Khám phá "Quả Dưa Đỏ" - Tiểu thuyết lịch sử đậm chất văn hóa Việt
Dựa trên cốt truyện củaSự tích quả dưa hấu (Tây Qua truyện)trongLĩnh Nam chích quái, nhà văn Nguyễn Trọng Thuật đã kiến tạo nên một tác phẩm tiểu thuyết độc đáo, khắc họa con người và đất nước Việt Nam, đồng thời lồng ghép tinh tế các yếu tố văn hóa, lịch sử.Quả dưa đỏlà một lời khẳng định đầy tự hào về nguồn gốc và bề dày lịch sử của dân tộc ta. Trong bối cảnh giao thoa văn hóa, cuốn tiểu thuyết này không chỉ góp phần bảo tồn thành lũy ngôn ngữ và văn hóa Việt mà còn khơi gợi những âm hưởng huyền sử xa xưa một cách đầy kiêu hãnh.
Minh họa tinh xảo, tái hiện huyền sử
Phần minh họa trong sách được thực hiện bởi họa sĩ Tạ Huy Long, một nghệ sĩ nổi tiếng với những tác phẩm mang đậm dấu ấn dân gian và lịch sử. Họa sĩ dường như đã tiếp nối và vang vọng âm hưởng huyền sử từ thời thượng cổ mà tác giả Nguyễn Trọng Thuật khơi gợi. Mười hai bức minh họa màu nước đưa người đọc ngược dòng thời gian, trở về với thời đại của những thần thoại, truyền thuyết, và chiêm ngưỡng buổi bình minh của dân tộc Việt qua nét vẽ tài hoa và trí tưởng tượng phong phú của họa sĩ.
Quả dưa đỏthuộc bộ sưu tập Văn chương&Mỹ thuật của Đông A.
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Trọng Thuật
Nguyễn Trọng Thuật (1883 – 1940), với bút danh Đồ Nam Tử và Quảng Tràng Thiệt cư sĩ, là một trong những nhà văn tiên phong trong việc phát triển văn học quốc ngữ Việt Nam ở nửa đầu thế kỷ XX. Ông sinh ra tại Hải Dương, từ nhỏ đã học chữ Hán, sau đó tiếp xúc với chữ quốc ngữ và chữ Pháp, và trở thành một nhà giáo. Ông bắt đầu cộng tác với tờNam Phong tạp chítừ năm 1917, và sau đó cho ra mắt tiểu thuyếtQuả dưa đỏviết bằng chữ quốc ngữ, xuất bản lần đầu vào năm 1925 tại Hà Nội. Tác phẩm đã vinh dự nhận giải thưởng văn chương của Hội Khai Trí Tiến Đức trong cùng năm.
Nguyễn Trọng Thuật từng tham gia Việt Nam Quốc Dân Đảng, nhưng sau khi khởi nghĩa Yên Bái thất bại, ông đã từ bỏ hoạt động chính trị và tập trung vào sự nghiệp viết văn và nghiên cứu Phật học. Ông làm biên tập viên cho tờĐuốc Tuệ(cơ quan ngôn luận của Hội Phật giáo Bắc Kỳ) và tham gia biên khảo tủ sách Phật học Tùng thư của chùa Quán Sứ, Hà Nội. Năm 1940, ông qua đời vì bệnh tật, để lại cho đời những tác phẩm quý giá về tôn giáo, giáo dục, lịch sử, văn học, và tiểu thuyết, tiêu biểu nhưThơ ngụ ngôn, Việt văn tinh nghĩa, Cô con gái Phật hái dâu, Gia đình giáo dục, Phật giáo tân luận...
Đánh giá về giá trị của tác phẩm
“Quả dưa đỏlà một quyển lịch sử tiểu thuyết dựa trên một lý thuyết có phần hoang đường, nhưng trong truyện lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc của đạo Nho. Toàn bộ câu chuyện có thể được tóm tắt trong một câu luân lý: Niềm tin cậy là chìa khóa dẫn đến thành công.
Điều đáng lưu ý làĐông Dương tạp chítrước đây chưa từng đăng tải truyện dài do người Việt Nam sáng tác, vàNam Phong tạp chícũng phải đợi đến khiQuả dưa đỏcủa Nguyễn Trọng Thuật ra đời mới có được một tiểu thuyết dài do người Việt Nam viết để đăng tải. Trước đó, tạp chí chủ yếu đăng các tiểu thuyết dịch, thỉnh thoảng mới có một vài truyện ngắn của tác giả Việt Nam. Như vậy, trong giai đoạn đầu, Nguyễn Trọng Thuật là một trong số ít những người Nho học có óc sáng tạo như vậy.”
- Nhà văn Vũ Ngọc Phan
“Với tác phẩm này, ông được công nhận là một trong những nhà văn tiên phong trong việc viết tiểu thuyết bằng quốc ngữ ở miền Bắc. Có thể nói Nguyễn Trọng Thuật là một trong những cây bút báo buổi đầu thế kỷ đã nỗ lực duy trì nền văn hóa cổ truyền của dân tộc, đồng thời tiếp thu những giá trị văn hóa mới từ phương Tây do người Pháp mang đến.”
- Nhà nghiên cứu Nguyễn Quảng Tuân
