Theo Dấu Hoàng Hậu Nam Phương Và Vua Bảo Đại
I. GIỚI THIỆU CHUNG
“Theo dấu Hoàng hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại” là một công trình tư liệu nhân vật, tập trung tái hiện cuộc đời và con người của Vua Bảo Đại (1913 - 1997) và Hoàng hậu Nam Phương (1913 - 1963) theo trình tự thời gian. Cuốn sách được cấu trúc thành bốn phần chính:
- Phần I: Thiếu nữ Nam Kỳ và hoàng thái tử triều Nguyễn
- Phần II: Hoàng hậu và hoàng đế Đại Nam
- Phần III: Những ngày bất an
- Phần IV: Từ lâu đài Thorenc đến gia trang Chabrignac
- Phần cuối: Những năm buồn tẻ của cựu hoàng
Điểm đặc biệt của tác phẩm nằm ở những thông tin mới mẻ, chưa từng được công bố rộng rãi trong các ấn phẩm trước đây, như ngày sinh chính xác, quê quán thực tế của Hoàng hậu Nam Phương; các hoạt động xã hội và thiện nguyện của bà, mối quan hệ với giới thượng lưu và quý tộc Pháp; những công việc triều chính của Vua Bảo Đại; những câu chuyện tình cảm của Nhà vua, đặc biệt là quãng thời gian 16 năm gia đình Hoàng hậu Nam Phương sinh sống tại Pháp…
Hai tác giả Vĩnh Đào - Nguyễn Thị Thanh Thúy đã dành trọn ba năm để nghiên cứu, khảo sát, kiểm chứng tư liệu và hoàn thành cuốn sách này.
Dưới đây là nguyên văn Lời Nhà xuất bản được in trong sách:
Lời Nhà xuất bản
Vua Bảo Đại (1913 - 1997) và Hoàng hậu Nam Phương (1913 - 1963) là hai nhân vật lịch sử thu hút sự quan tâm lớn của công chúng, có lẽ bởi họ là vị vua và hoàng hậu cuối cùng của chế độ quân chủ Việt Nam, đồng thời cuộc đời và tính cách của họ cũng vô cùng đặc biệt. Đã có nhiều tác phẩm viết về Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương, tuy nhiên, không ít chi tiết và sự kiện vẫn chưa được kiểm chứng và đối chiếu một cách đầy đủ, thậm chí có những chi tiết bị thêu dệt thành giai thoại. Đáng tiếc, chính Vua Bảo Đại trong cuốn hồi ký “Con rồng An Nam” xuất bản tại Pháp, vì một lý do nào đó, đã không đề cập hoặc ghi lại theo suy nghĩ cá nhân. Do đó, xung quanh Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương tồn tại nhiều giai thoại, sự kiện và sự việc được ghi chép khác nhau, thậm chí mâu thuẫn.
Hai tác giả của “Theo dấu Hoàng hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại” – Vĩnh Đào và Nguyễn Thị Thanh Thúy – đã dành ba năm liên tục thực hiện nhiều chuyến đi thực tế đến những địa điểm gắn liền với cuộc đời Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương tại Việt Nam, từ Sài Gòn về Tiền Giang, Thủ Đức, Chợ Lớn, Biên Hòa, lên Đà Lạt, Kon Tum, ra Quy Nhơn, Huế, Hà Nội… cùng với những chuyến đi tại Pháp, đến những nơi Nhà vua và Hoàng hậu đã từng sinh sống và đi qua để tìm kiếm tư liệu, gặp gỡ nhân chứng và hậu duệ của những người cùng thời, phỏng vấn nhiều nhân chứng trong và ngoài nước, bao gồm cả cựu thị trưởng làng Chabrignac để tìm hiểu, đối chứng. Song song đó, các tác giả đã dày công sưu tầm, khảo cứu từ nhiều nguồn tài liệu sách báo xuất bản trong và ngoài nước tại Thư viện Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, Thư viện Quốc gia Việt Nam, Trung tâm Quốc gia Văn khố Hải ngoại (Aix-en-Provence, Pháp), các thư viện của tu viện dòng Mến Thánh giá Chợ Quán, dòng Đức Bà, Nhà thờ chính tòa Đức Bà Sài Gòn,… để xác minh, kiểm chứng thông tin.
