Hoài Niệm và Mộng Du: Hành Trình Tái Hiện Dấu Ấn Thời Gian
Sau tác phẩm hồi kýTầm xuân, nhà phê bình văn học Đặng Anh Đào – con gái của Giáo sư Đặng Thai Mai – tiếp tục hành trình khám phá ký ức trong cuốn sách mới mang tênHoài niệm và mộng du. Với bà, quá khứ hiện lên không phải là những ký ức câm lặng, chết chóc mà là những khoảnh khắc “trẻ trung, sống động, có thể đau buồn”, dù cho những trải nghiệm đó có thể “tầm thường” và bản thân chỉ là một “nhân chứng nhỏ bé với tầm nhìn hạn chế”.
Từ Tuổi Thơ đến Những Chặng Đường Cuộc Đời
Cuốn hồi ký được chia thành bảy phần, tái hiện một hành trình từ những ký ức tuổi thơ tươi đẹp với những kỷ niệm về Mùa hè-Biển đầu tiên, qua những thay đổi của mùa đông và mùa thu, những mất mát khi Người ra đi, những gian khó trên Đường tản cư, cho đến khi Hòa bình trở lại và cuối cùng là Vỹ thanh – chu kỳ của đời người. Tác giả chia sẻ, dù đã đến “mùa đông của cuộc đời”, bà vẫn không thể thoát khỏi những cảm xúc phức tạp, những “hỉ, nộ, ái, ố” của cuộc sống. Dù nhiều người thân và bạn bè đã đi vào cõi vĩnh hằng, niềm vui được chia sẻ với con cháu, học trò, những lo lắng về bệnh tật và những hồi ức vui buồn vẫn tiếp diễn, khiến cuộc đời bà trở thành một “cuộc mộng du”.
Gia Đình và Những Ký Ức Tuổi Thơ
Những dòng hồi ức về tuổi thơ đưa người đọc trở lại những ngôi nhà ở Hà Nội và Sầm Sơn, những nơi gắn liền với tình yêu thương gia đình. Với Đặng Anh Đào, “gia đình là mái ấm của nơi sum họp”. Tuổi thơ của bà tràn ngập những món ăn ngon giản dị nhưng đậm đà hương vị quê hương, như “cần già, củ kiệu, mẹ muối theo kiểu dân làng Ngò”, hay “mẹ mua một rổ cá trích đang còn nhảy ton tót, cho vào nồi đất, đun nước sôi ngay trên kiềng bếp của nhà chài”. Những bữa cơm thanh đạm của mẹ, dù sau này được thưởng thức những món sơn hào hải vị, vẫn là những ký ức không thể nào quên. Bên cạnh đó, hình ảnh người cha – Giáo sư Đặng Thai Mai – luôn tận tụy với công việc nhưng vẫn dành sự quan tâm, tình cảm cho các con, cùng với những người chị em gái với những tính cách khác nhau, đã tạo nên một gia đình ấm áp và hạnh phúc.
Những Khoảnh Khắc Hồn Nhiên và Khám Phá
Những ký ức về cô bé Đặng Anh Đào hồn nhiên, nghịch ngợm cũng là những điểm nhấn thú vị trong cuốn hồi ký. Từ sự thất vọng ban đầu khi thấy Bác Hồ có râu, khác với hình dung về một lãnh tụ trẻ trung, đẹp trai, đến những khoảnh khắc bẽn lẽn khi quên kéo phécmơtuya trước bụng khi hát ở đội Nhi đồng cứu quốc, hay những nỗ lực không thành công trong việc vẽ chân dung Bác Hồ, tất cả đều khiến người đọc mỉm cười. Cô bé đó đã tự mình khám phá thế giới tri thức, “mò mẫm đọc từ quyển dễ đến quyển khó”, và nhờ đó có thể “đọc và viết tàm tạm, phát âm chuẩn” tiếng Pháp, nhờ vào việc lắng nghe cha trò chuyện với mọi người.
