Trống Đồng - Tiểu Thuyết Lịch Sử Về Hai Bà Trưng
Cuốn tiểu thuyết lịch sử độc đáo và hiếm có về Hai Bà Trưng, được viết bởi một giáo sư văn học người Mỹ gốc Việt, mang huyền thoại sử Việt đến gần hơn với độc giả trên toàn thế giới.
“Tiểu thuyết lịch sử là một thể loại truyện hư cấu dựa trên những sự kiện lịch sử đã được ghi chép. Từ những ghi chép đó, nhà văn sáng tạo ra các nhân vật và diễn biến câu chuyện…” (Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên).
Đối với nhiều độc giả Việt Nam, câu chuyện về cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đã quen thuộc từ những năm tháng học đường. Tuy nhiên, thông tin về giai đoạn lịch sử này thường khá hạn chế. Với“Trống đồng”của Phong Nguyen, độc giả sẽ được đắm mình trong “một cuộc phiêu lưu lịch sử hấp dẫn” về Việt Nam thời cổ đại, xoay quanh câu chuyện về hai chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị, cùng cuộc nổi dậy nhằm lật đổ ách cai trị của nhà Hán.
Cuộc phiêu lưu này đưa người đọc tiếp cận gần hơn với những người phụ nữ anh hùng trong truyền thuyết, khắc họa họ một cách gần gũi, đời thường và sống động hơn thông qua những miêu tả chi tiết về tính cách, đời sống tinh thần và các hoạt động hàng ngày của họ. Ví dụ, Trưng Trắc được mô tả là người phụ nữ khôn ngoan, luôn giữ gìn khuôn phép, chú trọng việc học hành và trau dồi binh pháp, trong khi Trưng Nhị lại thể hiện sự quyết liệt, phóng khoáng và thích giao du với nhiều tầng lớp xã hội bên ngoài Cung điện Mê Linh.
Tác phẩm cũng mô tả chân thực sự áp bức của nhà Hán về sưu thuế và sự áp đặt luật tục trong hôn nhân và đời sống sinh hoạt của người dân Lạc Việt ngày càng trở nên nặng nề. Lòng căm thù của Trưng Trắc và Trưng Nhị lên đến đỉnh điểm khi Thái thú Tô Định của nhà Hán ra lệnh chém đầu Lạc tướng Mê Linh cùng Thi Sách – chồng của Trưng Trắc và tàn sát gia nhân của Cung điện Mê Linh. Hai Bà đã đứng lên kêu gọi phụ nữ khắp Lạc Việt thành lập một đạo nữ binh mạnh mẽ, nổi dậy chống lại quan quân nhà Hán. Chiến thắng của cuộc khởi nghĩa đã mở ra một thời kỳ tự do và độc lập cho dân tộc. Những đoạn văn mô tả về các chiến thuật quân sự trong cuộc chiến cũng là những đoạn văn đặc sắc và giàu hình ảnh.
Tác phẩm còn mang đến một góc nhìn đa chiều, không chỉ tập trung vào cuộc đời và quá trình khởi nghĩa của Hai Bà Trưng mà còn khắc họa chân dung của “đội quân phía bên kia”, đặc biệt là tướng Mã Viện, với những suy nghĩ và đời sống tinh thần riêng.
Tác giả Phong Nguyen chia sẻ rằng ông viết cuốn sách này vì câu chuyện về Hai Bà Trưng đã để lại ấn tượng sâu sắc trong ông từ thuở nhỏ, và ông mong muốn chia sẻ câu chuyện này đến nhiều người hơn trên thế giới, bởi hình tượng về những người phụ nữ mạnh mẽ, nắm trong tay quyền lực còn khá xa lạ, đặc biệt là ở Việt Nam xưa.
Theo NPR, đây là một câu chuyện vừa quen thuộc vừa mới mẻ, đưa những người phụ nữ anh hùng trong sử sách ra khỏi những truyền thuyết khô khan, đồng thời đề cao tinh thần độc lập dân tộc, giúp độc giả thế giới hiểu rõ hơn về giai đoạn lịch sử xa xưa của Việt Nam - một chủ đề ít được đề cập trong các tài liệu tiếng Anh.
Năm 2022,The Washington Postđã đưaTrống đồngvào danh sách 12 tác phẩm cần đọc trong mùa hè.
Với văn phong gần gũi, ngôn ngữ của người Việt xưa nhưng vẫn mang tinh thần hiện đại thông qua cách xây dựng cá tính nhân vật và các mối quan hệ tình cảm, gia đình xoay quanh Hai Bà Trưng, cùng với bản dịch mượt mà của dịch giả Đăng Thư, cuốn sách chắc chắn sẽ thu hút những độc giả yêu thích lịch sử, văn học, các nhà văn, nhà phê bình văn học và các nhà nghiên cứu lịch sử.
Bìa sách được thiết kế với hình ảnh Hai Bà Trưng theo phong cách hiện đại, kết hợp với biểu tượng mặt trống đồng truyền thống, do họa sĩ người Việt Xuan Loc Xuan thực hiện.