Đặc biệt, tác giả Vĩnh Đào (Nguyễn Phước Vĩnh Đào) là hậu duệ hoàng tộc triều Nguyễn. Tác giả Vĩnh Đào và Vua Bảo Đại cùng là cháu của hai anh em ruột Miên Định - Miên Tông. Nguyễn Phước Vĩnh Đào là cháu của Miên Định (Thọ Xuân Vương), Nguyễn Phước Vĩnh Thụy (Vua Bảo Đại) là cháu của Miên Tông (Vua Thiệu Trị). Với vị thế là người trong hoàng tộc, đồng thời là một nhà nghiên cứu, tác giả Vĩnh Đào đã mang đến những phân tích và tổng hợp sâu sắc về Vua Bảo Đại và triều Nguyễn dưới thời Bảo Đại. Việc ông sinh sống và làm việc tại Pháp cũng tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình tìm hiểu, sưu tầm và tra cứu tư liệu về Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương. Nhờ vậy, cuốn sách này không chỉ cung cấp thông tin phong phú, có giá trị mà còn mang đến nhiều thông tin mới về: ngày tháng năm sinh chính thức, quê quán thực sự của Hoàng hậu Nam Phương; những đóng góp của bà cho an sinh xã hội ở Việt Nam; mối quan hệ của bà với giới thượng lưu, quý tộc Pháp; những công việc triều chính của Vua Bảo Đại; sự thật về những câu chuyện tình cảm của Vua Bảo Đại và đặc biệt là quãng thời gian 16 năm ở Pháp của gia đình Hoàng hậu Nam Phương…
Hy vọng cuốn sách “Theo dấu Hoàng hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại” – gắn liền với hành trình ba năm “theo dấu” của hai tác giả Vĩnh Đào, Nguyễn Thị Thanh Thúy để làm sáng tỏ những thông tin bất nhất về cuộc đời vua và hoàng hậu cuối cùng của triều Nguyễn – sẽ cung cấp nhiều tư liệu hữu ích cho độc giả quan tâm. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đây không phải là một công trình nghiên cứu lịch sử chuyên sâu, mà chỉ là một cuốn tư liệu lịch sử về cuộc đời Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương, được thể hiện dưới góc nhìn và lập luận của tác giả.
Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp từ độc giả cho những lần tái bản sau.
Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam
II. THÔNG TIN TÁC GIẢ
Vĩnh Đào:Tên thật là Nguyễn Phước Vĩnh Đào, sinh năm 1942, là hậu duệ hoàng tộc triều Nguyễn. Tác giả Vĩnh Đào và Vua Bảo Đại cùng là cháu của hai anh em ruột Miên Định - Miên Tông. Nguyễn Phước Vĩnh Đào là cháu của Miên Định (Thọ Xuân Vương), Nguyễn Phước Vĩnh Thụy (Vua Bảo Đại) là cháu của Miên Tông (Vua Thiệu Trị). Ông tốt nghiệp tú tài trường JJR – Lê Quý Đôn tại Sài Gòn năm 1961; tốt nghiệp cao học Văn chương Pháp tại Đại học Văn khoa. Ông từng giảng dạy tiếng Pháp tại trường Trung Nguyễn Trãi trong giai đoạn 1964 - 1966 và làm việc tại Ngân hàng quốc gia Việt Nam tại Sài Gòn từ năm 1966 - 1975. Ông nghiên cứu Văn học Pháp tại Đại học Sorbonne và bảo vệ luận án tiến sĩ năm 1989. Từ năm 1986 đến 2008, ông làm việc tại Viện nghiên cứu quốc gia viễn thông Pháp.
Nguyễn Thị Thanh Thúy:Sinh ra và lớn lên tại Dran, Lâm Đồng. Chị tốt nghiệp cử nhân Xã hội học và là Hội trưởng Hội Quán Các Bà Mẹ. Chị đã tham gia và thực hiện nhiều chương trình trao đổi văn hóa, tham luận, thuyết trình, giới thiệu sách… xoay quanh chủ đề: “Hoàng hậu Nam Phương – Lụa là muôn thuở” từ năm 2018 đến nay.
