Lịch Sử và Giá Trị của Y Học Cổ Truyền tại Thừa Thiên Huế
Y học cổ truyền Việt Nam đã hình thành và phát triển qua hàng ngàn năm, gắn liền với quá trình dựng nước và giữ nước của dân tộc. Trong một giai đoạn lịch sử dài, y học cổ truyền là nền y học chủ đạo của đất nước. Đến nay, y học cổ truyền vẫn đóng vai trò quan trọng trong hệ thống y tế quốc gia, được kế thừa, phát huy và không ngừng phát triển.
Thừa Thiên Huế – Trung Tâm Y Học Cổ Truyền
Thừa Thiên Huế, với các tên gọi lịch sử như Thuận Hóa, Phú Xuân, từng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của nhiều triều đại. Nơi đây từng là thủ phủ xứ Đàng Trong của chúa Nguyễn, kinh đô của Tây Sơn (1789-1801) và triều Nguyễn (1802-1945). Do đó, Thừa Thiên Huế là nơi đặt Thái Y Viện của nhiều triều đại, nơi tập trung những thành tựu xuất sắc của y học cổ truyền, và quy tụ nhiều thế hệ ngự y tài hoa.
Hiện nay, nhiều tài liệu y dược quý giá của Thái Y Viện các thời đại, đặc biệt là triều Nguyễn, vẫn còn được lưu giữ tại các thư viện nhà nước và gia đình trên khắp cả nước.
Thách Thức và Cơ Hội trong Bảo Tồn Y Học Cổ Truyền
Trong những năm qua, công tác sưu tầm, biên dịch và ứng dụng các bài thuốc, phương pháp chữa bệnh, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe từ y học cổ truyền Việt Nam, cũng như của Thái Y Viện, vẫn còn gặp nhiều hạn chế.
Việc sưu tầm, biên dịch và ứng dụng các bài thuốc Thái Y Viện là một nhiệm vụ quan trọng, thực hiện chủ trương của Nhà nước và Trung ương Hội Đông y Việt Nam về việc bảo tồn, phát huy và phát triển nền y học cổ truyền đặc sắc của Thừa Thiên Huế nói riêng và Việt Nam nói chung.
Hội Đông Y Thừa Thiên Huế và Giá Trị của Châu Bản
Hội Đông Y Thừa Thiên Huế có mối liên hệ mật thiết với sự hình thành của Châu bản, và có nhu cầu lớn trong việc khai thác, phát huy giá trị y học trong các Châu bản này. Do đó, việc khai thác và phát huy những giá trị này là một việc làm cần thiết và phù hợp. Đồng thời, đây cũng là một phương cách hiệu quả để tôn vinh giá trị của di sản Châu bản ngay tại nơi nó được ra đời.
Nghiên Cứu và Ứng Dụng Bài Thuốc Thái Y Viện
Nhằm góp phần vào sự bảo tồn, kế thừa và phát triển của nền y học cổ truyền đương đại, chúng tôi đã tiến hành sưu tầm các tài liệu về bài thuốc của Thái Y Viện triều Nguyễn bằng chữ Hán. Sau đó, chúng tôi đề xuất các hướng sử dụng các bài thuốc này một cách khả thi, phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.
Đối tượng nghiên cứu chính là các bài thuốc, phương pháp chữa trị và bảo vệ sức khỏe theo y học cổ truyền có nguồn gốc từ Thái Y Viện, được trích từ Châu bản triều Nguyễn, và đã được sưu tầm trên phạm vi toàn quốc. Phần lớn các tài liệu được tìm thấy tại Viện nghiên cứu Hán Nôm và Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I, Hà Nội.
“Ngự Dược Nhật Ký” – Bảo Vật Quốc Gia
“Ngự dược nhật ký” ghi chép chi tiết về việc dùng thuốc của vua Gia Long. Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã bổ sung thêm những trang ghi chép về việc dùng thuốc của vua Minh Mạng và Tự Đức với tựa đề “Ngự Dược Nhật Ký trong Châu bản triều Nguyễn”. Đây là tài liệu ngự dược quý hiếm đang được lưu trữ, chưa được phiên dịch, và được xem là một bảo vật quốc gia.
Về mặt y dược, các bệnh án ngự chẩn, ngự trị cho nhà vua, bao gồm việc biện chứng luận trị, lập phương và dâng tiến ngự dược của Thái Y Viện, có giá trị pháp lý cao nhất hiện nay.
