỹ Thuật Đông Dương” là một công trình nghiên cứu cô đọng, toàn diện, góp phần làm sáng tỏ lịch sử của Trường Mỹ thuật Đông Dương (École des Beaux-Arts de l’Indochine) trong suốt 21 năm hoạt động (1924-1945).
Cuốn sách do Tiến sĩ Phạm Long và Tiến sĩ Trần Hậu Yên Thế, hai nhà nghiên cứu uyên thâm về mỹ thuật Đông Dương, biên soạn. Với cấu trúc độc đáo gồm 100 câu hỏi và 100 câu trả lời, tác phẩm dẫn dắt độc giả qua toàn bộ quá trình hình thành, phát triển và những biến động của ngôi trường này:
- Phần 1 - Cội Rễ(10 câu hỏi): Tìm hiểu về bối cảnh xã hội trước khi Trường Mỹ thuật Đông Dương ra đời.
- Phần 2 - Gốc Thân(34 câu hỏi): Khám phá những năm tháng đầu tiên khi trường đã thành lập và đi vào hoạt động.
- Phần 3 - Cành Nhánh(24 câu hỏi): Đi sâu vào quá trình đào tạo, những bước đầu thực hành nghề nghiệp của học viên, các triển lãm đầu tiên, những giải thưởng đa lĩnh vực và những tác động từ biến động xã hội, chính trị.
- Phần 4 - Hoa Lá(32 câu hỏi): Đánh giá những thành tựu mà Trường Mỹ thuật Đông Dương đạt được sau khi đào tạo ra những thế hệ nghệ sĩ, tri thức, những người đã cống hiến cho nền mỹ thuật Việt Nam.
Qua cuốn sách“Bách niên bách vấn: 100 câu hỏi về lịch sử Trường Mỹ Thuật Đông Dương”, hai tác giả Phạm Long và Trần Hậu Yên Thế không chỉ cung cấp tư liệu, kiến thức về bối cảnh lịch sử, hệ thống tổ chức, đội ngũ giáo sư và thành tựu của học viên, mà còn giải đáp những câu hỏi thú vị: tại sao trường có nhiều tên gọi khác nhau, lý do lựa chọn địa điểm, danh sách các hiệu trưởng/quyền hiệu trưởng, và liệu trường có chỉ đào tạo họa sĩ hay không…
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày khai trường, “Bách niên bách vấn” là sự tôn vinh những giá trị to lớn mà Trường Mỹ thuật Đông Dương đã đóng góp cho nghệ thuật và văn hóa Việt Nam, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của nền tảng giáo dục nhân văn và liên ngành, xứng đáng được bảo tồn và phát huy.
Ý Nghĩa Bìa Sách:
Bìa sách khắc họa chân dung bốn nhân vật tiêu biểu trong lịch sử Trường Mỹ thuật Đông Dương –Victor Tardieu, Henry Gourdon, Nam Sơn Nguyễn Văn Thọ và Tô Ngọc Vân– những người có công đặt nền móng cho nền mỹ thuật hiện đại Việt Nam. Trung tâm là bức tranh gắn liền với Victor Tardieu, hình tượng Alma Mater – biểu tượng của tri thức và học vấn – cùng tòa nhà Victor Tardieu, kiến trúc Đông Dương đầu tiên thể hiện mối liên kết chặt chẽ với Đại học Đông Dương. Bên cạnh đó là hình ảnh chiếc áo dài Lemur của Nguyễn Cát Tường và thương hiệu đồ gỗ Mémo của Trịnh Hữu Ngọc, tượng trưng cho tinh thần liên ngành, sự kết hợp giữa bản sắc dân tộc và tư duy cách tân phương Tây. Cuối cùng, tờ Le Monôme cho thấy sự phong phú trong môi trường tri thức của Đại học Đông Dương, nơi sinh viên có cơ hội học hỏi và giao lưu với các trường khác trong và ngoài hệ thống.
Cuốn sách là tài liệu tham khảo hữu ích cho độc giả quan tâm đến mỹ thuật Đông Dương, lịch sử và văn hóa Việt Nam thời Pháp thuộc, đặc biệt là hành trình phát triển của nghệ thuật Bắc Kỳ. Đây cũng là nguồn tài liệu giá trị cho sinh viên, giảng viên, nhà sưu tập, giới nghệ thuật và các bảo tàng.
Thông Tin Tác Giả:
Tiến sĩ Phạm Long và Tiến sĩ Trần Hậu Yên Thế là hai nhà nghiên cứu có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực mỹ thuật Đông Dương.
Hai tác giả đã công bố nhiều bài viết trênTạp chí Mỹ thuậtvà tham gia các dự án nghệ thuật tiêu biểu như Triển lãm “Mỹ thuật Đông Dương và nghệ thuật ứng dụng ở Hà Nội nửa đầu thế kỷ XX” (2019), Triển lãm “Lấp Lánh Phố Nghề” ở Đình Kim Ngân (2025) và Dự án bảo tồn hai bức phù điêu trên phố Hàng Lọng (2025).
Tác Phẩm Tiêu Biểu:
- Mỹ thuật và nghệ thuật ứng dụng ở Việt Nam nửa đầu thế kỷ XX từ góc nhìn giáo dục nghệ thuật(2023).
```
