Kể Chuyện Trị Liệu - 101 Câu Chuyện Chữa Lành Giúp Chuyển Hoá Hành Vi Thách Thức Và Xây Dựng Kỷ Luật Tự Thân Cho Trẻ Em
Thế kỷ 21 chứng kiến những thay đổi không ngừng và đặt ra nhiều thách thức mới. Vậy chúng ta có thể trang bị cho trẻ em và thế hệ trẻ những gì để đối mặt với một tương lai đầy biến động?
Tốc độ phát triển chóng mặt của xã hội khiến chúng ta khó theo kịp. Cảm giác như đang sống trong một môi trường bị “nén chặt về thời gian”, với những cụm từ như “thời gian là vàng bạc” hay “tiết kiệm thời gian” xuất hiện ngày càng phổ biến. Trong bối cảnh hậu hiện đại, sự ám ảnh về tốc độ thể hiện qua văn hóa đồ ăn nhanh, Internet tốc độ cao, tin nhắn tức thời, kỹ thuật đọc nhanh và thậm chí cả những phương pháp tìm kiếm sự giác ngộ tâm linh “tốc hành”. Các bậc phụ huynh thường xuyên tạo áp lực cho con cái, liên tục chuyển đổi giữa các hoạt động để đảm bảo chúng luôn “có lợi thế cạnh tranh”. Liệu cha mẹ có thực sự dành đủ thời gian chất lượng cho con em mình? Một số liệu đáng báo động cho thấy nhiều bậc cha mẹ ngày nay cảm thấy “không có thời gian để kể chuyện cho con”. Những gia đình có điều kiện kinh tế lại có xu hướng tin vào những lời quảng cáo về việc có thể mua hạnh phúc cho con bằng những thiết bị công nghệ mới nhất, cho rằng hình ảnh trên màn hình có thể thay thế trí tưởng tượng phong phú và sự tương tác sáng tạo của trẻ với thế giới xung quanh. Điều này dẫn đến nhiều hệ lụy phức tạp cho sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, điều mà trẻ em thực sự cần, hơn bất cứ thứ gì, là được ngồi trong vòng tay cha mẹ, hoặc gần chân họ, lắng nghe những câu chuyện.
Tác giả Susan Perrow thấu hiểu điều này và cuốn sáchKể chuyện trị liệu: 101 Câu chuyện Chữa lành giúp Chuyển hoá Hành vi Thách thức&Xây dựng Kỷ luật Tự thân cho Trẻ emra đời để nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc này.
Kể chuyện trị liệucung cấp một phương pháp trị liệu độc đáo thông qua những câu chuyện, dành cho trẻ em từ 3 đến 10 tuổi, giúp các con thay đổi những hành vi gây khó khăn như đánh bạn, tức giận, thiếu tự tin… Đồng thời, sách cũng giúp xoa dịu những tổn thương của trẻ trong các tình huống đời sống hàng ngày, cũng như những sự kiện thảm họa nghiêm trọng trong xã hội (như hỏa hoạn, trộm cướp, dịch bệnh…).
Cuốn sách sẽ hướng dẫn bạn cách tạo ra những câu chuyện chữa lành của riêng mình, đồng thời cung cấp nhiều ví dụ minh họa về những câu chuyện đã được hoàn thiện, có khả năng giải quyết các tình huống khó khăn của trẻ và nuôi dưỡng, trau dồi nhân cách của trẻ một cách toàn diện.
Cấu trúc cuốn sách
Cuốn sách được chia thành hai phần chính:
- Phần 1: Viết những câu chuyện trị liệutrình bày cơ sở lý luận cho phương pháp trị liệu bằng câu chuyện: định nghĩa và yêu cầu của một câu chuyện có tính trị liệu, yếu tố tạo nên tính trị liệu (phép ẩn dụ), cách hình thành ẩn dụ, độ căng của câu chuyện, đạo cụ kể chuyện, cấu trúc truyện…
- Phần 2: 101 câu chuyện trị liệutập hợp 101 câu chuyện được phân loại theo 16 chủ đề khác nhau (Giận dữ/Gây hấn/Đánh/Cào/Cắn; Lo lắng/Bất an/Sợ hãi; Bắt nạt/Tẩy chay/Trêu chọc; Cái chết/Hấp hối/Ốm bệnh;….)
Kể chuyện trị liệu giống như một liệu pháp chữa bệnh tự nhiên, và cũng giống như các phương thuốc tự nhiên, nó dựa trên những năng lực và sức mạnh tiềm ẩn sẵn có bên trong mỗi đứa trẻ để khắc phục sự mất cân bằng. Khi trí tưởng tượng của trẻ được khơi gợi thông qua kể chuyện và nghệ thuật, trẻ sẽ càng phát triển khả năng hình dung những gì chúng mong muốn cho bản thân và thế giới, đồng thời chủ động hành động để đạt được điều đó.
Điều quan trọng nhất là, những câu chuyện trongKể chuyện trị liệuẩn chứa bí mật của sức mạnh chuyển hóa kỳ diệu của“PHÉP ẨN DỤ”&“TRÍ TƯỞNG TƯỢNG”– vốn luôn sẵn sàng bên trong trẻ – giúp trẻ “tìm thấy con đường đúng” mà không cần phải thuyết giảng hay giáo huấn.
Trích dẫn sách
1. Người ta thường quên mất những câu chuyện huyền bí và có sức mạnh tới nhường nào. Chúng âm thầm làm việc, một cách vô hình. Chúng tác động tới tất cả những chất liệu bên trong thuộc về tâm trí và bản thể một người. Chúng trở thành một phần của bạn, khi đang thay đổi bạn.
2. Để giải quyết những gì chúng ta coi là “hành vi thách thức”, điều quan trọng là phải sử dụng trí tưởng tượng để bước vào trải nghiệm của trẻ thay vì áp đặt một quy tắc đạo đức từ bên ngoài dưới dạng “câu chuyện cảnh báo” – tức là làm việc thông qua nỗi sợ hãi về hậu quả. Cách tiếp cận chữa lành này mang lại cho đứa trẻ động lực để thay đổi hành vi từ bên trong bằng cách phát triển những bức tranh ẩn dụ giàu trí tưởng tượng mà chúng tự tạo ra – một cách tiếp cận lâu bền và hiệu quả hơn nhiều so với việc chỉ đơn thuần thúc giục tuân thủ theo các “tiêu chuẩn” bên ngoài.