“Trống đồng”thuộc nhóm Tiểu thuyết Lịch sử, nằm trong tủ sách Văn học của Omega Plus.
THÔNG TIN TÁC GIẢ
Phong Nguyen
Sinh năm 1978, Phong Nguyen hiện là giáo sư tại Đại học Missouri. Ông tốt nghiệp Providence College năm 2001, sau đó học tiếp Thạc sĩ tại Emerson College và Tiến sĩ tại University of Wisconsin-Milwaukee.
Cùng với Viet Thanh Nguyen và Ocean Vuong, Phong Nguyen là một trong những nhà văn Mỹ gốc Việt nổi bật trong văn giới Mỹ, khẳng định vị thế của mình trong việc giới thiệu văn hóa Việt Nam đến độc giả quốc tế thông qua các tác phẩm viết bằng tiếng Anh.
Một số tác phẩm của ông:
- – The Bronze Drum(Grand Central Publishing, 2022)
- – Roundabout: An Improvisational Fiction(Moon City Press, 2020)
- –The Adventures of Joe Harper(Outpost19, 2016) – tác phẩm giành giải Prairie Heritage Book Award;
- –Pages from the Textbook of Alternate History(C&R Press, 2019)
- –Memory Sickness and Other Stories(Elixir Press, 2011) – tác phẩm giành giải Elixir Press Fiction Prize
THÔNG TIN DỊCH GIẢ/ HIỆU ĐÍNH/ MINH HOẠ
Dịch giả Đăng Thư, tên thật Trần Đức Tài, hiện đang sống tại TP Đà Lạt (Lâm Đồng).
Bắt đầu công việc dịch thuật từ năm 1988, Đăng Thư đã trở thành một "thương hiệu dịch thuật" chuyên nghiệp. Với niềm đam mê sách vở và sự cẩn trọng, dịch giả Đăng Thư đã giới thiệu hơn 50 tác phẩm văn học nước ngoài đến độc giả Việt Nam, trong đó có nhiều tác phẩm kinh điển nhưHóa thân(Franz Kafka),Hai kinh thành(Charles Dickens),Sherlock Holmes(Conan Doyle)…
ĐÁNH GIÁ/NHẬN XÉT CHUYÊN GIA
Theo Kirkus Reviews, cuốn sách làm nổi bật đề tài về sức mạnh của phụ nữ, một chủ đề quan trọng từ thời kỳ lịch sử xa xưa.
Booklist cũng đánh giá cuốn tiểu thuyết rất chân thực, mang một huyền thoại đến gần hơn với đời sống, là một chuyến phiêu lưu lịch sử đầy thú vị.
“Phong Nguyen là người Việt sinh ra và lớn lên tại Mỹ trong thập niên 1980. Trong một lần trả lời phỏng vấn, ông cho biết mình đã được nghe về Hai Bà Trưng từ nhỏ qua lời kể của cha. Câu chuyện đã khơi gợi sự tò mò của ông về lịch sử xa xưa của đất nước nguồn cội, đặc biệt là về vai trò của nữ giới. Khi viết văn, Phong Nguyen đã quyết định hư cấu lại lịch sử Hai Bà Trưng. “Một trong những điều tôi yêu thích nhất về tác phẩm hư cấu chính là tính trung thực – nó không tuyên bố chân lý và chỉ đơn giản yêu cầu bạn sống trong thế giới của truyện một lúc mà thôi.” Ông nói. Truyện về lịch sử chứ không phải lịch sử mới chính là điều quan tâm hàng đầu của nhà viết tiểu thuyết lịch sử.
Phong Nguyen đã đặt cho cuốn tiểu thuyết của mình về Hai Bà Trưng cái tênBronze Drum(Trống đồng) có lẽ là vì vậy. Hai Bà Trưng là khởi nguồn sức sống quật khởi của người đất Việt đối chọi với kẻ thù phương Bắc, sẽ trở thành truyền thống dân tộc trong trường kỳ lịch sử. Trống đồng là biểu tượng của sức sống đó, truyền thống đó.
Thế kỷ XIII, sứ giả nhà Nguyên là Trần Phu đến kinh thành Thăng Long của các vua Trần nước Đại Việt, nghe tiếng trống đồng mà còn kinh sợ đến bạc tóc, thấy mình còn về được đến nhà khỏe mạnh là may (Ðồng cổ thanh trung bạch phát sinh/Dĩ hạnh, quy lai thân kiện tại...”). Còn như cột đồng Mã Viện chôn trên đất Việt với lời nguyền hăm dọa “Đồng trụ chiết, Giao Chỉ diệt” thì người Việt mang tinh thần Hai Bà Trưng đã chôn vùi nó từ lâu.
Lịch sử còn nhiều đề tài như trống đồng cho văn chương viết thành tiểu thuyết lịch sử.”
