ShinobuCũng nhờ tác phẩm này mà lần đầu tiên mình biết đến khái niệm Entropy - khái niệm diễn tả đặc trưng cho một tính chất chung là vạn vật đều có xu hướng trở nên hỗn loạn, mất trật tự. Với đặc điểm đó, Entropy là người hầu trung thành của định luật nhiệt động lực học thứ hai (Định luật 2 nhiệt động lực học là một trong 4 định luật cơ bản của nhiệt động lực học do nhà Vật Lý Học người Phổ là Rudolf Clausius phát hiện ra).
Vì vậy, nếu coi Entropy là một nhân vật trong câu chuyện của chúng ta, thì có thể tưởng tượng nó là một kẻ du côn, luôn luôn rình mò để tìm ra những bất cẩn, đau khổ của người khác để hạ gục họ. Entropy cũng rất, rất nguy hiểm, và cuối cùng nó sẽ chiến thắng tất cả chúng ta. Entropy sẽ luôn đứng chờ chúng ta ở điểm cuối của mọi câu chuyện nguồn gốc. Nó sẽ làm mọi cấu trúc, mọi hình thái, mọi ngôi sao và mọi thiên hà cũng như mọi tế bào sống tan biến. Thế giới, như chúng ta biết chỉ có một kết thúc: cái chết, sự tan rã, sự phân hủy và sự tan vỡ của con tim khi ta phải đối mặt với sự mất đi của những thứ mà ta yêu thích. Bạn nghe motif này dường như quen thuộc ?? Chính là The judgement day – Ngày phán quyết cuối cùng trong Kinh Thánh đó ! Và trong cả những thần thoại hay nhất, sự Sụp đổ luôn được nhắc tới và thực sự có thể xảy ra. David Christain cho rằng entropy hiện diện trong vũ trụ từ thuở sơ khai, đó là lý do tại sao phần lớn vũ trụ, đặc biệt là các khoảng không gian rộng lớn giữa các thiên hà, thường thiếu hình dạng và cấu trúc cụ thể.
Liệu entropy có chiến thắng không ?
Có phải cuối cùng nó sẽ phá vỡ tất cả các cấu trúc và hình thức hiện tại ?
Tất cả sẽ đi về đâu ?
Trong một tương lai rất xa, hàng tỷ năm sau khi chúng ta biến mất, câu chuyện sẽ trở nên đen tối hơn – mặt trời sẽ cháy hết năng lượng và sẽ tắt, những ngôi sao khác hình thành, vũ trụ giãn nở nhanh hơn nữa, và các thiên hà sẽ tan biến. Nhưng hãy hy vọng rằng không chỉ có 1 vũ trụ này, mà còn có nhiều vũ trụ khác, sẽ có những vụ nổ Big Bang khác, và sự sống sẽ tiếp tục được thiết lập. Hy vọng một ngày nào đó, nền giáo dục hiện đại sẽ quan tâm đến một câu chuyện nguồn gốc có khả năng liên kết tất cả các lĩnh vực hiểu biết khác nhau, để cho độc giả trẻ (học sinh, sinh viên…) bớt đi những cảm giác thiếu định hướng, bớt đi cảm giác băn khoăn mà mỗi chúng ta thường trải qua – học cái này để làm gì ?- mỗi khi bắt đầu một môn học mới. Với những người muốn tìm hiểu thế giới nhưng lại quá bận rộn thì đây là 1 cuốn sách bổ ích vô cùng.
Chỉ trong 400 trang, bạn có thể nhẩn nha đọc trước khi đi ngủ và khám phá vô vàn điều kì diệu về nguồn gốc sự sống, về bầu trời, sinh quyển và vũ trụ…những thứ quá lớn lao và cách xa đối với cuộc sống thường ngày của 1 con người khiến cho chúng ta thường e dè mà bỏ qua không tìm hiểu. Cuốn sách này làm được điều đó.
Thảo MaiSự hiện diện của con người trong câu chuyện cội nguồn là một vấn đề lớn, chúng ta chỉ mới xuất hiện cách đây vài trăm nghìn năm trước nhưng chúng ta bắt đầu thay đổi sinh quyển.
