phương ngoại khán hồng trần

Phương Ngoại Khán Hồng Trần

Hòa thượng Thích Thánh Nghiêm đã khéo léo tận dụng vị thế của một người quan sát từ bên ngoài, một người không thuộc về thế tục, để từ góc nhìn Phật giáo, từ sự giải thoát của một người xuất gia, đưa ra những suy tư và giải pháp cho những vấn đề trăn trở của cuộc sống. Tuy nhiên, do đặc tính của góc nhìn này, độc giả khi đọc cuốn sách này không nên mong đợi những lời khuyên hay sự chia sẻ từ một người lớn tuổi đã trải đời, một nhân chứng hoặc thậm chí là nạn nhân của những thăng trầm cuộc đời. Thay vào đó, bạn đọc sẽ gặp gỡ những suy tư, những gợi mở từ một nhà sư với kiến thức uyên thâm và luôn cập nhật tình hình xã hội, một người có thể nhìn toàn cảnh hồng trần từ một khoảng cách xa, nhưng lại không vướng bận vào những bụi trần.

Dù vậy, trong toàn bộ tác phẩm, ta không hề bắt gặp một vị đại sư Thánh Nghiêm với giọng văn mang tính chất khuyên răn, chỉ đạo, mà chỉ là những chia sẻ cá nhân, rất mực khiêm tốn, phản ánh rõ sự tự nhận thức sâu sắc của tác giả về vị trí của mình như một người ngoài cuộc, một khách phương ngoại.

Tác giả

Hòa thượng Thích Thánh Nghiêm được công nhận là một trong những nhà lãnh đạo tâm linh có ảnh hưởng lớn nhất trên thế giới cho đến khi Ngài viên tịch vào năm 2009. Tại Đài Loan (Trung Quốc), với vai trò là vị sáng tổ của hệ phái Pháp Cổ Sơn, Ngài được tôn xưng là một trong “Tứ đại thiên vương” – nhóm bốn vị đại sư sáng lập và điều hành bốn cộng đồng Phật giáo có tác động to lớn nhất tại đây.

Là truyền nhân của đại sư Thái Hư – một trong những nhà sư tiên phong trong việc phát triển Phật giáo Nhân gian (Humanistic Buddhism) – Pháp sư Thánh Nghiêm luôn tích cực thúc đẩy sự phát triển của Phật giáo theo con đường này, tức là luôn gắn kết hoạt động Phật giáo với những mục tiêu đóng góp thiết thực cho sự tiến bộ và an lành của cộng đồng. Có lẽ chính vì chủ trương và lý tưởng đó, độc giả khi đọc từng trang sách đều cảm nhận được sự quan tâm sát sao của Pháp sư đối với những biến động của cuộc sống, không chỉ tại Đài Loan mà còn trên toàn thế giới. Bởi sự thấu hiểu này chính là chìa khóa để những góc nhìn Phật giáo có thể tham gia vào quá trình chữa lành những vết thương của cuộc đời.

Trích đoạn sách

Sống chậm

Hỏi:

Trước đây, Đài Loan có một lối sống được nhiều người ủng hộ là “liều ăn nhiều, làm việc chăm chỉ để thành công”, mọi người đều “bán mạng” để lao động, tạo nên đà phát triển thần tốc cho kinh tế Đài Loan. Nhưng ngày nay, xã hội lại kêu gọi “sống chậm”, khởi xướng một lối sống nhẹ nhàng, dành thời gian cho những hoạt động giải trí, thư giãn sau giờ làm việc. Vậy rốt cuộc, trong cuộc sống này, con người nên tận dụng thời gian một cách triệt để, phát huy tối đa tiềm năng để kiếm tiền, hay chỉ nên hài lòng với một cuộc sống vừa đủ? Liệu có sự mâu thuẫn nào giữa hai cách sống này không?

Đáp:

Tôi cho rằng ý nghĩa của hai từ “sống chậm” cũng tương tự như việc thả lỏng, không nên tự tạo căng thẳng, áp lực như chúng ta thường nghe trong các pháp tu thiền. Nỗ lực làm việc quá sức sẽ tạo áp lực cho bản thân, khiến chúng ta khó tận hưởng cuộc sống trọn vẹn trong mỗi bước đi, điều chỉ có thể cảm nhận được khi sống chậm.

