Ngôi Nhà Ở Làng Quê
Tác phẩm
Trong tuyển tậpNgôi nhà ở làng quê, nhà văn Aleksei Varlamov đã thể hiện một cách sâu sắc những khía cạnh thuộc về con người, với mức độ cảm xúc mãnh liệt. Tác phẩm bao gồm năm truyện vừa và truyện ngắn, được sáng tác vào cuối những năm 1990, xoay quanh những nhân vật luôn suy tư về các giá trị đạo đức và tinh thần trong bối cảnh những biến đổi mạnh mẽ của xã hội Nga hiện đại. Đặc biệt, câu chuyện cuối cùng “Ngôi nhà ở làng quê” – cũng là tên gọi của cả tập sách – tập trung vào cuộc sống của những người dân ở vùng nông thôn, những người không chỉ cảm thấy bất mãn với cuộc đời hiện tại mà còn mang trong mình sự giận dữ trước số phận chung của người nông dân, cũng như hoàn cảnh cá nhân của mỗi người. “Ngôi nhà ở làng quê” còn khám phá những ranh giới mong manh giữa sự sống và cái chết, giữa tình yêu sâu sắc và niềm hy vọng bền bỉ trong dòng chảy của thời gian.
Người đọc sẽ nhận thấy phong cách viết đặc trưng của Aleksei Varlamov, luôn đượm chất suy tư. Thay vì thu hút bằng những tình tiết kịch tính hay lối hành văn hoa mỹ, cách viết thẳng thắn, gai góc của ông lại khiến chúng ta phải suy ngẫm, trăn trở và ám ảnh. Đối với những người yêu thích văn học Nga, các tác phẩm của ông sẽ giữ chân độc giả bởi những câu chuyện đời sống chân thực, gần gũi; qua đó, thể hiện được thế giới nội tâm phức tạp của con người khi đối diện với thế giới xung quanh. Aleksei Varlamov từng chia sẻ rằng nhà văn không viết những gì anh ta muốn viết, mà là những gì anh ta buộc phải viết. Ông tin rằng nhà văn “cần phải sống những gì cuốn sách đã sống” trước khi bắt tay vào sáng tác. Đây cũng là lý do các tác phẩm của Aleksei Varlamov luôn được đánh giá là một trong những dấu ấn nổi bật của văn học đương đại Nga, góp phần bảo tồn những giá trị nhân văn giữa những thay đổi không ngừng của thời cuộc.
“Như những người theo chủ nghĩa hiện thực khác của thập niên 1990, Varlamov hướng đến các vấn đề nhân văn kinh điển Nga và văn xuôi “truyền thống” của một phần ba cuối thế kỷ XX. Việc tìm về chủ đề làng quê giúp nhà văn hiện đại chạm đến những vấn đề chung của con người, những câu hỏi hiện sinh – về ý nghĩa cuộc đời, số phận con người, sự sống và cái chết”.
Tác giả
Aleksei Nikolayevich Varlamov (sinh năm 1963) là một nhà văn, nhà bình luận, nhà nghiên cứu lịch sử Nga thế kỷ XX. Hiện nay, ông đảm nhiệm vị trí Tổng biên tập tạp chí Học văn, Hiệu trưởng trường viết văn Gorki của Nga và là giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Iowa, Hoa Kỳ.
Các tác phẩm của Aleksei Varlamov luôn nhận được sự đánh giá cao từ giới phê bình và đạt được nhiều giải thưởng danh giá, như tiểu thuyết “Thằng khờ” (năm 1995); truyện vừa “Ra đời” (đăng trên “Thế giới mới”) đã mang về cho ông giải thưởng Antibooker ngay trong năm đó. Đến năm 2014, tiểu thuyết “Sói suy tư” của ông được nhận định là “một nỗ lực cá nhân khi nhìn về Thế kỷ Bạc”.
Trong số rất nhiều giải thưởng uy tín mà ông đã nhận được, có thể kể đến giải thưởng Solzhenhitsyn năm 2006 “do sự khắc họa tinh tế trong văn xuôi sức mạnh và sự mong manh của hồn người, số phận của nó trong thế giới hiện đại; do sự nắm bắt những con đường của văn học Nga thế kỷ XX trong thể loại tiểu sử nhà văn”.
Một số trích đoạn trong tác phẩm
Trích đoạn 1:
Nàng vừa hoàn thành năm thứ nhất đại học và lên đường nghiên cứu văn học dân gian. Ở đó, họ đi qua từng nhà trong làng, hai cô gái trẻ thành phố hay cười và một chàng trai thẹn thùng, bối rối – chàng trai duy nhất trong nhóm. Một lần nọ, họ ghé thăm nhà một cụ bà, người mà ai cũng bảo biết rất nhiều câu niệm chú. Nhưng bà cụ không muốn tiết lộ bất kỳ câu nào và kiên quyết phủ nhận tất cả, còn Anna nhất quyết không bỏ cuộc – nàng rất muốn tìm được những văn bản có giá trị từ cụ bà đã sống gần trọn một thế kỷ này. Dù nàng đã tìm cách tiếp cận, nịnh nọt, cụ bà vẫn im lặng, hoặc có lẽ, quả thực cụ chẳng biết một lời niệm chú, trù ếm nào. Nhưng khi họ chuẩn bị ra về, cụ bà tinh tế nhìn Anna và cô bạn gái rồi bất ngờ thốt lên:
- Các cô à, không phải tất cả các cô đây đều còn con gái.
