Đọc sách bộ sài gòn một thuở - “dân ông tạ đó!”

Thông Tin Chi Tiết
Tên Nhà Cung Cấp	FIRST NEWS
Tác giả	cù mai công
NXB	Tổng Hợp Thành Phố Hồ Chí Minh
Năm XB	2024
Ngôn Ngữ	Tiếng Việt
Trọng lượng (gr)
Kích Thước Bao Bì	20.5 x 14.5 x 1.4 cm
Số trang	280

Sài Gòn một thuở - “Dân Ông Tạ đó!” - Tập 3

Những ai từng đọc hai tập sách trước của Cù Mai Công trong loạt “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó!” chắc hẳn sẽ cảm nhận được sự am hiểu sâu sắc và những trải nghiệm quý giá của tác giả về vùng đất Ông Tạ. Tuy nhiên, độc giả sẽ càng thêm ngạc nhiên khi biết rằng, những chia sẻ trước đây có lẽ chỉ là một phần nhỏ trong kho tàng ký ức phong phú của “nhà Ông Tạ học” này.

Khi mở trang sách “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó!” tập 3, người đọc sẽ tiếp tục tìm thấy những cảm xúc tương tự. Thế nhưng, lần này tác giả tiếp cận Ông Tạ theo một cách thức khác biệt. Thay vì tập trung vào bản đồ, kiến trúc hay những con đường, Cù Mai Công lại khắc họa vùng đất này qua những yếu tố vô hình, tinh tế như mùi vị và cảm xúc. Ông đã khéo léo dẫn dắt chúng ta bước vào một thế giới khác, để cảm nhận trọn vẹn “hồn cốt” của cộng đồng người Bắc 54, đặc biệt là cư dân vùng Ông Tạ.

Phở, xôi, bánh cuốn, bún chả, cháo sườn… là những món ăn quen thuộc trong mâm cơm sáng của người Sài Gòn. Có lẽ chúng ta đã thưởng thức món xôi nhiều lần, nhưng có bao giờ thực sự chú ý đến độ dẻo thơm, độ nóng hổi của hạt gạo? Đôi khi, chỉ một câu nhận xét dí dỏm về việc bánh cuốn ăn kèm với đậu hủ chiên giòn (cắt sợi dài) sẽ ngon hơn bánh tôm cũng đủ khiến người đọc bật cười. Phải là một người thực sự yêu mến ẩm thực, mới có thể trăn trở về những chi tiết nhỏ trong một món ăn tưởng chừng như đơn giản.

Bên cạnh những món ăn thường ngày, tác giả còn giới thiệu những món đặc trưng, chỉ xuất hiện trong những dịp lễ Tết quan trọng. Qua mâm quả bánh cưới, kẹo lạc… chúng ta được chứng kiến những nghi lễ truyền thống trong một đám cưới xưa. Và, không thể thiếu những lời tri ân sâu sắc dành cho giò chả, món ăn gợi nhớ về không khí Tết cổ truyền ấm áp…

Qua ngòi bút của Cù Mai Công, “ẩm thực Ông Tạ” hiện lên như một thế giới võ lâm, nơi mỗi người bán (hoặc thậm chí mỗi gia đình) đều sở hữu những “tuyệt chiêu” riêng. Có những trường phái lâu đời, có những trường phái mới nổi, có những trường phái đã thất truyền, có những trường phái sang trọng, nhưng cũng có những trường phái bình dân…

Tuy nhiên, thực chất, Cù Mai Công đang sử dụng ẩm thực như một lăng kính để nhìn nhận thói ở, nếp sống và con người. Gánh xôi Bà Lai không chỉ đơn thuần là một gánh xôi, mà còn là biểu tượng cho sự gắn kết và truyền nối giữa ba thế hệ. Dù chỉ là một góc ngã ba sầm uất, gánh xôi Bà Lai lại mang ý nghĩa biểu tượng đối với cư dân cả một vùng. Thì ra, biểu tượng của một vùng đất, thậm chí cả một quốc gia, đôi khi lại chỉ đơn giản là một gánh xôi, một tô phở, một hủ muối mè…

Ngoài Bà Lai, còn rất nhiều “con người Ông Tạ” thầm lặng khác đã được tác giả dành nhiều trang sách để khắc họa. Họ là những người đa dạng về nghề nghiệp và địa vị: có những đại gia như ông chủ tiệm ảnh Á Đông, có những người buôn bán nhỏ lẻ như bà Rật xóm Mắm, có những nhà giáo như ông giáo Dũng, có những võ sĩ như Lý Tiểu Quảng… Nhưng dù thuộc giới văn hay giới võ, tất cả đều mang trong mình “khí tiết kẻ sĩ” của một nhà giáo, một tay võ phu.

