Tết Việt: Khám phá những nét đẹp truyền thống
Tết Nguyên Đán, lễ hội cổ truyền thiêng liêng và trọng đại của dân tộc, là dịp để chúng ta thể hiện những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, mang đậm bản sắc dân tộc và tôn vinh những phong tục tập quán đặc sắc của các dân tộc Việt Nam.
Trong suốt hơn một ngàn năm Bắc thuộc và gần tám mươi năm Pháp thuộc, văn hóa và phong tục ngoại lai đã tác động đến Việt Nam, đặc biệt là ở các thành thị và giới thượng lưu. Tuy nhiên, các vùng thôn quê Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống. Do đó, những phong tục được lưu truyền ở thôn quê thường mang đậm bản sắc Việt Nam hơn. Trên mảnh đất này, với sự đa dạng về sắc dân, gia tài văn hóa của Việt Nam càng trở nên phong phú hơn nhờ sự đóng góp tinh túy của các dân tộc.
Cuốn sách “Tết Việt” sẽ mang đến cho độc giả những góc nhìn đa chiều về Tết, từ Bắc vào Nam và các vùng lân bang Việt Nam, thông qua các bài viết của các tác giả uy tín như Vương Hồng Sển, Bửu Kế, Phạm Văn Sơn…
Cuốn sách không chỉ ghi lại những dấu ấn lịch sử mà còn phản ánh một thời kỳ hoạt động sôi nổi của các sinh viên, trí thức Sài Gòn. Đồng thời, đây cũng là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà khoa học quan tâm đến việc nghiên cứu lịch sử, địa lý và văn hóa Việt Nam.
Trích đoạn sách hay:
Hương vị Tết miền Nam
Mặc dù có chung nguồn gốc, nhưng Tết ở các vùng miền của Việt Nam lại có những nét đặc trưng riêng. Tết miền Nam mang dáng vẻ mộc mạc và giản dị, khác với Tết miền Trung và miền Bắc, vốn giữ nhiều lễ phép và kiêng cữ hơn. Dù không có tuyết rơi như miền Bắc, nhưng miền Nam vẫn có đủ bốn mùa phân biệt. Người dân miền Nam có cơ hội tận hưởng trọn vẹn mùa xuân, thưởng thức rượu ấm, thơ phú và trà thơm. Tuy nhiên, Tết vẫn là dịp để mọi người hướng đến những giá trị cốt lõi như đoàn tụ gia đình, tưởng nhớ tổ tiên và cầu chúc một năm mới an lành.
(Trích Cảm tưởng về Tết trong Nam – Tác giả Vương Hồng Sển)
Các nghi lễ triều đình Nguyễn
Các nghi lễ của triều đình Huế thường được tổ chức tại đàn Nam Giao, Tịch Điền, các lăng, chùa hoặc trong Hoàng thành. Những nghi lễ này có thể được chia thành hai loại: nghi lễ thường xuyên, được tổ chức vào một thời điểm nhất định, và nghi lễ bất thường, không được dự liệu trước.
(Trích Nhìn qua các nghi lễ triều đình Nguyễn – Tác giả Bửu Kế)
Giai thoại về câu đối Tết
Vào cuối tháng Chạp, cả thành thị và nông thôn đều náo nhiệt chuẩn bị cho Tết. Bên cạnh pháo điện, giò chả, bánh chưng, người ta không quên chuẩn bị câu đối đỏ. Những người yêu văn hóa thường nhắc đến câu đối của cụ Nghè Chu viết cho người chủ mành Nghệ, được ca ngợi là độc đáo và không ai có thể sánh kịp.
(Trích Giai thoại về câu đối tốt – Tác giả Tô Nam Nguyễn Đình Diệm)
Các tục lệ ngày xuân
Vào ngày 30 Tết, người dân thường đốt pháo. Pháo ngày xưa khác với pháo hiện đại, được làm bằng ống lệnh chứa thuốc nổ và có ngòi. Người ta đốt pháo ở cổng, ngõ hoặc sân rồi chuẩn bị cỗ cúng ông bà trong ba ngày liền. Vào mồng 5 Tết, vua tổ chức tiệc khai hạ. Từ quan đến dân đều đi lễ chùa, viếng đền đài, vườn hoa và phong cảnh địa phương. Vào tháng Hai, quan cho dựng xuân đài và mời phường chèo đến hát xướng ca múa. Ngoài ra, còn có các trò chơi công cộng như đánh vật, chọi gà và đánh cầu để giải trí. Vào ngày Lập xuân, vua cắt người tông trưởng cầm roi vút vào con trâu đất để khuyến khích nông nghiệp, sau đó vua quan cùng nhau ăn yến.
(Trích Cổ nhân và các tục lệ ngày xuân – Tác giả Phạm Văn Sơn)
```
