chính sách tiền tệ thế kỷ 21

Chính Sách Tiền Tệ Thế Kỷ 21

Cuốn sách đầu tiên phân tích lịch sử chống lạm phát và ứng phó với khủng hoảng của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ

Chính sách tiền tệ thế kỷ 21tiếp cận Cục Dự trữ Liên bang (Fed) – cơ quan hoạch định chính sách tiền tệ hàng đầu của Hoa Kỳ, cả trong hiện tại lẫn tương lai – thông qua góc nhìn lịch sử. Mục đích là giúp độc giả hiểu rõ quá trình Fed hình thành và đạt được vị thế hiện nay, những bài học kinh nghiệm từ các thách thức đã vượt qua, và triển vọng phát triển trong tương lai.

Tác giả của cuốn sách là Ben S. Bernanke – cựu Chủ tịch Fed (2006-2014). Ông mang đến một cái nhìn toàn diện về quá trình hoạch định chính sách của Fed trong suốt 70 năm qua. Cuốn sách làm rõ cách thức những biến động của nền kinh tế đã thúc đẩy những đổi mới trong chính sách của Fed, đồng thời chỉ ra những thách thức mới nổi như: sự trở lại của lạm phát, sự xuất hiện của tiền điện tử, rủi ro gia tăng về bất ổn tài chính và những mối đe dọa đối với tính độc lập của tổ chức này.

Bên cạnh việc giải thích các công cụ hoạch định chính sách mới của ngân hàng trung ương, cuốn sách còn tái hiện những thời khắc quyết định, khi các quyết định của Fed – dựa trên tầm nhìn của những người lãnh đạo – đã tạo ra những tác động sâu rộng. Cuốn sách được chia thành 4 phần chính:

• Phần 1: Sự biến động của lạm phát: Phân tích các chiến lược ứng phó của Fed trước thời kỳ Đại Lạm Phát (thập niên 60-80 của thế kỷ 20) và giai đoạn bùng nổ kinh tế những năm 1990.
• Phần 2: Khủng hoảng tài chính toàn cầu và Đại Suy thoái: Đánh giá những thách thức của thế kỷ 21, bao gồm suy thoái kinh tế năm 2001, giảm phát năm 2003, Khủng hoảng tài chính toàn cầu (2007-2008) và Đại Suy thoái (2009).
• Phần 3: Từ chính sách thắt chặt đến đại dịch Covid-19: Xem xét chiến lược của Fed sau thời kỳ ông Bernanke (2014) cho đến khi đại dịch Covid-19 bùng phát, bao gồm các chính sách nâng lãi suất, chính sách tiền tệ trung lập, nỗ lực bảo vệ tính độc lập của Fed, những biến động dưới thời Jay Powell và chiến lược ứng phó với khủng hoảng Covid-19.
• Phần 4: Triển vọng tương lai: Đánh giá lại các công cụ mà Fed đã sử dụng, thảo luận về các phương án và công cụ mới để xây dựng chính sách hiệu quả và mạnh mẽ hơn, vai trò của chính sách tiền tệ trong việc duy trì ổn định tài chính, tính độc lập và vị thế của Fed trong xã hội.

Những đánh giá khách quan về thành công và thất bại, cùng với những bài học kinh nghiệm trong chính sách tiền tệ của Mỹ trong 70 năm qua, được đúc kết bởi một chuyên gia hàng đầu như Bernanke, chắc chắn sẽ là nguồn kiến thức quý giá cho các nhà hoạch định chính sách và các nhà nghiên cứu kinh tế trên toàn thế giới. Hơn nữa, độc giả còn có thể học hỏi từ cuốn sách này những bài học về lãnh đạo trong những tình huống khó khăn, cũng như những lựa chọn mà các nhà làm chính sách phải đối mặt khi thông tin còn hạn chế.