Sự di cư, kĩ thuật săn bắt hái lượm ngày càng tinh vi, sự xuất hiện của đồ đồng giúp cho quá trình canh tác nông nghiệp được diễn ra dễ dàng hơn…tất cả những điều mà con người tự hào gọi là phát minh vượt trội đã từng ngày làm biến đổi Trái Đất, biến đổi sinh quyển. Nông nghiệp đã biến đổi lịch sử con người, giúp dân số tăng trưởng vượt bậc so với những thời kỳ trước đó.
Dù tốt hay xấu, lịch sử loài người đã bước vào một kỷ nguyên năng động hơn, cộng đồng phát triển mạnh cả về quy mô và sự phức tạp, họ đã đặt nền móng cho nền văn minh nông nghiệp đã tồn tại ở vị trí thống trị hàng ngàn năm qua. Vậy thì trong tương lai, điều gì sẽ xảy ra cho con người, Trái Đất và vũ trụ ? Khi nói về điều này, ta mới nhận ra rằng toàn bộ câu chuyện mà chúng ta đã kể cho đến nay chỉ là phần mở đầu, vạn vật vẫn còn một hành trình dài phía trước, vũ trụ vẫn ngập tràn năng lượng và còn nhiều cấu trúc mới phức tạp để xây dựng. Và có lẽ còn nhiều vũ trụ ở ngoài kia đang đợi chúng ta khám phá.
Một cuốn sách chỉ hơn 400 trang nhưng với lượng kiến thức khổng lồ được trình bày gọn gàng, khúc chiết, dẫn dắt độc giả đi theo một con đường kiến thức được tác giả phát quang sạch sẽ, phải công nhận lần đầu tiên mình đọc một cuốn sách về vật lý thiên văn, về địa lý và sinh học cổ đại… mà lại dễ chịu như thế này đó.
ThanhMình yêu thích vật lý thiên văn và vũ trụ từ khi đọc những tác phẩm về vật lý thiên văn của tác giả Trịnh Xuân Thuận, rồi sau đó là đến Lược sử loài người và Bản thiết kế vĩ đại của Stephen Hawking…Tuy vậy chỉ đến khi đọc cuốn Cội nguồn - Lịch sử vĩ đại của vạn vật của David Christain, thì mình mới có được một cái nhìn bao quát về cả vũ trụ 1 cách dễ hiểu, và có sợi dây liên kết giữa khảo cổ, thiên văn, địa chất, sinh học… với nhau. Những kiến thức rời rạc mà mình thu lượm được trong một quá trình đọc những cuốn sách khác nhau ở từng thời điểm khác nhau bỗng liên kết lại trong một tổng thể hài hòa và ảnh hưởng lên nhau. Trong câu chuyện nguồn gốc mà David Christain kể cho các bạn nghe sẽ không xuất hiện một Đấng Cứu Thế hay một vị thần sáng tạo, mặc dù nó cũng chứa đầy những điều kì diệu về năng lượng và các hạt…NHư vậy có thể thấy, chính con người chúng ta đã gán ý nghĩa cho mọi sự vật hiện tượng, mặc dù là dưới những hình thức khác nhau.