III. TRÍCH ĐOẠN
“Trong tất cả những ân huệ mà chúng ta có thể tạ ơn trời, vị Hoàng hậu trẻ tuổi đã nhận được điều quý giá nhất: đó là thu hút trái tim, chinh phục con người. Khuôn mặt của Hoàng hậu với nét da vàng rất nhẹ, với vầng trán thanh tú, chiếc mũi thanh tao, đôi môi rõ nét, đôi mắt dài đen láy long lanh, thu hút người bằng nét khả ái, xoa dịu người bằng thái độ điềm đạm.” – Nhà văn Henriette Célarié, 1937
“Sẽ không ai ngạc nhiên khi chúng tôi nói Hoàng hậu đã chinh phục mọi người vì tính ân cần và bình dị của Hoàng hậu.” – Bản tin của Hội Thừa sai Paris tường thuật chuyến viếng thăm của Hoàng hậu Nam Phương tới Kontum, năm 1940
“Sắc đẹp, nét duyên dáng, lòng nhân từ, trí thông minh, hiện rõ trên nét mặt của bà, toát ra trong từng cử chỉ. Người phụ nữ Annam lấy bà làm mẫu mực cần nhớ là bà từng khuyên là nên để lên hàng đầu các đức tính về trí tuệ và đạo đức. Trước hết, Hoàng hậu là một người nội trợ và một người mẹ hoàn hảo. Sau khi chiếm được trái tim của mọi người trong nước, Hoàng hậu đã được ngưỡng mộ tại Pháp và cả trên thế giới. Từ khi lên ngôi, Hoàng hậu luôn luôn nhớ đến nhiệm vụ về mặt xã hội của một ‘đệ nhất phu nhân’ trong Đế chế, một tấm gương sáng và một người dẫn đường cho mọi phụ nữ Annam. Là một người có chừng mực và ôn hòa, Hoàng hậu không phải là người có óc tân tiến triệt để và chống lại mọi truyền thống xưa như thoạt tiên người ta có thể nghĩ. Bà cảm thấy tiếc rằng có một phần, may mắn là rất nhỏ, thiếu nữ người Nam thích tân tiến quá đáng về thời trang hay thể thao. Bà không thích nghe nói đến ‘thi sắc đẹp’, ‘thi thanh lịch’, ‘trình diễn áo tắm’… Hoàng hậu quan tâm đến việc đào tạo một lớp tinh hoa mới với những nữ bác sĩ, nữ dược sĩ, nữ luật sư, nữ giáo viên, nữ giáo sư, nữ ký giả… Nhưng đối với Hoàng hậu, có một con đường mở ra cho tất cả phụ nữ, đó là vừa giữ nhiệm vụ đầu tiên làm người mẹ, người vợ, đồng thời là bàn tay cứu giúp cho mọi kẻ bất hạnh trên cõi đời này. Chính là tấm lòng bác ái của bà, cũng như lòng ngưỡng mộ trước sắc đẹp của bà, khiến cho Hoàng hậu hết sức được lòng dân trong nước, được khâm phục tại Pháp và tại các nước.”–Tờ báoLe Soir d’Asietại Sài Gòn, năm 1942
“Trong suy nghĩ của tôi, hình ảnh Hoàng đế luôn đi đôi với gương mặt dịu hiền của Hoàng hậu, người bạn đường của Hoàng đế những lúc vui và những lúc khó khăn. Tôi càng thấy cần phải nói đến Hoàng hậu vì bà luôn luôn ảnh hưởng trên Hoàng đế theo chiều hướng tốt nhất. Gốc người Nam Kỳ, theo Thiên Chúa giáo, được giáo dục phần lớn tại Paris, nơi đó bà có nhiều bạn bè, Hoàng hậu, theo tôi, là thí dụ tốt đẹp nhất của sự kết hợp hài hòa giữa Đông và Tây mà nước Pháp đã thực hiện tại Nam Kỳ.” – Toàn quyền tại Đông Dương Jean Decoux, năm 1949
```