MỘT SỐ TRÍCH ĐOẠN ĐÁNG CHÚ Ý

“Như tôi thường chia sẻ khi còn lãnh đạo Fed, chính sách tiền tệ không phải là giải pháp toàn diện cho mọi vấn đề. Tuy nhiên, tiền tệ đóng vai trò vô cùng quan trọng – thực sự rất quan trọng. Phản ứng của Fed dưới thời ông Powell trước đại dịch đã minh chứng rằng chính sách tiền tệ trong thế kỷ 21 – và hoạt động ngân hàng trung ương nói chung – đang được định hình bởi những đổi mới và thay đổi đáng kể.”

“Đa số các nhà kinh tế cho rằng không nên áp dụng chính sách tài khóa thống trị, một chính sách thường được sử dụng trong các quốc gia bị tàn phá bởi chiến tranh, thiên tai hoặc bất ổn chính trị. Tuy nhiên, những người ủng hộ lý thuyết tiền tệ hiện đại lại lập luận rằng chính sách tài khóa thống trị là cách hiệu quả nhất để quản lý nền kinh tế.”

“Nhiều quốc gia, bao gồm cả các thị trường mới nổi và các nền kinh tế tiên tiến, đã triển khai các chính sách an toàn vĩ mô nhằm kiểm soát tình trạng giá bất động sản và cho vay thế chấp tăng quá cao. Ví dụ, một số quốc gia không chỉ đặt ra giới hạn tỷ lệ cho vay trên giá trị tài sản hoặc tỷ lệ nợ trên thu nhập tối đa đối với người vay thế chấp, mà còn cho phép các giới hạn này thay đổi theo diễn biến kinh tế. Các quốc gia khác còn áp dụng quy định giới hạn tỷ lệ các khoản thế chấp có mức trả trước thấp hoặc tỷ lệ nợ trên thu nhập cao mà một tổ chức cho vay có thể đưa ra, từ đó kiềm chế tốc độ tăng trưởng cho vay chung của ngân hàng hoặc cho phép cơ quan quản lý tăng yêu cầu về vốn khi lo ngại giá nhà đất hoặc tín dụng tăng quá nhanh.”

“Fed thường được xem là một tổ chức độc lập. Điều này không có nghĩa là Fed hoàn toàn tự chủ, không chịu trách nhiệm giải trình, hoặc tách biệt khỏi chính trị. Ngược lại, Fed là sản phẩm của hệ thống chính trị. Quyền hạn và cấu trúc của Fed – thậm chí cả sự tồn tại của Fed – đều được quy định bởi Đạo luật Dự trữ Liên bang, mà Quốc hội có thể sửa đổi bất kỳ lúc nào.”

“Chính sách tiền tệ có độ trễ đáng kể, và việc nới lỏng hoặc thắt chặt chính sách có thể kéo dài trong nhiều năm. (Quá trình nới lỏng và đảo ngược chính sách sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu kéo dài hơn một thập kỷ.) Do đó, tính liên tục và nhất quán của chính sách đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ phải có tầm nhìn dài hạn.”

“Vai trò quan trọng của Fed trong việc ổn định nền kinh tế và hệ thống tài chính đặt ra câu hỏi liệu cơ quan này có thể hỗ trợ giải quyết những vấn đề cấp bách khác hay không. Ví dụ, cái giá phải trả cho môi trường, xã hội và kinh tế do biến đổi khí hậu gây ra ngày càng rõ rệt. Ở một lĩnh vực khác, đại dịch đã làm trầm trọng thêm những rạn nứt sâu sắc trong xã hội Mỹ. Trong đó, tình trạng bất bình đẳng về thu nhập và của cải ngày càng gia tăng, kinh tế hạn hẹp và tính cơ động xã hội, cũng như sự chênh lệch dai dẳng trong việc tiếp cận chăm sóc sức khỏe, giáo dục và cơ hội kinh tế. Người da màu, người gốc Tây Ban Nha và các nhóm thiểu số khác phải chịu những bất lợi lớn nhất. Liệu Fed có thể giải quyết những vấn đề này không?”