Cũng từ Cội nguồn – Lịch sử vĩ đại của vạn vật - lần đầu tiên mình biết đến khái niệm Entropy - khái niệm diễn tả đặc trưng cho một tính chất chung là vạn vật đều có xu hướng trở nên hỗn loạn, mất trật tự. Với đặc điểm đó, Entropy là người hầu trung thành của định luật nhiệt động lực học thứ hai (Định luật 2 nhiệt động lực học là một trong 4 định luật cơ bản của nhiệt động lực học do nhà Vật Lý Học người Phổ là Rudolf Clausius phát hiện ra). Vì vậy, nếu coi Entropy là một nhân vật trong câu chuyện của chúng ta, thì có thể tưởng tượng nó là một kẻ du côn, luôn luôn rình mò để tìm ra những bất cẩn, đau khổ của người khác để hạ gục họ. Entropy cũng rất, rất nguy hiểm, và cuối cùng nó sẽ chiến thắng tất cả chúng ta. Entropy sẽ luôn đứng chờ chúng ta ở điểm cuối của mọi câu chuyện nguồn gốc. Nó sẽ làm mọi cấu trúc, mọi hình thái, mọi ngôi sao và mọi thiên hà cũng như mọi tế bào sống tan biến. Thế giới, như chúng ta biết chỉ có một kết thúc: cái chết, sự tan rã, sự phân hủy và sự tan vỡ của con tim khi ta phải đối mặt với sự mất đi của những thứ mà ta yêu thích. Bạn nghe motif này dường như quen thuộc ?? Chính là The judgement day – Ngày phán quyết cuối cùng trong Kinh Thánh đó ! Và trong cả những thần thoại hay nhất, sự Sụp đổ luôn được nhắc tới và thực sự có thể xảy ra.
David Christain cho rằng entropy hiện diện trong vũ trụ từ thuở sơ khai, đó là lý do tại sao phần lớn vũ trụ, đặc biệt là các khoảng không gian rộng lớn giữa các thiên hà, thường thiếu hình dạng và cấu trúc cụ thể.
Liệu entropy có chiến thắng không ? Có phải cuối cùng nó sẽ phá vỡ tất cả các cấu trúc và hình thức hiện tại ? Tất cả sẽ đi về đâu ? Trong một tương lai rất xa, hàng tỷ năm sau khi chúng ta biến mất, câu chuyện sẽ trở nên đen tối hơn – mặt trời sẽ cháy hết năng lượng và sẽ tắt, những ngôi sao khác hình thành, vũ trụ giãn nở nhanh hơn nữa, và các thiên hà sẽ tan biến. Nhưng hãy hy vọng rằng không chỉ có 1 vũ trụ này, mà còn có nhiều vũ trụ khác, sẽ có những vụ nổ Big Bang khác, và sự sống sẽ tiếp tục được thiết lập.
Hy vọng một ngày nào đó, nền giáo dục hiện đại sẽ quan tâm đến một câu chuyện nguồn gốc có khả năng liên kết tất cả các lĩnh vực hiểu biết khác nhau, để cho độc giả trẻ (học sinh, sinh viên…) bớt đi những cảm giác thiếu định hướng, bớt đi cảm giác băn khoăn mà mỗi chúng ta thường trải qua – học cái này để làm gì ?- mỗi khi bắt đầu một môn học mới. Với những người muốn tìm hiểu thế giới nhưng lại quá bận rộn thì đây là 1 cuốn sách bổ ích vô cùng. Chỉ trong 400 trang, bạn có thể nhẩn nha đọc trước khi đi ngủ và khám phá vô vàn điều kì diệu về nguồn gốc sự sống, về bầu trời, sinh quyển và vũ trụ…những thứ quá lớn lao và cách xa đối với cuộc sống thường ngày của 1 con người khiến cho chúng ta thường e dè mà bỏ qua không tìm hiểu. Cuốn sách này làm được điều đó.
AnKhi đề cập đến lịch sự, chúng ta thường nghĩ về loài người – loài người từ kỉ hoang sơ, loài người từ kỉ canh nông, hay từ những kỉ nguyên công nghiệp và hiện đại. Lịch sử ấy được kể từ góc nhìn văn thư qua ghi chép ngàn năm, qua góc nhìn nhân học từ nhiều thiên kỉ, hay cổ vật từ các câu chuyện địa lý, sinh học, tiến hoá được các thể hệ sau dần khám phá.
Vậy nếu nhắc đến Đại Sử, loài người có còn ở vai trò trung tâm trong câu chuyện đó? Đại sử ấy có chăng liên hệ đến hoá sinh, vật lý hay thiên văn?
Đại Sử đó, liên kết tất cả câu chuyện và góc nhìn thành một dòng thời gian kéo dài triền miên qua 13,8 tỉ năm của vũ trụ, đến tận ngày hôm nay, và mãi về sau.
