Sự thật ít người biết về hành trình của Instagram và tham vọng thống trị của Facebook
Được tạp chí kinh doanh Fortune đánh giá là một trong những “cuốn sách hấp dẫn nhất về những cuộc đấu tranh ở Thung lũng Silicon”, “Thương vụ Facebook thâu tóm Instagram” (tựa gốc: “No Filter”) của Sarah Frier, phóng viên Bloomberg News, mang đến cho độc giả một cái nhìn sâu sắc và chân thực về quá trình phát triển của Instagram.
Cuốn sách tập hợp những “tình tiết chưa từng được tiết lộ” từ các nguồn tin độc quyền – bao gồm cả những người sáng lập, nhân viên, giám đốc điều hành và những người nổi tiếng – để làm sáng tỏ tác động to lớn của Instagram đối với xã hội, mối quan hệ phức tạp giữa con người và công nghệ, cuộc chiến cạnh tranh khốc liệt giữa các công ty để thu hút sự chú ý của người dùng, cũng như tham vọng thống trị đầy tham vọng của Facebook.
Khởi đầu và sự trỗi dậy của Instagram
Câu chuyện bắt đầu vào năm 2010, khi Kevin Systrom và Mike Krieger – hai cựu sinh viên Đại học Stanford – cho ra mắt ứng dụng chia sẻ ảnh Instagram. Ứng dụng này cho phép người dùng sử dụng các bộ lọc để cải thiện chất lượng hình ảnh, nhanh chóng thu hút sự ủng hộ của cộng đồng nghệ sĩ và nhiếp ảnh gia, và trở nên phổ biến với cả người nổi tiếng lẫn người dùng thông thường.
Bước ngoặt lịch sử: Thương vụ thâu tóm 1 tỷ đô la
Bước ngoặt quan trọng xảy ra vào năm 2012, khi Facebook mua lại Instagram với giá 1 tỷ đô la, gây chấn động toàn ngành công nghệ. Kể từ đó, Instagram không ngừng đạt được những cột mốc ấn tượng về số lượng người dùng, cải thiện các tính năng để nâng cao trải nghiệm người dùng và tăng doanh thu quảng cáo…
Cuộc đấu tranh nội bộ và sự ra đi của những người sáng lập
Tuy nhiên, song song với sự phát triển đó, cuộc đấu tranh với “công ty mẹ” để bảo vệ các giá trị văn hóa và đảm bảo lợi ích của người dùng đã kéo dài, cuối cùng dẫn đến sự ra đi của hai nhà sáng lập Instagram. Đây là nội dung cốt lõi của tác phẩm, được kể lại từ một góc nhìn khách quan và trung thực.
Instagram: Từ cộng đồng nhỏ đến nền văn hóa siêu đại chúng
Ngày nay, Instagram không còn là một “cộng đồng” nhỏ bé. Khi những người dùng trẻ tuổi tham gia, họ đã tạo ra một quy tắc giao tiếp mới, bao gồm việc trao đổi lượt thích và lượt theo dõi. “Cộng đồng Instagram của những người khát khao thể hiện bản thân qua những khoảnh khắc thú vị đã phát triển thành một nền văn hóa siêu đại chúng.” Instagram dần thay đổi cách chúng ta giao tiếp, mua sắm, ăn uống, du lịch và tạo ra một ngành công nghiệp trị giá hàng tỷ đô la xoay quanh những “người có ảnh hưởng” (influencer). Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ của Instagram cũng kéo theo những vấn đề tâm lý nghiêm trọng như trầm cảm và những tác động tiêu cực khác đến người dùng.
Câu hỏi về quyền lực độc quyền của Facebook
Nói đến Instagram, không thể bỏ qua câu hỏi về tính độc quyền của Facebook: Liệu công ty này có nên được chia nhỏ hoặc quản lý chặt chẽ hơn hay không, khi quyền lực của nó ngày càng lớn và có thể tác động đến chính trị? Năm 2019, ngay cả nhà đồng sáng lập Chris Hughes của Facebook cũng kêu gọi cơ quan quản lý đảo ngược thương vụ thâu tóm Instagram, khẳng định: “Quyền lực của Mark là vô tiền khoáng hậu và không mang tinh thần Mỹ.”
Systrom và Krieger đã bán Instagram cho Facebook với mong muốn nó sẽ phát triển mạnh mẽ hơn, phù hợp hơn với thời đại và tồn tại lâu dài hơn. Nhưng sau khi đạt mốc 1 tỷ người dùng, ứng dụng mà họ tạo ra đã gặp phải những vấn đề về bản sắc, lòng tự trọng cá nhân và các ưu tiên. Ngày nay, Instagram ngày càng giống với hình ảnh của Facebook – một công ty thực dụng hàng đầu ở Thung lũng Silicon.
