Thuật Trị Quốc Islam - Siasset Namèh
“Siasset Namèh – Thuật trị quốc Islam” là một tác phẩm kinh điển về chính trị và hành chính, được viết bởi Nizām al-Mulk, vị tể tướng nổi tiếng của đế chế Seljuk vào thế kỷ 11. Ông được công nhận là người có đóng góp quan trọng trong việc xây dựng quyền lực của Islam thời Trung Cổ. Tác phẩm này được ông soạn thảo như một di chúc chính trị và cẩm nang hướng dẫn trị quốc, dành tặng cho vua Malik Shah I. Trong đó, ông trình bày một hệ thống cai trị lý tưởng, dựa trên các yếu tố như trật tự, đạo đức, pháp luật và giáo dục, tất cả đều gắn liền với nền tảng đức tin của phái Sunni.
Nội Dung và Giá Trị của Siasset Namèh
Với cấu trúc gồm 50 chương, “Siasset Namèh” được viết với giọng văn vừa mang đậm màu sắc tôn giáo, vừa thể hiện tính thực tiễn và hệ thống cao. Tác phẩm không chỉ mô tả hình mẫu của một vị vua lý tưởng, mà còn đi sâu vào phân tích các nguyên tắc tổ chức nhà nước, phương pháp kiểm soát bộ máy quan lại, chính sách thuế khóa, đạo đức nghề nghiệp của người làm hành chính, và các cơ chế giám sát quyền lực. Những nguyên tắc này đã đặt nền móng cho nhiều mô hình quản trị hiện đại.
Hơn thế nữa, “Siasset Namèh” còn là một nguồn tài liệu quý giá để tìm hiểu về hệ tư tưởng và cấu trúc chính trị của thế giới Islam thời Trung Cổ. Nó phản ánh những nỗ lực cải cách và duy trì trật tự trong một đế chế đa dạng về dân tộc, tôn giáo và luôn phải đối mặt với nhiều biến động.
Bản Dịch và Đối Thoại Văn Hóa
Bản dịch tiếng Việt này được thực hiện dựa trên bản tiếng Pháp năm 1891 của học giả Charles Schefer. Mục đích không chỉ là khôi phục các nguyên tắc quản trị cổ đại của Islam, mà còn tạo ra một cuộc đối thoại giữa chúng với các mô hình cai trị khác trong lịch sử. Cụ thể, tác phẩm được so sánh với các tác phẩm nổi tiếng của Á Đông như “Quản Tử” và “Lã thị Xuân Thu”, cũng như các tác phẩm của phương Tây như “Quân vương” của Machiavelli và “Leviathan” của Hobbes.
“Siasset Namèh” là một văn bản đặc biệt, vừa có giá trị học thuật cao, vừa mang lại những gợi ý hữu ích cho các nghiên cứu về chính trị, hành chính và quản trị trong thời đại ngày nay.