Một trong những nhà sử học hàng đầu trong dự án Đại Sử (Big History) đó là David Christian. Ông mang đến cho chúng ta một dòng chảy thời gian, một câu chuyện về vũ trụ, và một góc nhìn nhân văn về sự tựu hội của nhân loại qua quyển sách mới nhất của ông – Cội Nguồn.
Xuyên suốt quyển sách dày gần 400 trang và 11 chương là câu chuyện về sự hình thành của vũ trụ, về sự quần tụ và tiến triển của các thiên hà, về những ngưỡng đột phá mà từ cái không tạo nên cái có,… và đặc biệt là về kỉ nguyên hay những thời đại mà loài người làm chủ Trái Đất này, trong đó những di sản và di hại được tạo ra một cách song hành đưa chúng ta tiến đến một tương lai bất định. Con người, với năng lực của sự kết nối tri thức, đang nắm trong tay chiếc chìa khoá mở cánh cửa đến sự tiến bộ, nhân văn,… hay sẽ đưa nhau vào những khổ đau và sự tự diệt? Lời cảnh tỉnh đó tác giả dành cho tất cả chúng ta. Dù loài người có tiếp bước hay không, vũ trụ và thời gian vẫn vần vũ diễn tiếp.
Để kết nối cả dòng lịch sử hàng tỉ năm đó qua vô vàn các góc cạnh và chuyên ngành, có 3 khái niệm mà tác giả đã khai thác và liên tục lặp đi lặp lại, đó là:
Entropy – Xu hướng mọi vật và vũ trụ trở nên mất trật tự hơn theo định luật thứ hai của nhiệt động lực học. Entropy gắn liền với sự hỗn loạn, mà chính từ đó tạo nên thay đổi – Một tiến trình của vạn vật sinh, trụ, hoại, diệt.
Năng lượng – Sự khai thác các dòng năng lượng hiện hữu và tìm kiếm các dòng năng lượng tương lai. Năng lượng mang đến sự chuyển hoá và góp phần vào tiến trình lịch sử của loài người.
Học tập tập thể - Việc tích trữ, dồn nén, lưu giữ thông tin qua ngôn từ, và chia sẻ cho người khác. Học tập tập thể là năng lực chỉ có ở con người, mà nhờ nó mà chúng ta bồi đắp và vượt qua các ngưỡng phát triển.
3 khái niệm này được tác giả dùng để kết nối câu chuyện về cội nguồn của nhân loại và cả vũ trụ trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Việc đọc quyển sách này, đòi hỏi người đọc thật sự có một ham muốn về tri thức, cũng như sự kiên nhẫn và tiếp thu vô vàn các thuật ngữ, hiểu biết mới qua từng trang sách.
Và hãy tưởng tượng cảnh bạn đang bước trên những bậc thang dẫn lên một ngọn núi. Đâu đó giữa hành trình, bạn nhìn xuống cảnh quan xung quanh. Càng lên cao, những chi tiết rừng cây nhà cửa sẽ càng mờ ẩn, nhưng bù lại, tầm mắt bạn sẽ ngày càng vươn ra xa. Càng lên cao, bạn sẽ càng bắt gặp trùng trùng điệp điệp những hình ảnh liên tiếp, liên hồi dưới sự phủ lắp của những áng mây. Cảm giác ấy, đâu đó sẽ tương tự như khi bạn đọc quyển sách này.
Những bức màn mây trắng như những giả định khoa học vẫn còn mờ đục và chưa hồi kết, đường chân trời mở rộng như dòng thời gian kéo xuyên suốt không biết đâu điểm dừng. Càng đọc, bạn càng thấy sự bao la, rộng khắp của vũ trụ và tạo hoá trong mối tương quan đối lập với sự nhỏ bé, khiêm tốn của loài người. Bạn sẽ càng thấy trân trọng những giờ phút mình đang hiện diện và sự may mắn mình được hoà quyện trong đoàn người tiếp bước cùng vũ trụ. Câu chuyện Đại Sử sẽ còn diễn tiến.
