Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Dưới bóng hoàng lan - CTST

Chuyện kể về một chàng trai tên Thanh mồ côi cha mẹ, sống với bà. Lớn lên Thanh ra tỉnh làm rồi thường đi về vào các ngày nghỉ. Lần trở về này đã cách kỳ trước hai năm. Trong cảnh bình yên và thong thả của chốn xưa, một hình ảnh tươi mát hiện lên. Khu vườn xưa hiện lên trước mắt anh chàng với con đường Bát Tràng . Và hình ảnh những cô thiếu nữ xinh xắn trong tà áo trắng, mái tóc đen lánh buông trên cổ nhỏ, bên cạnh mái tóc bạc trắng của bà chàng cũng khiến chàng thanh niên trẻ xốn xang và hơi dao động phần nào.

Cũng như bao lần, Thanh trở lại ngôi nhà cũ nhưng dường như ngôi nhà thân thuộc ấy phần nào lại khiến cho anh chàng cảm thấy hồi hộp bồi hồi đến kì lạ. Mọi thứ đều già cỗi và không đổi. Thời gian như quay ngược lại, không gian đứng lặng. Phong cảnh vẫn y nguyên, gian nhà vẫn tịch mịch và bà chàng vẫn tóc bạc phơ và hiền từ. Tất cả hiện lên trước mắt chàng thanh niên vốn quen thuộc nhưng lại rất mát mẻ và dịu dàng đối với người anh đến lạ thường. Và hình ảnh những cô thiếu nữ xinh xắn trong tà áo trắng, mái tóc đen lánh buông trên cổ nhỏ, bên cạnh mái tóc bạc trắng của bà chàng cũng khiến chàng thanh niên trẻ xốn xang và hơi dao động phần nào. Chàng cảm thấy không gian náo nhiệt ồn áo ngoài kia như đang dừng lại trên bậc cửa. 

Văn bản xoay quanh một lần trở về quê thăm bà của nhân vật Thanh. Trong cảnh bình yên và thong thả của chốn xưa, những hình ảnh quen thuộc hiện lên. Bên cạnh mái tóc của bà, mùi hương hoàng lan nơi vườn và bên tóc mai của Nga khiến chàng trai trẻ xốn xang. Cuối cùng, câu chuyện khép lại trong cảnh Thanh trở về tỉnh.

Văn bản chia thành 3 phần:

- Phần 1: (Từ đầu đến “Nghe quen quá mà Thanh không nhớ được”): Thanh trở về nhà thăm bà thăm nhà trong tâm trạng hạnh phúc, nghẹn ngào.

- Phần 2: (Tiếp theo đến “ngồi ở bên đèn”): Biểu hiện tình cảm của Thanh và Nga

- Phần 3: (Còn lại): Thanh tạm biệt mọi người trở lại tỉnh làm việc.

Đoạn trích là cảm xúc xoay quanh khoảnh khắc trở về ngôi nhà thân thuộc sau nhiều năm xa cách của nhân vật Thanh.