Ví dụ, khi Thiền sư Thích Nhất Hạnh hướng dẫn mọi người thực hành thiền, Thầy yêu cầu mỗi người phải chậm rãi trải nghiệm cuộc sống, cảm nhận bản thân qua từng bước chân, tận hưởng trọn vẹn mỗi bước đi. Trong cuộc sống, nhiều người tạo áp lực cho bản thân đến mức mắc bệnh như tiểu đường, tim mạch, cao huyết áp… Nếu khéo léo sử dụng thiền tập, sẽ giúp điều tiết nhịp điệu cuộc sống, giải phóng áp lực, giúp tâm hồn nhẹ nhàng, thanh thản. Và khi đạt được điều đó, ta sẽ nhận ra cuộc sống có ý nghĩa, công việc cũng hiệu quả hơn. Tôi thường nói “công việc cứ tranh thủ, nhưng đừng nôn nóng”. Tranh thủ không có nghĩa là phải ngóng trông, mong đợi để tự tạo áp lực. Thường khi nghe “tranh thủ”, mọi người lại luống cuống, bồn chồn, cho rằng phải như vậy mới là tranh thủ. Nhưng nếu hiểu “tranh thủ” như vậy, tôi tin kết quả sẽ không như mong đợi. Chậm một chút, có khi lại cho ra kết quả tốt hơn nhiều.

Tôi có một đệ tử đang học tại Đại học Columbia. Khi đó tôi cũng ở Mỹ, nên cô ấy phát tâm làm thị giả cho tôi. Mỗi ngày, trước khi đi học, cô chuẩn bị bữa sáng và bữa trưa cho tôi, còn bữa tối thì nấu sau khi tan học. Nếu quan sát, bạn sẽ thấy cô ấy vào mỗi buổi sáng khi chuẩn bị thức ăn, mỗi hành động đều chậm rãi, khoan thai, như thể không có gì vội vã, nhưng hiệu quả công việc lại rất tốt. Điều này cho thấy, động tác chậm giúp kiểm soát sự chính xác của hành động, đồng thời nâng cao hiệu suất công việc. Tôi nhận thấy trong một giờ đồng hồ, cô ấy làm được rất nhiều việc. Thực tế đó chứng minh, việc chậm rãi không có nghĩa là làm giảm hiệu suất công việc.

Có lần tôi hỏi cô ấy “Con làm việc cứ thong thả như vậy sao trong một giờ lại làm được nhiều việc vậy?” Cô ấy đáp “Bạch Thầy, con không làm nhanh được, nhanh là con sẽ rối, không làm được gì hết, cứ thong thả nhưng mấu chốt là con biết trong mỗi phút của một giờ ấy con phải làm việc gì.”

Điều thú vị là, tôi cũng có một đệ tử khác, cô này thì tính cách trái ngược, luôn vội vội vàng vàng trong mọi việc, kể cả quét nhà. Nhưng vì vội vàng nên làm không kỹ, quét nhà cũng không sạch. Vì vội nên quét lung tung, bụi bay hết cả lên tường, rốt cuộc sàn không sạch mà tường cũng dơ. Mỗi lần nhận việc là cắm đầu làm việc, nhưng kết quả lại không đâu ra đâu.

Từ đó có thể thấy, sống chậm không mâu thuẫn với việc phát huy hiệu suất, phát triển tiềm năng, thậm chí có thể nhờ sống chậm mà hiệu suất được nâng cao, tiềm năng được phát triển triệt để. Như câu nói cổ: “Công việc cứ nên tranh thủ, song không nên nôn nóng”.