Ngọc MaiĐây là cuốn sách của tác giả David Christain – người mà Bill Gates rất hâm mộ. Cuốn sách này được Bill Gates đánh giá là:
“ Khéo léo đan cài những bằng chứng và kiến thức từ nhiều ngành khoa học và lịch sử thành một câu chuyện lịch sử duy nhất, rất dễ tiếp cận”.
Lịch sử vĩ đại của vạn vật, bắt đầu từ vũ trụ, những ngôi sao đầu tiên, hệ mặt trời…đến sự sống trên Trái Đất…rồi đến con người và sự can thiệp của con người vào môi trường Trái Đất và vũ trụ…tất cả đều có trong cuốn sách hơn 400 trang này.
"Đây không phải là một cuốn sách vật lý vũ trụ.
Đây không phải là một cuốn sách sinh học tiến hóa, lịch sử văn minh nhân loại hay nhân học, địa chất học, xã hội học...
Đây không phải là một cuốn sách thuộc bất kỳ một chuyên ngành hẹp nào, dù chúng giúp ta hiểu về con người qua nhiều lăng kính khác nhau, nhưng việc chuyên môn hóa sâu sắc khiến cho bất kỳ cá nhân nào khó có thể đứng ở vị trí đủ xa để quan sát và ghi nhận một cái nhìn tổng thể về nhân loại.
Thay vào đó, David Christain đã cách hợp kiến thức của nhiều lĩnh vực, đưa ra ý tưởng về sự gia tăng của độ phức tạp: vũ trụ của chúng ta xuất hiện như thế nào và nó tạo ra đoàn diễu hành phong phú của vạn vật, các lực lượng và sinh vật trong đó có chúng ta ra sao hỏi.
Chỉ trong 400 trang sách, để cho chúng ta câu chuyện về cội nguồn vạn vật, một lịch sử vĩ đại của mọi thứ trên hành tinh này, trong đó có con người.”
Nguyễn Hoàng LamSách được bọc trong bọc ngoài cẩn thận, bìa cứng, đẹp. Nội dung thì miễn chê, dù mới đọc mấy chục trang.
Shinobu22/11/2020
Cũng nhờ tác phẩm này mà lần đầu tiên mình biết đến khái niệm Entropy - khái niệm diễn tả đặc trưng cho một tính chất chung là vạn vật đều có xu hướng trở nên hỗn loạn, mất trật tự. Với đặc điểm đó, Entropy là người hầu trung thành của định luật nhiệt động lực học thứ hai (Định luật 2 nhiệt động lực học là một trong 4 định luật cơ bản của nhiệt động lực học do nhà Vật Lý Học người Phổ là Rudolf Clausius phát hiện ra).
Vì vậy, nếu coi Entropy là một nhân vật trong câu chuyện của chúng ta, thì có thể tưởng tượng nó là một kẻ du côn, luôn luôn rình mò để tìm ra những bất cẩn, đau khổ của người khác để hạ gục họ. Entropy cũng rất, rất nguy hiểm, và cuối cùng nó sẽ chiến thắng tất cả chúng ta. Entropy sẽ luôn đứng chờ chúng ta ở điểm cuối của mọi câu chuyện nguồn gốc. Nó sẽ làm mọi cấu trúc, mọi hình thái, mọi ngôi sao và mọi thiên hà cũng như mọi tế bào sống tan biến. Thế giới, như chúng ta biết chỉ có một kết thúc: cái chết, sự tan rã, sự phân hủy và sự tan vỡ của con tim khi ta phải đối mặt với sự mất đi của những thứ mà ta yêu thích. Bạn nghe motif này dường như quen thuộc ?? Chính là The judgement day – Ngày phán quyết cuối cùng trong Kinh Thánh đó ! Và trong cả những thần thoại hay nhất, sự Sụp đổ luôn được nhắc tới và thực sự có thể xảy ra. David Christain cho rằng entropy hiện diện trong vũ trụ từ thuở sơ khai, đó là lý do tại sao phần lớn vũ trụ, đặc biệt là các khoảng không gian rộng lớn giữa các thiên hà, thường thiếu hình dạng và cấu trúc cụ thể.
