Tầm Quan Trọng Của Việc Phát Triển Sớm Khả Năng Của Trẻ
Chúng ta thường nghe đến những lời khuyên như nên cho trẻ làm quen với việc phân biệt chữ L và R trong tiếng Anh từ sớm, hay tìm cách giúp trẻ phát triển khả năng cảm âm tuyệt đối. Thậm chí, có người tin rằng việc cho trẻ tập trượt băng từ khi còn bé sẽ giúp trẻ trượt băng một cách tự nhiên như đang đi bộ.
Tương tự như ở nhiều quốc gia khác, việc phát hiện và bồi dưỡng tài năng từ sớm là yếu tố then chốt để đạt được thành công, đặc biệt là những huy chương vàng danh giá tại các kỳ Thế vận hội Olympic.
Vậy, thời điểm thích hợp nhất để bắt đầu những việc này là khi nào? Câu trả lời là “từ rất sớm”. Nhưng còn việc dạy trẻ đọc, viết và tính toán thì sao? Thời điểm lý tưởng là khi trẻ “sẵn sàng”, tức là khi trẻ đã phát triển đủ về mặt tinh thần và thể chất để có thể tiếp thu kiến thức và trải nghiệm. Nếu trẻ chưa sẵn sàng, việc ép buộc học tập có thể phản tác dụng, cản trở sự phát triển tự nhiên của trẻ. Do đó, việc cho con học trước chương trình lớp 1 không phải lúc nào cũng là một lựa chọn tốt.
Tránh Ép Buộc, Ưu Tiên Trải Nghiệm
Ngay cả khi cha mẹ cố gắng ép con đọc những đoạn văn dài, viết nhật ký hoặc giải các bài toán phức tạp, con cũng có thể không tiến bộ hơn khi bắt đầu vào trường. Việc yêu cầu một đứa trẻ 1 tuổi cầm bút chì tập viết chữ cái hay giải toán là không cần thiết. Thay vào đó, việc tạo điều kiện cho trẻ 3 tuổi được trải nghiệm với việc đọc, viết và đếm số lại mang ý nghĩa quan trọng hơn.
Những bậc phụ huynh quan tâm đến cuốn sách này có lẽ đều mang trong mình một nỗi lo lắng chung: “Trước khi vào lớp 1, con mình phải làm được điều gì đó ‘sớm hơn’ những đứa trẻ khác”. Tuy nhiên, việc ép buộc trẻ học quá nhiều thường không mang lại hiệu quả như mong đợi.
Mitsuko Tateishi đã nhận thấy rằng nhiều trẻ em bị nhồi nhét kiến thức từ khi còn nhỏ, nhưng lại chững lại sau khi vào lớp 1, không có nhiều tiến bộ. Ngược lại, những trẻ em chỉ học những điều cần thiết, tối thiểu lại có xu hướng đạt được kết quả học tập tốt hơn về sau.
Vai Trò Của Cha Mẹ Trong Việc Chuẩn Bị Cho Con
Vậy, cha mẹ có thể “để mặc” con tự do khám phá khi vào lớp 1 hay không? Câu trả lời là không. Cuốn sáchChào lớp 1 - Những điều cha mẹ không nên làm trước khi con vào tiểu họcnhấn mạnh tầm quan trọng của việc trang bị cho trẻ nền tảng đọc, viết và làm các phép tính cơ bản ngay từ độ tuổi mẫu giáo để chuẩn bị cho việc học tập tại trường tiểu học. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thực hiện điều này như thế nào?
Cuốn sách này sẽ cung cấp những hướng dẫn cụ thể về những điều cha mẹ nên và không nên làm khi đồng hành cùng con học đọc, viết và làm toán ở trường mẫu giáo, tham gia các hoạt động ngoại khóa, năng khiếu và chuẩn bị cho các kỳ thi.
Mục Lục
- Lời nói đầu
- Chương 1: “Chính sách” của bố mẹ
- Chương 2: Đọc ehon cho con
- Chương 3: Dạy con làm toán
- Chương 4: Trường mẫu giáo của con
- Chương 5: Các môn học ngoại khóa, môn năng khiếu
- Chương 6: Chuyện thi cử (thi vào lớp 1)
- Lời kết
Thông Tin Tác Giả
Là Chủ tịch của Power Kids Co., Ltd, đồng thời là nhà sáng lập trung tâm ngoại khóa Empitsu Land.
Sinh ra tại thành phố Osaka, Nhật Bản. Sau khi nhận bằng giáo viên cấp mẫu giáo, tiểu học và hỗ trợ đặc biệt, bà đã tham gia dạy Hán tự cho các trường mầm non và mẫu giáo trên toàn quốc dưới sự hướng dẫn của cố Giáo sư Isao Ishii.
Năm 1995, bà thành lập Power Kids Co., Ltd, chịu trách nhiệm về việc giảng dạy các lớp học ngoại khóa của trung tâm Empitsu Land tại 300 trường mầm non, mẫu giáo với hơn 7.000 học sinh mỗi năm.
Trích Đoạn Sách
Bố mẹ không đọc sách
Có những ông bố không có thói quen đọc sách báo, mà thường xuyên sử dụng máy tính hoặc xem tivi từ lúc ăn cơm đến khi đi ngủ. Ngay cả khi đọc báo, họ cũng chỉ đọc tin tức trực tuyến. Trong môi trường như vậy, thật khó để họ có thể nói với con: “Bố mẹ muốn con yêu thích việc đọc sách”.