Phong cách kể chuyện hấp dẫn và giá trị của tác phẩm
Với phong cách tường thuật câu chuyện từ nhiều góc nhìn khác nhau, kết hợp với lời kể của nhiều người liên quan, tác phẩm của Sarah Frier có sức hấp dẫn không khác gì một bộ phim truyền hình. Độc giả sẽ được dẫn dắt từ những ý tưởng ban đầu đến những diễn biến kịch tính khi Systrom và Krieger phải đấu tranh để bảo vệ “giá trị Insta” mà họ luôn theo đuổi, tránh để nó bị ảnh hưởng bởi tham vọng “tăng trưởng bằng mọi giá” của công ty mẹ…
Mặc dù là tác phẩm đầu tay, nhưng với cách hành văn sắc sảo và những hiểu biết sâu sắc của một nhà báo từ Bloomberg News, “Thương vụ Facebook thâu tóm Instagram” đã giúp Sarah Frier giành giải thưởng “sách kinh doanh của năm” do Financial Times trao tặng vào năm 2020. Tác phẩm cũng được tạp chí Fortune, The Economist và NPR vinh danh là “cuốn sách hay nhất của năm”. “Một câu chuyện hấp dẫn cho thấy lý tưởng của các nhà sáng lập công ty công nghệ có thể bị tác động thế nào bởi việc tạo ra lợi nhuận.” (Wall Street Journal)
Đánh giá của giới chuyên môn
- “Frier đã bám sát Instagram và những người sáng lập của nó – Kevin Systrom và Mike Krieger, đồng thời cung cấp thêm chi tiết mới về những nhân vật nổi tiếng như Jack Dorsey và Mark Zuckerberg…. Cuốn sách nhìn nhận rõ ràng và khách quan về các nhà sáng lập và những khuyết điểm của họ, mà không cường điệu hay đơn giản hóa – một sự cân bằng đáng kinh ngạc trong việc đưa tin về công nghệ hiện nay…. Chúng ta cần một cuốn sách như thế này để giải thích về những gì chúng ta đang tương tác mỗi ngày. Tôi đã dành hàng giờ nhìn chằm chằm vào màn hình, và giờ tôi hiểu rõ hơn về những người đang nhìn lại tôi.” –New York Times
- "Những công ty khởi nghiệp thành công ở Thung lũng Silicon đôi khi được miêu tả như một con tàu vũ trụ vừa bay vừa được xây dựng. Với cuốn sách ‘Thương vụ Facebook thâu tóm Instagram’, Sarah Frier đưa bạn vào bên trong con tàu vũ trụ Instagram. Đây là một tài liệu được phác thảo một cách chi tiết và đẹp đẽ về một công ty đã thay đổi xã hội, danh tiếng, văn hóa, kinh doanh và giao tiếp – đôi khi là theo hướng tốt hơn, như Frier đã thể hiện một cách khéo léo, hoặc cũng có thể là tệ hơn." —Nick Bilton, phóng viên đặc biệt của Vanity Fair, tác giả cuốn Hatching Twitter
- "Cuốn sách kết hợp các báo cáo chi tiết với cách kể chuyện mãnh liệt chạm đến trái tim người đọc về cách mà Instagram đã định hình cuộc sống của chúng ta, cho dù bạn có đang sử dụng ứng dụng này hay không. Đây không chỉ là một câu chuyện về kinh doanh, mà còn là một câu chuyện về văn hóa, danh tiếng và cuối cùng là sự kết nối con người. Frier kể về cuộc sống của những người đã bị thay đổi nhiều nhất bởi Instagram với sự cẩn thận và sắc thái tuyệt vời, dẫn bạn đến những nơi mà bạn không bao giờ ngờ đến. Báo cáo đầy thuyết phục, kết hợp với cách viết thông minh và quan điểm thấu đáo, khiến ‘Thương vụ Facebook thâu tóm Instagram’ trở thành cuốn sách giải trí hay nhất mà tôi từng đọc trong nhiều năm." —Taylor Lorenz, phóng viên của the New York Times
- "Sarah Frier đã mang đến một cuộc khám phá tuyệt vời về những thăng trầm của bản chất con người. Cuốn sách một phần là những drama về kinh doanh – đầy những câu chuyện về sáng tạo, tham vọng và âm mưu – một phần là nghiên cứu của nhà nhân chủng học về cuộc sống hiện đại. Báo cáo sinh động của Frier và cách tường thuật kịch tính mang lại bản thảo chính xác về cách Instagram trở thành một hiện tượng văn hóa và ý nghĩa của sự thành công của ứng dụng này đối với chúng ta." —Ashlee Vance, tác giả cuốn sách Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future
- "Frier nắm bắt được sức mạnh mà Instagram mang lại trong xã hội ngay cả với những người không sử dụng nó…. Tác giả đã khéo léo lồng ghép tác động văn hóa của Instagram vào những gì có thể là một câu chuyện kinh doanh lạnh lùng, bổ sung kết cấu và bối cảnh phong phú, đồng thời mang đến cho những người không phải là tỷ phú thứ gì đó mà chúng ta có thể liên hệ được. Những dòng chảy phức tạp của Thung lũng." - Bưu điện Washington
Thông tin về tác giả
Sarah Frier là phóng viên của Bloomberg News, chuyên viết về các công ty công nghệ lớn. Những bài báo đoạt giải và câu chuyện nổi bật của Frier đã giúp cô được nhiều người biết đến như một chuyên gia về cách các quyết định kinh doanh của Facebook, Instagram, Snapchat hay Twitter đang ảnh hưởng đến tương lai của họ và xã hội của chúng ta.
Frier cũng là một cộng tác viên quen thuộc của tạp chí Bloomberg Businessweek và kênh Bloomberg Television.
```