Mục lục

• TỰ MÌNH TRƯỞNG THÀNH
• Sống chậm
• Cảnh tùy tâm chuyển, đổi bại thành thắng
• Làm sao để thật sự hiểu được mình
• Trách nhiệm với bản thân
• Kế hoạch cho đời mình
• Muốn tự tại thì phải khéo buông tay
• Cẩn thận nhưng đừng lo lắng
• Xả vai trước khi đi ngủ
• Sửa mặt liệu có đổi được mệnh?
• Tình yêu chiếm hữu
• Tình yêu không phải là tất cả
• Đừng vì yêu mà mù quáng
• Yêu có điều kiện là tiền đề của khổ đau
• Đừng một tay hai cá
• Có nhất thiết phải kết hôn không?
• Phước báo trong việc kiếm tiền
• Trí tuệ để xử lý các mối quan hệ nơi làm việc
• Hãy để ai cũng có cơm ăn
• Người càng bận rộn càng có nhiều thời gian
• Tâm định thì việc không loạn
• Thận trọng không có nghĩa là bất tài
• Chuyển điểm yếu thành thế mạnh
• Tuân thủ luật chơi của tập thể
• Người già cũng là tài sản quý của công ty
• Việc gì cũng ôm lấy thì chỉ có chết trong đống việc
• Làm bạn với đối thủ cạnh tranh
• Dũng cảm đối mặt nghèo khó
• Giải quyết tốt mối quan hệ giữa người với người
• Được mất cách nhau trong một niệm
• Nhẫn nhịn để trui rèn bản lĩnh
• Đừng mù quáng thay đổi nghề nghiệp khi vào tuổi trung niên
• Phải chăng mọi việc đều suy khi người đến tuổi trung niên?
• Tuổi trung niên không phải là miếng sandwich
• Tuổi già cũng nên tự lo cho mình
• Chuẩn bị cho đời sống tuổi già
• Bói toán, cầu cơ có đáng tin?
• Diễn tròn vai trên sân khấu cuộc đời
• GẮN KẾT XÃ HỘI
• Đừng tham lam, gian lận
• Nhìn thấu sự bịp bợm của các nhóm lừa đảo
• Đừng từ bỏ chính mình
• Nhìn nhận cho rõ xem có thật sự cần không
• Hành thiện bằng cách mua vé số
• Có thể đùa với thần thánh chăng?
• Cai nghiện bằng thiền tập
• Thấu hiểu để đón nhận người bệnh
• Đối xử tốt với người đi xuất khẩu lao động
• Sống với hàng xóm không thân thiện
• Nhẫn nhịn sinh phúc báo
• Học trò cá biệt mới là tài liệu sống
• Quan ngại về dự luật cho nữ sinh nghỉ thai sản
• Đưa người bị gạt ra lề xã hội về lại trung tâm
• Đừng chỉ tạo dựng sự tự tin bằng chỉnh sửa sắc đẹp
• Đừng tùy tiện vứt bỏ chó nuôi
• Ngày lễ không phải là để vui chơi
• Cấm kỵ trong tháng cô hồn
• Cai thuốc lá để hành thiện
• Ai ai cũng là cảnh sát bảo vệ môi trường
• Để hận thù lại quá khứ
• Bảo vệ môi trường tâm linh để hóa giải thù hận
• Mạnh tay xóa sổ hận thù
• Mạnh dạn đến làm tình nguyện viên ở những quốc gia nghèo khó
• GẮN KẾT GIA ĐÌNH
• Làm cha mẹ càng sớm, càng gặp lắm chông gai
• Đã mang thai thì không ly hôn
• Hãy để con cái đi con đường của riêng chúng
• Mang tâm Phật nuôi dạy con trưởng thành
• “Con không phải là tên vô lại nhỏ”
• Hãy biết động viên thay vì trách mắng con cái
• Tôn trọng ý muốn của con trẻ
• Bi kịch của những “ông trời con”
• Tại sao giới trẻ đắm chìm trong không gian mạng?
• Hòa giải mâu thuẫn thế hệ trong cách nuôi dạy trẻ
• Nghề nghiệp nào cũng có thể thành công
• Gánh nặng của người già phải chăm cháu nhỏ
• Đừng bắt người già phải vào vai bảo mẫu
• Đừng hắt hủi khi con là người đồng tính
• Người độc thân có nên nhận con nuôi?
• Gia đình “liên hợp quốc” của những người không cùng huyết thống
• Người chồng ở nhà làm nội trợ không có gì đáng xấu hổ
• Phước báo từ công việc nội trợ
• Bạo lực gia đình có phải nghiệp báo từ kiếp trước?
• Tại sao đã thành vợ thì không còn là tri kỷ?
• Ngoại tình sẽ hủy hoại một gia đình
• “Mua vợ ngoại” cho con không phải là giải pháp
• Hãy cảm ơn những người vợ nước ngoài
• Tái hôn khi tuổi xế chiều
• Để lại gia tài “công đức” cho con
• Mẹ cha là Phật trong nhà
• Hãy chấp nhận người cha vô trách nhiệm
• Thông cảm cho mớ “gia bảo” lỉnh kỉnh của người già
• VIỆC SINH TỬ
• Mỗi người được sinh ra là để giải quyết những vấn đề
• Sinh lộ của niềm hy vọng
• Đạo đức học về nhân bản vô tính
• Phá thai tương đương tội giết người
• Đừng chỉ sinh con mà không dạy con
• Có nên sinh nhiều con không?
• Đừng bắt con phải chết theo mình
• Phương pháp giảm trừ trầm cảm
• Chớ vì tình mà kích động giết người
• Xin đừng vứt bỏ vật nuôi
• Cảm thông với người phạm ác nghiệp
• Tội làm tổn thương động vật
• Không nên tiếp tục mặc lông thú
• Dùng lòng từ bi chăm sóc thú vật
• Phóng sinh mù quáng đồng nghĩa với sát sinh
• Để sinh mạng loài vật thuận theo lẽ tự nhiên của chúng
• Phương pháp phòng tránh ung thư
• Có thể thay mặt người chết đem hiến tạng hay không?
• Thông báo thế nào cho một người về bệnh tình của họ?
• Nên sớm lập di chúc
• Biện pháp an táng tốt nhất
• Cầu nguyện giúp con người dũng cảm trước tai ương
• Sống không nổi nữa?