Thương Hoài Ngàn Năm – Một Cái Nhìn Sâu Sắc về Con Người
Tuyển tập truyện ngắn “Thương Hoài Ngàn Năm” của nhà văn Võ Phiến lần đầu ra mắt độc giả vào năm 1962, do Bút Nghiên ấn hành. Đến năm 1971, tác phẩm đã trải qua bốn lần tái bản bởi Trí Đăng, minh chứng cho sự yêu thích và quan tâm đặc biệt của công chúng đối với một trong những cây bút tiêu biểu của văn học miền Nam thời kỳ đó. Cuốn sách bao gồm ba truyện ngắn, đáng chú ý là việc tác giả không phân loại thể loại cho các tác phẩm này, một điều khá khác thường đối với một nhà văn có ý thức sâu sắc về lý thuyết văn học và từng biên soạn công trình “Tiểu thuyết hiện đại” (1963).
Độ Dài và Vị Thế của Tác Phẩm
Trong ba truyện ngắn, “Viết thư buổi trưa” có độ dài khiêm tốn chỉ 21 trang, trong khi “Thương hoài ngàn năm” và “Đến khi ma chết” đều vượt qua con số 50 trang. Điều này khiến cho độ dài của chúng còn nhỉnh hơn so với những tác phẩm được xem là tiểu thuyết hiện đại đầu tiên của Việt Nam như “Truyện thầy Lazarô Phiền” (1887) của Nguyễn Trọng Quản, “Hoàng Tố Anh hàm oan” (1910) của Trần Chánh Chiếu, hay “Phan Yên ngoại sử - Tiết phụ gian truân” (1910) của Trương Duy Toản.
Giai Đoạn Sáng Tác và Phong Cách Đặc Trưng
“Thương Hoài Ngàn Năm” ra đời trong giai đoạn Võ Phiến có nhiều hoạt động sáng tác sôi nổi, bao gồm truyện ngắn, tiểu thuyết, tạp bút. Ông đồng thời nghiên cứu các trào lưu văn nghệ mới từ phương Tây và thực hiện nhiều bản dịch các tác phẩm hiện đại. Các tác phẩm của ông trong giai đoạn này được xem là những thành quả chín muồi trong phong cách sáng tác độc đáo của mình.
Võ Phiến nổi tiếng với khả năng quan sát con người một cách tinh tế, đi sâu vào cả diện mạo bên ngoài lẫn chiều sâu tâm hồn. Khi đọc tác phẩm của ông, người đọc có cảm giác như mỗi nhân vật đều được phân tích đến tận cùng, từ những đặc điểm riêng biệt trong ánh mắt, dáng đi, cho đến những cảm xúc và tâm tư sâu kín. Sự tỉ mỉ này, dù nhân vật là người dân quê, trí thức hay thị dân, đã mang lại cho ông biệt danh “người chuyên chẻ sợi tóc ra làm tư”.