Liệu entropy có chiến thắng không ?
Có phải cuối cùng nó sẽ phá vỡ tất cả các cấu trúc và hình thức hiện tại ?
Tất cả sẽ đi về đâu ?
Trong một tương lai rất xa, hàng tỷ năm sau khi chúng ta biến mất, câu chuyện sẽ trở nên đen tối hơn – mặt trời sẽ cháy hết năng lượng và sẽ tắt, những ngôi sao khác hình thành, vũ trụ giãn nở nhanh hơn nữa, và các thiên hà sẽ tan biến. Nhưng hãy hy vọng rằng không chỉ có 1 vũ trụ này, mà còn có nhiều vũ trụ khác, sẽ có những vụ nổ Big Bang khác, và sự sống sẽ tiếp tục được thiết lập. Hy vọng một ngày nào đó, nền giáo dục hiện đại sẽ quan tâm đến một câu chuyện nguồn gốc có khả năng liên kết tất cả các lĩnh vực hiểu biết khác nhau, để cho độc giả trẻ (học sinh, sinh viên…) bớt đi những cảm giác thiếu định hướng, bớt đi cảm giác băn khoăn mà mỗi chúng ta thường trải qua – học cái này để làm gì ?- mỗi khi bắt đầu một môn học mới. Với những người muốn tìm hiểu thế giới nhưng lại quá bận rộn thì đây là 1 cuốn sách bổ ích vô cùng.
Chỉ trong 400 trang, bạn có thể nhẩn nha đọc trước khi đi ngủ và khám phá vô vàn điều kì diệu về nguồn gốc sự sống, về bầu trời, sinh quyển và vũ trụ…những thứ quá lớn lao và cách xa đối với cuộc sống thường ngày của 1 con người khiến cho chúng ta thường e dè mà bỏ qua không tìm hiểu. Cuốn sách này làm được điều đó.
Thanh12/10/2020
Mình yêu thích vật lý thiên văn và vũ trụ từ khi đọc những tác phẩm về vật lý thiên văn của tác giả Trịnh Xuân Thuận, rồi sau đó là đến Lược sử loài người và Bản thiết kế vĩ đại của Stephen Hawking…Tuy vậy chỉ đến khi đọc cuốn Cội nguồn - Lịch sử vĩ đại của vạn vật của David Christain, thì mình mới có được một cái nhìn bao quát về cả vũ trụ 1 cách dễ hiểu, và có sợi dây liên kết giữa khảo cổ, thiên văn, địa chất, sinh học… với nhau. Những kiến thức rời rạc mà mình thu lượm được trong một quá trình đọc những cuốn sách khác nhau ở từng thời điểm khác nhau bỗng liên kết lại trong một tổng thể hài hòa và ảnh hưởng lên nhau. Trong câu chuyện nguồn gốc mà David Christain kể cho các bạn nghe sẽ không xuất hiện một Đấng Cứu Thế hay một vị thần sáng tạo, mặc dù nó cũng chứa đầy những điều kì diệu về năng lượng và các hạt…NHư vậy có thể thấy, chính con người chúng ta đã gán ý nghĩa cho mọi sự vật hiện tượng, mặc dù là dưới những hình thức khác nhau.
