Tự Điển Chữ Nôm Tày: Bảo tồn và Phát huy Di sản Văn hóa
Chữ Nôm Tày là một hệ thống chữ viết độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa của cộng đồng người Tày. Loại hình chữ viết này dựa trên cơ sở chữ Hán, nhưng đã được điều chỉnh và cải biến để phù hợp với cấu trúc ngữ âm của tiếng Tày. Trong suốt chiều dài lịch sử, chữ Nôm Tày đóng vai trò quan trọng trong việc ghi chép và truyền tải các giá trị văn học, y học, tín ngưỡng, phong tục tập quán, cũng như các tác phẩm ca dao, tục ngữ và giáo lý của người Tày. Tuy nhiên, do những biến đổi của thời đại, chữ Nôm Tày đang dần mai một, số lượng người sử dụng và am hiểu loại chữ viết này ngày càng ít đi.
Công trình Biên soạn Tự điển Chữ Nôm Tày
Nhằm góp phần bảo tồn và phát huy di sản văn hóa quý giá này, tác giả Tống Đại Hồng, với kiến thức sâu rộng về Hán Nôm, đã cùng với sự hỗ trợ của các chuyên gia, nhà nghiên cứu và kỹ sư tin học, tiến hành xây dựng một kho chữ Nôm Tày được tin học hóa. Đây là nền tảng quan trọng để biên soạn cuốnTự điển chữ Nôm Tày. Cuốn tự điển này bao gồm hơn 6.300 mục từ, được trích xuất từ các văn bản cổ, cùng với phương pháp phân tích chi tiết về cấu trúc chữ, cách đọc, ý nghĩa và các ví dụ minh họa cụ thể trong ngữ cảnh sử dụng.
Nội dung và Giá trị của Tự điển
Sách tập hợp hơn 6.300 mục từ, được tác giả công phu sưu tầm từ hàng trăm tác phẩm văn học dân gian, y học cổ truyền, văn bản tín ngưỡng, luật tục, và các tác phẩm văn học giáo dục còn lưu giữ tại các vùng đất Tuyên Quang và Việt Bắc. Quá trình biên soạn dựa trên các phương pháp phân tích chữ viết như giả tá, hài thanh, và so sánh âm nghĩa với chữ Hán, chữ Nôm Kinh. Đặc biệt, tác phẩm còn đề xuất các từ mới được cấu tạo theo lối truyền thống, nhằm mở rộng vốn từ vựng cho người Tày trong đời sống hiện đại – một nỗ lực đáng trân trọng trong việc hồi sinh một loại hình chữ viết đang dần biến mất.
Đối tượng Sử dụng và Ý nghĩa
Tự điển chữ Nôm Tàylà một tài liệu tham khảo vô cùng hữu ích cho các nhà nghiên cứu Hán Nôm, ngôn ngữ học, văn hóa dân gian, dân tộc học; các chương trình Thái học (Tai Studies) trong và ngoài nước; cũng như các luận án, đề tài nghiên cứu liên quan đến ngữ văn các dân tộc thiểu số.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, việc bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa dân tộc trở nên vô cùng quan trọng.Tự điển chữ Nôm Tàykhông chỉ là một công cụ học thuật, mà còn là cầu nối giúp các thế hệ người Tày kết nối với nguồn cội và những giá trị tinh thần truyền thống của dân tộc mình.
