Khám phá "Cá tính Quảng" – Tuyển tập góc nhìn độc đáo về con người và văn hóa xứ Quảng
Cá tính Quảnglà ấn phẩm mở đầu trong dự án Tủ sách Nét Quảng, một nỗ lực nhằm giới thiệu những đặc điểm tính cách tiêu biểu, độc đáo của người Quảng Nam. Dự án này được thực hiện bởi đội ngũ những nhà báo, nhà nghiên cứu, văn nghệ sĩ uy tín, cả những người con gốc Quảng và những người có tình yêu đặc biệt với vùng đất này.
Nhiều bài viết trong cuốn sách trước đây đã xuất hiện trên các báo và tạp chí, nay được tác giả chỉnh sửa, trau chuốt kỹ lưỡng để góp mặt trong tuyển tập này. Một số bài được lựa chọn và biên tập bởi chính nhân vật được giới thiệu. Thiết kế bìa và hình ảnh cover, với sự sáng tạo của họa sĩ Lê Kinh Tài, lấy cảm hứng từ hình tượng con tò he – một món đồ chơi dân gian quen thuộc, từng phổ biến rộng rãi ở xứ Quảng, đặc biệt là Hội An và các chợ làng xã. Việc tìm về cá tính Quảng, bản sắc Quảng đôi khi cũng đồng nghĩa với việc khám phá những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể như vậy.
----------
Cuốn sách là một hành trình gặp gỡ những gương mặt quen thuộc trong lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật, thể thao của Việt Nam. Những nhân vật này đã nhiều lần xuất hiện trên các phương tiện truyền thông đại chúng trong cả nước.Cá tính Quảnggiới thiệu 23 nhân vật đặc biệt, tất cả đều là người xứ Quảng. Danh sách bao gồm những vận động viên nổi tiếng như Nguyễn Thị Thanh Phúc, Nguyễn Thành Ngưng; cầu thủ bóng đá Lê Phước Tứ; các nhà thơ, nhà văn, nhà nghiên cứu như Phan Vũ, Nguyễn Nhật Ánh, Bùi Văn Nam Sơn, Ý Nhi; nhà điêu khắc Phạm Văn Hạng; đạo diễn Trần Anh Hùng; các nghệ sĩ Hoài Linh, Ánh Tuyết, Mỹ Tâm, Đàm Vĩnh Hưng, cùng cặp đôi ca sĩ Bích Phương – Kasim Hoàng Vũ…
Bên cạnh những người của công chúng, cuốn sách còn khắc họa những cá tính độc đáo trong đời sống thường nhật, như những nghệ nhân, những người chứng kiến dòng chảy thời gian, tiêu biểu như cụ bà làm gốm cao tuổi nhất làng gốm Thanh Hà, cụ ông cả đời gánh nước thuê ở Hội An… Họ xuất hiện một cách chân thực nhất, trong cuộc sống thường ngày của chính mình.
Mỗi nhân vật được giới thiệu không gắn liền với một nét tính cách cụ thể, mà phụ thuộc vào góc nhìn của người viết. Một số nhân vật có thể sở hữu cả năm nét đặc trưng của người Quảng, nhưng tác giả lại lựa chọn tập trung vào một nét duy nhất – không nhất thiết là nét nổi bật nhất – mà là nét mà tác giả cảm thấy ưng ý nhất. Trong quá trình sáng tác, mỗi nhân vật đã khơi gợi những cảm hứng quý giá, và các tác giả dựa vào đó để viết nên những câu chuyện về họ, không có ý định so sánh hay đánh giá.
Dựa trên những tính cách đặc trưng của người Quảng, các tác giả đã chia cuốn sách thành năm phần:Cãi, Ngông, Hề, Chơi và Làm. Cách sắp xếp này có thể phù hợp với một số độc giả, nhưng lại chưa hoàn toàn thuyết phục những người khác, hứa hẹn sẽ tạo ra những cuộc tranh luận nhỏ, hoặc thậm chí là những “tranh cãi” – một nét truyền thống của xứ Quảng!
Sau khi đọc xong cuốn sách này, những độc giả quan tâm đến xứ Quảng và con người Quảng Nam có thể tự hỏi: “Liệu đây có phải là cá tính Quảng?” hoặc “Viết như vậy có thực sự phản ánh được cá tính Quảng?”. Câu trả lời là: Cuốn sách không cố gắng đưa ra một định nghĩa cuối cùng, mà chỉ là một gợi ý để cùng nhìn nhận, cùng suy ngẫm, để mỗi người tự tìm ra câu trả lời cho riêng mình.
(Lê Minh Hạ)
