Seeing Gender - Thấy Giới
Trong bối cảnh nghiên cứu giới tại Việt Nam ngày càng phát triển, mở rộng sang nhiều lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội và chính trị, các ấn phẩm về giới cũng liên tục ra mắt, thảo luận đa dạng các chủ đề từ quyền phụ nữ đến các vấn đề của cộng đồng LGBTQA+. Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam đã đóng góp vào dòng chảy này bằng việc xuất bản “Seeing Gender - Thấy giới”, một cuốn sách độc đáo được tiếp cận từ góc nhìn của người trải nghiệm.
“Seeing Gender - Thấy giới” (bản dịch của Thục My, do Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam phát hành) là tác phẩm của tác giả queer Iris Gottlieb, đồng thời là người minh họa cho cuốn sách. Tác phẩm này khám phá cách chúng ta nhận thức và thể hiện sự phức tạp, đa chiều của giới tính. Cấu trúc sách được chia thành ba phần chính:
Phần 1 - “Một nơi tốt để bắt đầu”
Phần đầu tiên của cuốn sách tập trung vào việc giới là một cấu trúc xã hội – một khái niệm do con người tạo ra, và do đó, chúng ta hoàn toàn có khả năng thay đổi những khuôn khổ nhận thức cứng nhắc để tạo điều kiện cho mọi người tự do thể hiện bản thân. Tác giả giới thiệu các thuật ngữ phổ biến liên quan đến giới và tính dục, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng đúng danh xưng đối với người chuyển giới, đồng thời chia sẻ những kiến thức khoa học thú vị, chẳng hạn như việc rùa biển xác định giới tính dựa trên nhiệt độ của môi trường xung quanh.
Phần 2 - “Đào sâu hơn”
Ở phần này, tác giả đi sâu vào các vấn đề xã hội liên quan đến sự giao thoa của các yếu tố, chủ nghĩa thuộc địa, nam tính độc hại, thể thao, bạo lực giới, định kiến văn hóa về lao động tình dục, và lịch sử của các phong trào như Quân đội Giải phóng Dân tộc Zapatista và Stonewall Uprising.
Tác giả đưa ra những ví dụ ít người biết về các vấn đề liên quan đến giới. Ví dụ, trước đây màu hồng thường được coi là màu sắc dành cho con trai, trong khi màu xanh dành cho con gái, bởi màu hồng được cho là mạnh mẽ và quyết đoán hơn, phù hợp với nam giới. Ngược lại, màu xanh được xem là tinh tế và điệu đà, phù hợp với nữ giới. Tuy nhiên, sau Thế Chiến thứ nhất, khi đàn ông trở về và chiếm lại các công việc, màu xanh đã trở thành biểu tượng của quyền lực, còn phụ nữ bị gắn liền với màu hồng.
Một ví dụ khác, từng có thời điểm các vận động viên nữ (tự xác định là nữ) phải “diễu hành khỏa thân” để được phép tham gia các giải đấu Điền kinh Quốc tế hoặc Olympic. Mục đích của việc này là để chứng minh rằng không có vận động viên nam nào tham gia để đạt được lợi thế không công bằng. Điều đáng chú ý là vận động viên nam không bị kiểm tra, và vận động viên chuyển giới nam cũng không bị kiểm tra. Những ví dụ này cho thấy sự bất bình đẳng giữa nam và nữ, giữa người hợp giới (cisgender) và cộng đồng LGBTQA+ đã ảnh hưởng đến cuộc sống của mỗi cá nhân và sự phát triển của xã hội.
Phần 3 - “Câu chuyện của tôi”
Đây là phần đặc biệt và cá nhân nhất của cuốn sách. Bạn đọc sẽ cùng Iris Gottlieb trải nghiệm hành trình khám phá về giới tính, về chứng rối loạn ăn uống và quá trình phẫu thuật cắt bỏ vú của tác giả. Thông qua những chia sẻ chân thật này, chúng ta có thể thấu hiểu hơn sự đa dạng của cuộc sống và học cách khoan dung với mọi người.
Nhận thức được tầm quan trọng của yếu tố thị giác trong việc tiếp cận các vấn đề về giới, tác giả đã sử dụng tranh ảnh minh họa để truyền tải những khái niệm trừu tượng và phức tạp. Điều này giúp cuốn sách trở nên dễ đọc, dễ hiểu và hấp dẫn hơn.
Tóm lại, “Seeing Gender - Thấy giới”:
- Là một điểm khởi đầu dễ tiếp cận để hiểu về lịch sử và sự phức tạp của việc thể hiện giới tính.
- Là một công cụ tự học để khám phá giới tính của bản thân mà không mang theo định kiến, tăng cường sự cảm thông và thấu hiểu đối với trải nghiệm của người khác, đồng thời xem xét sự tương tác giữa các yếu tố khác nhau.
- Giúp bạn nhận thức được mối liên hệ giữa các căn tính khác nhau (chủng tộc, giai cấp, giới, tính dục, sức khỏe tâm thần) và giới tính trong xã hội.
- Là một nguồn hỗ trợ và trấn an tinh thần cho những người đang tìm kiếm bản thân, bởi hành trình này có thể đầy khó khăn và đáng sợ. Việc tìm thấy sự đồng điệu trong trải nghiệm của người khác có thể giúp chúng ta cảm thấy bớt cô đơn. Đối với những người queer, chuyển giới, phi nhị nguyên giới, hoặc đang cảm thấy bối rối về bản thân, hãy nhớ rằng bạn không hề đơn độc!
```