Cũng từ Cội nguồn – Lịch sử vĩ đại của vạn vật - lần đầu tiên mình biết đến khái niệm Entropy - khái niệm diễn tả đặc trưng cho một tính chất chung là vạn vật đều có xu hướng trở nên hỗn loạn, mất trật tự. Với đặc điểm đó, Entropy là người hầu trung thành của định luật nhiệt động lực học thứ hai (Định luật 2 nhiệt động lực học là một trong 4 định luật cơ bản của nhiệt động lực học do nhà Vật Lý Học người Phổ là Rudolf Clausius phát hiện ra). Vì vậy, nếu coi Entropy là một nhân vật trong câu chuyện của chúng ta, thì có thể tưởng tượng nó là một kẻ du côn, luôn luôn rình mò để tìm ra những bất cẩn, đau khổ của người khác để hạ gục họ. Entropy cũng rất, rất nguy hiểm, và cuối cùng nó sẽ chiến thắng tất cả chúng ta. Entropy sẽ luôn đứng chờ chúng ta ở điểm cuối của mọi câu chuyện nguồn gốc. Nó sẽ làm mọi cấu trúc, mọi hình thái, mọi ngôi sao và mọi thiên hà cũng như mọi tế bào sống tan biến. Thế giới, như chúng ta biết chỉ có một kết thúc: cái chết, sự tan rã, sự phân hủy và sự tan vỡ của con tim khi ta phải đối mặt với sự mất đi của những thứ mà ta yêu thích. Bạn nghe motif này dường như quen thuộc ?? Chính là The judgement day – Ngày phán quyết cuối cùng trong Kinh Thánh đó ! Và trong cả những thần thoại hay nhất, sự Sụp đổ luôn được nhắc tới và thực sự có thể xảy ra.
David Christain cho rằng entropy hiện diện trong vũ trụ từ thuở sơ khai, đó là lý do tại sao phần lớn vũ trụ, đặc biệt là các khoảng không gian rộng lớn giữa các thiên hà, thường thiếu hình dạng và cấu trúc cụ thể.
Liệu entropy có chiến thắng không ? Có phải cuối cùng nó sẽ phá vỡ tất cả các cấu trúc và hình thức hiện tại ? Tất cả sẽ đi về đâu ? Trong một tương lai rất xa, hàng tỷ năm sau khi chúng ta biến mất, câu chuyện sẽ trở nên đen tối hơn – mặt trời sẽ cháy hết năng lượng và sẽ tắt, những ngôi sao khác hình thành, vũ trụ giãn nở nhanh hơn nữa, và các thiên hà sẽ tan biến. Nhưng hãy hy vọng rằng không chỉ có 1 vũ trụ này, mà còn có nhiều vũ trụ khác, sẽ có những vụ nổ Big Bang khác, và sự sống sẽ tiếp tục được thiết lập.
Hy vọng một ngày nào đó, nền giáo dục hiện đại sẽ quan tâm đến một câu chuyện nguồn gốc có khả năng liên kết tất cả các lĩnh vực hiểu biết khác nhau, để cho độc giả trẻ (học sinh, sinh viên…) bớt đi những cảm giác thiếu định hướng, bớt đi cảm giác băn khoăn mà mỗi chúng ta thường trải qua – học cái này để làm gì ?- mỗi khi bắt đầu một môn học mới. Với những người muốn tìm hiểu thế giới nhưng lại quá bận rộn thì đây là 1 cuốn sách bổ ích vô cùng. Chỉ trong 400 trang, bạn có thể nhẩn nha đọc trước khi đi ngủ và khám phá vô vàn điều kì diệu về nguồn gốc sự sống, về bầu trời, sinh quyển và vũ trụ…những thứ quá lớn lao và cách xa đối với cuộc sống thường ngày của 1 con người khiến cho chúng ta thường e dè mà bỏ qua không tìm hiểu. Cuốn sách này làm được điều đó.
An21/09/2020
Khi đề cập đến lịch sự, chúng ta thường nghĩ về loài người – loài người từ kỉ hoang sơ, loài người từ kỉ canh nông, hay từ những kỉ nguyên công nghiệp và hiện đại. Lịch sử ấy được kể từ góc nhìn văn thư qua ghi chép ngàn năm, qua góc nhìn nhân học từ nhiều thiên kỉ, hay cổ vật từ các câu chuyện địa lý, sinh học, tiến hoá được các thể hệ sau dần khám phá.
Vậy nếu nhắc đến Đại Sử, loài người có còn ở vai trò trung tâm trong câu chuyện đó? Đại sử ấy có chăng liên hệ đến hoá sinh, vật lý hay thiên văn?
Đại Sử đó, liên kết tất cả câu chuyện và góc nhìn thành một dòng thời gian kéo dài triền miên qua 13,8 tỉ năm của vũ trụ, đến tận ngày hôm nay, và mãi về sau.