(Từ Lời giới thiệu của Nhà nghiên cứu Phạm Xuân Nguyên)
TRÍCH ĐOẠN/ CÂU QUOTE HAY
“Hùm Răng – bộ lông trắng đã xỉn màu, chuyển sang màu nâu như lông sói, đôi mắt vàng uy nghiêm lồ lộ trên bộ mặt hình đóa hoa lan – đi lảng vảng rình rập theo một đường ngoằn ngoèo như thể hiểu rằng con mồi kia đã tuyệt vọng bám chặt vào chiếc rễ cây chẳng khác nào mặt đất như cứu tinh cuối cùng. Nhe nanh ra, Hùm Răng từ trên một mô đất cao đi xuống và càng đến gần trông nó càng to lớn không ngờ. Con ngựa hí lên kéo căng sợi dây buộc; bóng Ngô Cầm cúi lom khom sợ hãi. Trưng Nhị muốn nhắm chặt mắt lại, nhưng rồi nàng lại quyết định nhìn thẳng vào con dã thú sát nhân cho đến khi hàm răng sắc bén như dao kia cắm phập vào người nàng. Nhưng ánh mắt của Hùm Răng và Trưng Nhị giao nhau và dán chặt vào đối phương, cho đến khi chiếc bờm lòa xòa của con hổ choán hết tầm nhìn của nàng. Trưng Nhị ngửi thấy mùi chết chóc trên chiếc lưỡi thô ráp, trên nướu răng đen kịt, và mùi máu của đồng loại trên những chiếc nanh của con hổ dữ. Rồi Hùm Răng hạ thấp cái mũi bệ vệ xuống người Ác mộng của Lạc tướng – 75 Trưng Nhị và đánh hơi vào chỗ nàng rỉ máu, không phải máu của vết thương nào mà là máu của đàn bà tới tháng. Rồi, bất ngờ thờ ơ với đống thịt ướt sũng bất lực nằm dưới đất, Hùm Răng quay đầu, chầm chậm đi ngược lên một mỏm đá thấp, tiến vào rừng.”
***
“Khi đã dựng xong, cái sàn cao được chống đỡ bằng chiếc cột gỗ ngoài quảng trường chỉ vừa đủ chỗ cho Phùng Thị Chính ngồi. Chị ta lấy dây thừng tự trói mình lại, đề phòng gió lớn, và tay lăm lăm chiếc lưới đánh cá, bốn góc nặng trĩu những quả chuông đồng khiến việc cầm nắm càng thêm cực nhọc, nhưng chị không hề phản đối hay kêu ca. Trưng Trắc, Trưng Nhị, Man Thiện nương và Mai phục sẵn trong các căn nhà xung quanh, nghe ngóng tiếng chuông. Mọi người đều cố thủ và hết sức mong ngóng. Nhưng Phùng Thị Chính lại thấy rằng, nhiều lần trong ngày, chị ta cần phải leo xuống cột để cho giãn gân cốt tay chân, hoặc tiểu tiện. Những khoảng thời gian này tuy ngắn ngủi nhưng đầy nguy hiểm vì chị phải bỏ lại tấm lưới đánh cá trên sàn cao nên không có cách nào báo động cho những người kia biết nếu như Hùm Răng xuất hiện bất ngờ, khiến chị lúc đó hoàn toàn đơn độc và không thể tự vệ.
Đúng vào một lúc như vậy, cuối cùng Hùm Răng cũng xuất hiện ở quảng trường, bộ lông bờm xờm, bẩn thỉu và rối bời sáng rực lên trong những tia nắng cuối cùng trước khi mặt trời lặn. Lưỡi nó thè ra thụt vào một cách thèm thuồng. Phùng Thị Chính đứng bất động, có điều gì đó trong đôi mắt điềm tĩnh của Hùm Răng như thôi miên chị. Khi con hổ dồn bước tiến tới, chị bừng tỉnh khỏi cơn mê hoặc và nhận ra mối hiểm nguy cận kề; nếu chị không hành động, chị và đứa con trong bụng sẽ trở thành nạn nhân tiếp theo của con dã thú. Chị tính toán khoảng cách giữa chị, Hùm Răng và cái sàn trên cột cao và thấy mình có thể kịp chạy tới và leo lên cột trước khi hổ vồ. Tốc độ của Hùm Răng, khi nó tiến gần rồi phóng tới, thật phi thường. Chị không thể nào nhanh hơn con hổ, và buộc phải nấp mình sau cột gỗ. Chị chỉ có thể xoay quanh cây cột dùng nó như một thứ rào chắn tạm bợ giữa chị và con dã thú. Phùng Thị Chính vận hết sức hét to, nhưng tiếng thét của chị tan biến trong gió. Giá như con hổ gầm lên thì những người kia sẽ nghe thấy và biết nó đã xuất hiện. Thế nhưng Hùm Răng vẫn im lìm, kiên nhẫn rình rập, nó đi vờn quanh cây cột gỗ mong manh không thể che chở cho người đàn bà đang mang thai kia.
```