Cuối cùng, vượt lên trên những món ăn, những hoàn cảnh khác nhau của mỗi người, chúng ta thấy được một nếp nhà, một nếp sống đặc trưng của cư dân Ông Tạ nói riêng, và của người miền Nam xưa nói chung. Đó là sự giáo dục nghiêm cẩn của cha mẹ, tình thầy trò ấm áp, tình làng nghĩa xóm “tối lửa tắt đèn có nhau”, cách ứng xử tinh tế giữa vợ chồng, và tình yêu quê hương qua hương vị của món Phở, món bánh cuốn… mà ngày nay đã lan tỏa khắp thế giới.

“Ôn cố tri tân”, những câu chuyện xưa cũ nhưng không bao giờ mất đi giá trị luôn hiện diện trong từng trang sách của “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó!” tập 3 này.

Về tác giả

Cù Mai Công tốt nghiệp khoa Ngữ văn, Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh với số điểm hạng 4 trên gần 200 sinh viên khóa 1980 - 1984.

Từ năm 1985 đến nay, ông là phóng viên, biên tập viên, thư ký tòa soạn cho các tờ báo: Khăn Quàng Đỏ, Mực Tím, Tuổi Trẻ, Tuổi Trẻ Cười, Tuổi Trẻ Online. Ông thường xuyên phản ánh, ghi nhận những hoạt động phong trào của Đoàn, Đội, Hội và lối sống của giới trẻ Thành phố Hồ Chí Minh.

Hai lĩnh vực mà Cù Mai Công được độc giả biết đến nhiều nhất là khi ông sáng tạo nhân vật "Anh Cỏ Cú" và phụ trách một chuyên mục trên báo Mực Tím từ số 1 đến số 89 (1988 - 1993), cũng như thực hiện gần 200 bài viết, phóng sự về cuộc sống về đêm của giới trẻ Thành phố Hồ Chí Minh trên báo Tuổi Trẻ từ năm 1994 - 2004. Với những đóng góp tích cực trong nghề báo, năm 2005, Cù Mai Công đã được bình chọn là một trong 30 "Gương mặt trẻ của thành phố 30 năm" tại Đại hội Thanh niên tiên tiến Thành phố Hồ Chí Minh.