Một trong những nhà sử học hàng đầu trong dự án Đại Sử (Big History) đó là David Christian. Ông mang đến cho chúng ta một dòng chảy thời gian, một câu chuyện về vũ trụ, và một góc nhìn nhân văn về sự tựu hội của nhân loại qua quyển sách mới nhất của ông – Cội Nguồn.
Xuyên suốt quyển sách dày gần 400 trang và 11 chương là câu chuyện về sự hình thành của vũ trụ, về sự quần tụ và tiến triển của các thiên hà, về những ngưỡng đột phá mà từ cái không tạo nên cái có,… và đặc biệt là về kỉ nguyên hay những thời đại mà loài người làm chủ Trái Đất này, trong đó những di sản và di hại được tạo ra một cách song hành đưa chúng ta tiến đến một tương lai bất định. Con người, với năng lực của sự kết nối tri thức, đang nắm trong tay chiếc chìa khoá mở cánh cửa đến sự tiến bộ, nhân văn,… hay sẽ đưa nhau vào những khổ đau và sự tự diệt? Lời cảnh tỉnh đó tác giả dành cho tất cả chúng ta. Dù loài người có tiếp bước hay không, vũ trụ và thời gian vẫn vần vũ diễn tiếp.
Để kết nối cả dòng lịch sử hàng tỉ năm đó qua vô vàn các góc cạnh và chuyên ngành, có 3 khái niệm mà tác giả đã khai thác và liên tục lặp đi lặp lại, đó là:
Entropy – Xu hướng mọi vật và vũ trụ trở nên mất trật tự hơn theo định luật thứ hai của nhiệt động lực học. Entropy gắn liền với sự hỗn loạn, mà chính từ đó tạo nên thay đổi – Một tiến trình của vạn vật sinh, trụ, hoại, diệt.
Năng lượng – Sự khai thác các dòng năng lượng hiện hữu và tìm kiếm các dòng năng lượng tương lai. Năng lượng mang đến sự chuyển hoá và góp phần vào tiến trình lịch sử của loài người.
Học tập tập thể - Việc tích trữ, dồn nén, lưu giữ thông tin qua ngôn từ, và chia sẻ cho người khác. Học tập tập thể là năng lực chỉ có ở con người, mà nhờ nó mà chúng ta bồi đắp và vượt qua các ngưỡng phát triển.
3 khái niệm này được tác giả dùng để kết nối câu chuyện về cội nguồn của nhân loại và cả vũ trụ trong quá khứ, hiện tại và tương lai.
Việc đọc quyển sách này, đòi hỏi người đọc thật sự có một ham muốn về tri thức, cũng như sự kiên nhẫn và tiếp thu vô vàn các thuật ngữ, hiểu biết mới qua từng trang sách.
Và hãy tưởng tượng cảnh bạn đang bước trên những bậc thang dẫn lên một ngọn núi. Đâu đó giữa hành trình, bạn nhìn xuống cảnh quan xung quanh. Càng lên cao, những chi tiết rừng cây nhà cửa sẽ càng mờ ẩn, nhưng bù lại, tầm mắt bạn sẽ ngày càng vươn ra xa. Càng lên cao, bạn sẽ càng bắt gặp trùng trùng điệp điệp những hình ảnh liên tiếp, liên hồi dưới sự phủ lắp của những áng mây. Cảm giác ấy, đâu đó sẽ tương tự như khi bạn đọc quyển sách này.
Những bức màn mây trắng như những giả định khoa học vẫn còn mờ đục và chưa hồi kết, đường chân trời mở rộng như dòng thời gian kéo xuyên suốt không biết đâu điểm dừng. Càng đọc, bạn càng thấy sự bao la, rộng khắp của vũ trụ và tạo hoá trong mối tương quan đối lập với sự nhỏ bé, khiêm tốn của loài người. Bạn sẽ càng thấy trân trọng những giờ phút mình đang hiện diện và sự may mắn mình được hoà quyện trong đoàn người tiếp bước cùng vũ trụ. Câu chuyện Đại Sử sẽ còn diễn tiến.