Khi trẻ không có tấm gương tốt để noi theo, trẻ sẽ khó hình thành thói quen đọc sách. Bởi vì trẻ thường học hỏi bằng cách bắt chước bố mẹ mình. Chỉ cần 10 phút mỗi ngày, gia đình nên dành thời gian cụ thể để đọc sách. Trong suốt thời gian đó, hãy tắt hết tivi và máy tính để trẻ có thể tập trung và yêu thích việc đọc sách.
Nghĩ rằng việc đọc sách và học lực không liên quan đến nhau
Tôi xin khẳng định: “Một đứa trẻ không đọc sách là một đứa trẻ có khả năng học tập hạn chế”. Độ chênh lệch về vốn từ vựng giữa những đứa trẻ lên 3 có thể vào khoảng 500 từ. Tuy nhiên, khi lên 5 tuổi, độ chênh lệch này có thể tăng lên đến 1.000 từ. Vậy, những đứa trẻ có vốn từ vựng phong phú có phải là những đứa trẻ được cha mẹ đọc sách cho nghe nhiều không? Câu trả lời là có. Những đứa trẻ có vốn từ vựng phong phú là những đứa trẻ được người lớn đọc nhiều sách Ehon cho nghe. Trẻ được làm quen với nhiều trạng từ, tính từ, ví dụ như “đột nhiên”, “đẹp đẽ”. Hơn nữa, nếu trẻ được đọc sách Ehon từ khi còn nhỏ, trẻ sẽ ham thích đọc sách khi lớn lên.
Những đứa trẻ ghét đọc sách có thể dành hàng giờ chơi game hoặc sử dụng internet, trong khi những đứa trẻ thích đọc sách chỉ sử dụng khoảng 30 phút. Khi trở thành học sinh tiểu học, nếu trẻ tự mình đọc sách được, trẻ sẽ đọc ngày càng nhiều hơn nữa.
Nhờ đọc sách, trẻ được tiếp xúc với nhiều đoạn văn, nhiều cách biểu đạt ngôn ngữ mà trong sách Ehon không có, từ đó tích lũy vốn từ vựng phong phú hơn. Một học sinh tiểu học lớp 6, nếu một tháng đọc từ 30 đến 80 cuốn sách, nghĩa là mỗi ngày đọc một đến hai cuốn, vốn từ vựng sẽ lên tới 37.000 từ. Ngược lại, nếu trẻ chỉ đọc một cuốn sách mỗi tháng, vốn từ vựng chỉ dừng lại ở mức 8.000 từ. Trẻ có vốn từ vựng phong phú sẽ dễ dàng nắm bắt những gì thầy cô giáo giảng dạy, trong khi trẻ có vốn từ hạn hẹp sẽ gặp khó khăn hơn trong việc tiếp thu kiến thức.
Ngoài ra, những đứa trẻ ham đọc sách có tốc độ đọc nhanh, có thể đọc được từ 20 đến 25 từ mỗi giây, trong khi những đứa trẻ không có thói quen đọc sách chỉ có thể đọc được từ 2 đến 5 từ mỗi giây. Hơn nữa, những đứa trẻ không có thói quen đọc sách thường ít tập trung vào những gì đã đọc và dễ buồn ngủ. Tất cả các sách giáo khoa đều yêu cầu phải đọc trước. Đến đây, bạn đã hiểu vì sao trẻ ham đọc sách có học lực cao, còn trẻ không có thói quen đọc sách lại có học lực thấp.
Không cho con trải nghiệm trước
Tuyệt đối không được để bé bị mất căn bản các phép tính trong ba tháng đầu mới nhập học lớp 1. Các phép tính được học ở lớp 1, 2, 3 là phép cộng, trừ, nhân, chia, tính giờ (xem đồng hồ), tiền, chiều dài, ba kích thước của hình hộp, khối lượng.
Trong tương lai, cho dù các bé có làm nghề gì, hay có ở nhà làm nội trợ đi chăng nữa, đây vẫn là những phép tính chắc chắn cần phải biết để tồn tại. Các phép tính được học ở lớp 4 trở về sau như các bài toán chuyển động, bài toán trồng cây, góc độ, v.v., thì dù không biết vẫn không gây trở ngại gì trong cuộc sống sinh hoạt thường ngày; nhưng việc không biết các phép tính được học từ lớp 3 trở về trước sẽ gây trở ngại đến khả năng tự lập của mỗi người.
Ngay tại các trường chuyên biệt dạy trẻ em chậm phát triển, mục tiêu của việc dạy học cũng là làm thế nào để các em có thể nắm bắt được các phép tính đến hết chương trình lớp 3. Làm vậy nhằm chuẩn bị cho sự tự lập của các em sau khi không còn cha mẹ ở bên. Vào lớp 1, mỗi ngày các bé được dạy nhiều điều mới mẻ. Có những bé nhớ ngay, nhưng cũng có những bé dù có lặp đi lặp lại bao nhiêu lần cũng không thể nhớ nổi chút gì. Vậy kết cục, sự khác nhau đó là do đâu?
Chúng ta vẫn nghe nói đến từ “trải nghiệm trước”. Trải nghiệm trước nghĩa là trước khi học qua sách vở, giấy tờ, bé sẽ được trải nghiệm, thực hành trước ở thực tế.
Ngay từ khi còn nhỏ, chưa vào cấp một, việc bé có được trải nghiệm trước hay không, nhiều hay ít sẽ thay đổi khả năng phát triển của bé khi bắt đầu đi học ở trường. Những đứa trẻ hiểu ngay lập tức là những đứa trẻ có sự trải nghiệm phong phú.
Trải nghiệm trước là trải nghiệm thực tế trong đời sống, là môi trường giáo dục gia đình mà trẻ đang sống. Năng lực tính toán của trẻ sẽ ảnh hưởng rất nhiều bởi chính môi trường gia đình này.
```