Các tác phẩm đã xuất bản: “Sài Gòn by night” tập 1, 2, 3, 4, 5, 6; “Tuổi mực tím Sài Gòn”; “Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương” tập 1, 2; “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó” tập 1, 2, 3.

```

Sài Gòn một thuở - “Dân Ông Tạ đó!” - Tập 3: Khám phá “hồn cốt” của một cộng đồng

Nếu đã từng đồng hành cùng Cù Mai Công qua hai tập sách trước của series “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó!”, độc giả chắc chắn sẽ cảm nhận được sự am hiểu sâu sắc và tình yêu mến đặc biệt của tác giả dành cho vùng đất này. Nhưng tập 3, một lần nữa, lại khiến người đọc phải ngạc nhiên bởi kho tàng ký ức gần như vô tận mà tác giả sở hữu.

Một góc nhìn mới về Ông Tạ

Khác với hai tập sách trước, tập 3 này không tập trung vào bản đồ, kiến trúc hay những con đường quen thuộc của Ông Tạ. Thay vào đó, tác giả khéo léo dẫn dắt chúng ta bước vào một thế giới khác, một thế giới được cảm nhận bằng mùi vị, bằng những xúc giác, để chạm tới phần “hồn cốt” của cộng đồng người Bắc 54, đặc biệt là cư dân vùng Ông Tạ.

Ẩm thực Ông Tạ – Không chỉ là món ăn

Phở, xôi, bánh cuốn, bún chả, cháo sườn… những món ăn sáng quen thuộc của người Sài Gòn hiện đại. Nhưng qua ngòi bút của Cù Mai Công, chúng ta không chỉ đơn thuần thưởng thức hương vị mà còn cảm nhận được sự tinh tế trong cách chế biến, sự tỉ mỉ trong từng nguyên liệu. Đôi khi, ta còn bật cười trước những quan điểm độc đáo của tác giả về cách thưởng thức món ăn, như việc bánh cuốn ăn với đậu hủ chiên giòn sẽ ngon hơn bánh tôm. Đó là sự trăn trở của một người thực sự yêu ẩm thực, một người luôn tìm tòi và khám phá những điều bình dị nhất.

Ẩm thực Ông Tạ còn là những món ăn đặc trưng, gắn liền với những dịp lễ Tết, những sự kiện quan trọng trong đời sống. Qua mâm quả bánh cưới, kẹo lạc, chúng ta được chứng kiến những phong tục tập quán xưa, được sống lại trong không khí ngày Tết cổ truyền. Và không thể không nhắc đến giò chả, món ăn đã trở thành biểu tượng, gợi nhớ về những ký ức đẹp đẽ của một thời đã qua.

Ẩm thực và con người – Mối liên hệ mật thiết

Tác giả đã khéo léo so sánh “ẩm thực Ông Tạ” như một thế giới võ hiệp, nơi mỗi người bán, mỗi gia đình đều sở hữu những “tuyệt chiêu” riêng. Có những trường phái lâu đời, có những trường phái mới, có những trường phái đã thất truyền, nhưng tất cả đều góp phần tạo nên sự đa dạng và phong phú của nền ẩm thực nơi đây.

Nhưng thực chất, Cù Mai Công đang mượn ẩm thực để nói về thói ở, về con người. Gánh xôi Bà Lai không chỉ là một gánh xôi đơn thuần, mà còn là biểu tượng cho sự gắn kết giữa các thế hệ, cho sự tiếp nối truyền thống. Gánh xôi tưởng chừng thầm lặng, nhưng lại mang ý nghĩa biểu tượng đối với cả một vùng đất. Thì ra, những biểu tượng lớn lao lại ẩn chứa trong những điều giản dị như gánh xôi, tô phở, hủ muối mè…

Những “con người Ông Tạ” thầm lặng

Ngoài Bà Lai, tác giả còn dành nhiều trang sách để giới thiệu về những “con người Ông Tạ” thầm lặng khác. Họ là những đại gia như ông chủ tiệm ảnh Á Đông, những người buôn bán nhỏ như bà Rật xóm Mắm, những nhà giáo như ông giáo Dũng, hay những võ sĩ như Lý Tiểu Quảng. Dù thuộc tầng lớp nào, nghề nghiệp gì, họ đều mang trong mình “khí tiết kẻ sĩ”, phẩm chất cao quý của người miền Nam.

Nếp nhà, nếp sống của người miền Nam

Cuối cùng, vượt lên trên những món ăn, những hoàn cảnh khác nhau của mỗi người, chúng ta thấy được một nếp nhà, một nếp sống đặc trưng của cư dân Ông Tạ nói riêng, và của người miền Nam nói chung. Đó là sự giáo dục nghiêm cẩn, tình thầy trò sâu nặng, tình làng nghĩa xóm “tối lửa tắt đèn có nhau”, cách ứng xử ý nhị, và tình yêu với quê hương đất nước.

“Ôn cố tri tân”, những câu chuyện xưa cũ trong “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó!” tập 3 luôn mang đến những giá trị nhân văn sâu sắc, những bài học ý nghĩa cho độc giả.

Thông tin về tác giả

Cù Mai Công là một nhà báo, nhà văn có nhiều năm kinh nghiệm. Ông tốt nghiệp khoa Ngữ văn Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh và từng làm việc tại nhiều tờ báo lớn như Khăn Quàng Đỏ, Mực Tím, Tuổi Trẻ, Tuổi Trẻ Cười, Tuổi Trẻ Online. Ông được biết đến với những bài viết về giới trẻ, về cuộc sống về đêm của Sài Gòn, và đặc biệt là series “Sài Gòn một thuở”.

Các tác phẩm đã xuất bản của tác giả bao gồm: “Sài Gòn by night” tập 1, 2, 3, 4, 5, 6; “Tuổi mực tím Sài Gòn”; “Gia Định là nhớ, Sài Gòn là thương” tập 1, 2; “Sài Gòn một thuở: Dân Ông Tạ đó” tập 1, 2, 3.