- Trích “Dạt trôi”
Trích đoạn 2:
Các nhà thờ phương bắc có số phận khác nhau. Một số bị phá hủy hoàn toàn, số khác mất đi phần mái, giờ trở thành câu lạc bộ hay cửa hàng, một số ít bị thiêu rụi, những nhà thờ khác bị nhổ khỏi mặt đất và chuyển đi nơi khác. Người ta kể lại rằng, không lâu trước đây, ở Kushereka còn một nhà thờ gỗ tuyệt đẹp, là nhà thờ duy nhất trong vùng vẫn còn hoạt động sau chiến tranh. Nhưng sau đó, khi một khu bảo tồn thiên nhiên được thành lập ở Malye Karely, những người thợ lành nghề đã đột ngột đến Kushereka và tháo dỡ nhà thờ thành từng tấm gỗ, vui vẻ vẫy tay chào những bà già đang khóc nức nở. Sau đó, những tấm gỗ được đánh số, buộc lại và chở bằng trực thăng đến Arkhangelsk. Trên đường đi, một số tấm gỗ rơi xuống, mất tích trong đầm lầy. Phần còn lại được thu gom lại, bổ sung bằng những tấm gỗ mới và dựng lên trong những khu vực được rào chắn để phục vụ khách tham quan và những người hoài cổ với giá vẽ và máy ảnh. Còn Kushereka chẳng bao lâu sau bị coi là một ngôi làng không có triển vọng, theo sau nhà thờ là trường học bị đóng cửa, và người dân rời đi.
- Trích “Đất Thánh”
Trích đoạn 3:
Một lần nọ Petya biết tin “Thượng Hải” sắp bị đóng cửa. Anh ta cố gắng mua lại nó từ chính quyền thành phố, nhưng quyết định dẹp tiệm lại đến từ Đại sứ quán Trung Quốc, nơi cuộc sống ngày càng trở nên sôi động hơn, ban đêm có nhiều ánh đèn rực rỡ hơn ở các cửa sổ và những người Trung Quốc đầu tiên đã xuất hiện. Ban đầu họ không nhiều, nhưng dần dần sinh viên Trung Quốc tràn ngập trường đại học, và hàng hóa mang nhãn mác “Made in China” ngập tràn các không gian rộng lớn của Nga, giống như bầu trời bị che phủ bởi màn sương xám trong một ngày ảm đạm. Tất cả những ảnh hưởng, tiền bạc và mối quan hệ của Petya đều không thể ngăn chặn được bước tiến này. Một đêm nọ, quán bia bị tháo dỡ, và nơi nó từng đứng trở nên trống trải.
- Trích “Thượng Hải”
Trích đoạn 4:
Đã bốn giờ sáng. Đêm phim Sla-vơ đã kết thúc. Những đống lửa đã tàn, những người lính và sinh viên khoa ngôn ngữ Sla-vơ đã ngủ, cô bé nhỏ xíu bán vốt-ca cũng đã chợp mắt. Ánh sáng của rạp chiếu phim tắt, thành phố đã ngủ, ngay cả những người thức khuya nhất cũng đã về nhà, chỉ còn lại mình tôi trên thế giới này. Trên đường về nhà, tôi gặp một bà già Thổ Nhĩ Kỳ. Bà ta đi, quấn trong tấm khăn choàng, tôi nháy mắt với bà – bà nhìn tôi ngạc nhiên và càu nhàu điều gì đó. Có lẽ bà ta nghĩ rằng tôi đang chế giễu bà. Tôi giơ ngón tay cái về phía bà – bà ta giận dữ quay đi, lướt ngang qua. Ôi, nếu biết tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, hẳn tôi sẽ nói với bà: “Cố lên, bà cụ ơi, cứ đội tấm khăn choàng của mình và đừng quên bà là người Thổ, và đất nước Thổ Nhĩ Kỳ của bà không hề tệ hơn vương quốc nhỏ bé tuyệt vời này”.
- Trích “Đêm phim Sla-vơ”
Trích đoạn 5:
Không lâu trước khi ông Vasily Fyodorovich bước sang tuổi 70, tôi đã gửi một bức thư về làng và một thời gian sau nhận được hồi âm từ bà Nadya.
“Cậu chúc mừng sinh nhật ông còn ông ấy đã được mai táng. Ông mất ngày 8 tháng 4. Nhưng ông bệnh chỉ 15-20 phút. Thì ra bị chảy máu não. Mọi người đều ngạc nhiên. Tôi đang chẻ củi và chất vào kho. Sau đó đi đun trà và nói với ông ấy: Ông nằm nghỉ đi. Nhưng ông lại nằm ngay xuống ghế xô pha: ‘tôi đau ngực’. Rồi co giật và thở khò khè. Chỉ bệnh thế thôi.”
Tôi buồn vì bà không gửi điện tín cho tôi để tôi có thể vĩnh biệt ông. Nhưng có lẽ vậy cũng đúng: tôi là gì của ông cụ chứ? Có lẽ việc tôi tức tốc về và có mặt tại đám tang sẽ trông kỳ lạ, đặc biệt là không ai biết về mối quan hệ ấm áp của chúng tôi. Tôi chỉ biết uống một chung vốt-ca trong lần đến Nikol tiếp theo vào mùa xuân bên mộ ông, không có bia, thậm chí chẳng một tấm bảng. Chỉ có một cây thánh giá thô kệch đứng trên nấm mộ vừa nhú cỏ xanh và hàng chữ nguệch ngoạc được cào bằng bút bi:
Vasily Fyodorovich Makhalov
1922-1992
- Trích “Ngôi nhà ở làng quê”
```
