Để thể hiện sự tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu, tác giả đã chú thích nguồn các phương tiện phi ngôn ngữ như thế nào trong các trường hợp sau?
a.Ví con sông như một ngân hàng cát, chuyên gia lý giải nguồn thu đầu vào là lượng cát lắng đọng hàng nghìn năm dưới đáy sông (trầm tích) và phù sa đổ về từ thượng nguồn (khoảng 15% là cát). Đây gọi là trữ lượng hiện có.
Khoản chi thường xuyên của ngân hàng này, thường rất nhỏ, là lượng cát bị dòng chảy đẩy ra cửa biển, lắng đọng thành các dụn cát dọc bờ, tạo nên “bức tường” chắn sóng ngầm bảo vệ bờ biển và rừng ngập mặn. Phần lớn lượng cát còn lại được con người khai thác để đầu tư phát triển, bởi đây là nguồn nguyên liệu tốt nhất cho xây dựng.
Khi tài khoản nhà băng này dương hoặc bằng 0, tức thu lớn hơn hoặc bằng chi, ngân hàng đạt trạng thái cân bằng, cho thấy việc khai thác cát bền vững. Ngược lại, lòng sông “rỗng bụng”, tức ngân hàng thiếu sẽ tạo ra nhiều hố sâu gây sạt lở.
[...]
Theo chuyên gia, việc cho cát di chuyển dưới lòng sông (gồm nguồn cát bùn đáy, cắt lơ lửng và phù sa) là “cực kỳ khó”, đòi hỏi kỹ thuật rất cao và nguồn lực tài chính lớn, “quá tầm” địa phương. Thế giới có hàng trăm công thức, kinh nghiệm tính toán khác nhau và không có mẫu số chung cho tất cả. Mỗi con sông đều có cách tính riêng.
Để giải quyết bài toán trên, Tổ chức Quốc tế và Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF - Việt Nam) đang phát triển một công cụ quản lý cát tại Đồng bằng sông Cửu Long từ ý tưởng “ngân hàng cát”, lần đầu tiên thử nghiệm trên thế giới.
(Ngọc Tài, Hoàng Nam, Thu Hằng, Trả nợ dòng Mê Kông https://vnexpress.net/tra-no-dong-mekong-4641735.html, truy cập ngày 17/8/2023)
b. Trong số này, có hai mang khuôn khắc minh văn (chữ Hán), có một mặt ngoài nhìn mài nhẵn, rìa cạnh khắc chữ. Do mang khuôn không còn nguyên vẹn nên chỉ còn hai chữ, trong dó có một chữ còn rõ là “Thần:, viết là “...”, tạm dịch là “Quan”. Chữ còn lại không rõ nghĩa, có mặt ngoài được mài nhẵn, trên có chữ “Nhân”, viết là “...”, tạm dịch là Người”.
Phương pháp giải:
Đọc kỹ văn bản, tìm các phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản trên.
Lời giải chi tiết:
a. Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong đoạn trích này là đồ họa thông tin (infographic): Công cụ ngân hàng cát WWF - Việt Nam đang xây dựng nhằm quản lí tài nguyên bền vững.
b. Phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong đoạn trích này là hình ảnh: Hình 4. Mang khuôn khắc chữ Hán khai quật được (hình trái) và bản dập chữ Hán (hình phải)
