Thiện Và Ác
Ngay cả những người bình thường nhất, có vẻ ngoài tử tế nhất, cũng có thể trở thành tác nhân của những hành vi tàn bạo, vượt xa những giới hạn đạo đức thông thường. Hiện tượng này, được gọi là Hiệu ứng Lucifer – lấy cảm hứng từ câu chuyện về Đại Thiên thần Lucifer, người từng được Chúa yêu quý nhưng đã sa ngã và trở thành Quỷ Satan – lý giải về lý do và cách thức mỗi người chúng ta đều tiềm ẩn khả năng trở thành những kẻ phạm tội tàn nhẫn.
Cuốn sách là một bản tường thuật chi tiết và chân thực nhất về thí nghiệm nhà tù Stanford nổi tiếng do Philip Zimbardo chủ trì, đồng thời phân tích nhiều nghiên cứu tâm lý xã hội gây sốc khác và nhìn lại những sự kiện kinh hoàng trong lịch sử. Nó mang đến một góc nhìn mới về bản chất con người, cho thấy ranh giới giữa thiện và ác không hề cố định, và mỗi cá nhân đều có thể dễ dàng bị cuốn theo sự tàn độc. Tuy nhiên, bằng cách thấu hiểu những yếu tố tâm lý tác động đến tâm trí và hành vi trong những hoàn cảnh nhất định, con người hoàn toàn có khả năng rèn luyện bản thân để chống lại những cám dỗ của cái ác và sự bất công, thậm chí có thể dũng cảm đứng lên đấu tranh và thực hiện những hành động cao cả vì những giá trị nhân đạo.
Khám Phá Bản Chất Con Người
“Thiện&Ác” bắt đầu bằng việc phác thảo sự biến đổi trong tính cách con người, khi những người vốn tốt bụng và lương thiện bỗng quay sang thực hiện những hành vi xấu xa, thậm chí là tàn ác và khủng khiếp. Cuốn sách đặt ra những câu hỏi cốt lõi: Chúng ta thực sự hiểu rõ bản thân đến đâu? Chúng ta có thể tự tin đến mức nào khi dự đoán hành động của mình trong những tình huống chưa từng trải qua? Liệu chúng ta có thể rơi vào hoàn cảnh tương tự như Lucifer, bị cám dỗ và làm những điều không tưởng?
Ngoài môi trường thí nghiệm, cuốn sách còn đi sâu vào tìm hiểu Hiệu ứng Lucifer trong thực tế, đặc biệt là câu chuyện về những vụ ngược đãi và tra tấn tù nhân tại nhà ngục Abu Ghraib, Iraq. Việc phân tích địa điểm, con người và hoàn cảnh cụ thể giúp làm sáng tỏ những nguyên nhân dẫn đến những hành vi tàn bạo được ghi lại trong những bức ảnh gây sốc.
Về Tác Giả
Philip Zimbardo là một nhà tâm lý học được quốc tế công nhận, được xem là “gương mặt đại diện cho tâm lý học đương đại”. Nghiên cứu kinh điển của ông – thí nghiệm nhà tù Stanford – vẫn còn nguyên giá trị tham khảo sau nhiều thập kỷ, liên tục gây ngỡ ngàng cho công chúng về sự biến đổi trong tính cách con người dưới tác động của các yếu tố hoàn cảnh và hệ thống quyền lực.
Ông là giáo sư tại Đại học Stanford từ năm 1968, trước đó từng giảng dạy tại Yale, New York và Columbia. Philip Zimbardo đã nhận được nhiều giải thưởng và danh hiệu nhờ những đóng góp to lớn cho ngành tâm lý học.
Các đề tài nghiên cứu mà ông đặc biệt quan tâm bao gồm ý thức về thời gian, sự thuyết phục, sự điên rồ, bạo lực, tâm lý chính trị, chủ nghĩa khủng bố và chủ nghĩa anh hùng.
