bài ca của tự do và niềm vui

Khám phá ý nghĩa cuộc sống qua lăng kính Phật pháp, thi ca và khoa học

Cuốn sách này mở ra cho người đọc những phương pháp tiếp cận một cuộc sống thực sự ý nghĩa và trọn vẹn. Bằng việc kết hợp những tinh hoa của Phật pháp, thi ca, nghệ thuật, khoa học thực nghiệm, cùng vũ trụ quan Đông phương và Tây phương, tác giả soi tỏ những khía cạnh sâu sắc của tồn tại, giúp mỗi cá nhân tìm thấy cái nhìn thấu suốt và con đường riêng của mình.

Đạo Phật: Bản chất trẻ thơ vĩnh cửu

Đạo Phật, với sự vô thượng của nó, mang đến một góc nhìn độc đáo về cuộc sống. Đối với sự già nua, hữu hạn của chúng ta, đạo Phật hé lộ tính chất trẻ thơ vĩnh cửu, một sự tươi mới chưa từng bị ô nhiễm. Khác với sự vô thường chóng vánh của đời người, đạo Phật là Bất tử, Chân thường. Đối với những khổ đau vô vàn hình thức, đạo Phật là An Lạc. Và đối với vòng sanh, già, bệnh, chết, đạo Phật là Thường, Lạc, Ngã, Tịnh. Chính từ sự Thường, Lạc, Ngã, Tịnh này mà các vị tăng Phật giáo luôn thể hiện một tính cách trẻ thơ, tươi trẻ, vui đùa và tự tại.

Cái chết của phàm ngã và sự tái sinh tâm linh

Sự trẻ trung tươi mới đó đến từ việc buông bỏ cái con người cũ kỹ, bị ràng buộc bởi vòng sanh, già, bệnh, chết. Đó là sự giải thoát khỏi bản ngã nặng nề được tạo nên từ tham, sân, si, mạn, nghi, tà kiến. Khi những điều này buông bỏ, nỗi sợ hãi chết đi, sự lo lắng giữa được và mất tan biến, và các tướng sanh diệt cũng chấm dứt: “Sanh diệt đã diệt, tịch diệt hiện tiền”. Như lời một đệ tử đã thấu tỏ: “Con hiện nay da dẻ đã lột sạch, chỉ còn nguyên một Nhất Chân”. Hay như Trần Thái Tông đã diễn tả bằng những vần thơ đầy thi vị:

Ai hay mây cuốn trời không tịnh

Bên trời núi biếc lộng uyên màu.

Bài học từ Tây Du Ký: Vượt qua bờ bến của phàm trần

Trong hành trình cuối cùng của Tây Du Ký, khi thầy trò Đường Tam Tạng đến một dòng sông rộng lớn, họ chỉ tìm thấy một chiếc đò không đáy. Khi sắp bước lên đò, ngài Đường Tăng giật mình vì sự bất thường này. Tôn Ngộ Không đã đẩy ngài xuống đò, và tất cả cùng leo lên. Ra đến giữa sông, họ nhìn thấy những xác chết trôi từ thượng nguồn, và mỗi người nhận ra đó chính là xác chết của mình. Đoạn này tượng trưng cho cái chết của phàm ngã, hay “đại tử nhất phiên” trong Thiền. Chỉ khi con người cũ kỹ ngàn năm, tâm phân biệt gây ra tội lỗi chết đi, mới có thể đến được đất Phật, bờ Niết bàn, nơi được Đại thừa gọi là Thường, Lạc, Ngã, Tịnh.

Mục lục

• Phần 1: Bài ca của tự do và niềm vui
  • Tính chất trẻ thơ trong đạo phật
  • Quan niệm của phật giáo về cuộc đời và hạnh phúc
  • Chúng ta đến trần gian này để làm gì?
  • Bài ca của tự do và niềm vui
  • Những giá trị sống cho tuổi trẻ
  • Gần, quá gần
  • Trẻ trung vui đùa
  • Lời kêu gọi tâm linh
  • Tự do, bình an và hạnh phúc
• Phần 2: Văn hóa là hiểu biết và thương yêu
  • Văn hóa là hiểu biết và thương yêu
  • Giáo dục Phật giáo: con đường chuyển hóa toàn diện
  • Đạo phật trong thế giới ngày nay
  • Sứ mạng thi sĩ: nhớ và tưởng
  • Linh hồn hay yếu tính thi ca
  • Nhân đọc lại tự thú của lev tolstoy
  • Einstein và con đường hài hòa của đông phương
  • Khoa học hiện đại và con đường Phật giáo
  • Vũ trụ quan tây phương và đông phương
• Phần 3: Con đường hạnh phúc
  • Mùa xuân từ cảm nghĩ đạo phật
  • Con đường hạnh phúc
  • Vài suy nghĩ về một nền văn hóa phật tánh
  • Những giá trị sống trong một viễn cảnh Phật giáo
  • Đi vào bản tánh của tâm thức
  • Mùa xuân vĩnh cửu của trí huệ từ bi
  • Tánh nghe
  • Tánh thấy
  • Đều đã thành Phật đạo

Thông tin tác giả

Tác giả:Nguyễn Thế Đăng

Tác phẩm đã in: Thực Tại Thiền (2003), Bát nhã tâm kinh thiền giải (2010), Thực Hành Con Đường Bồ Tát Qua Kinh Duy Ma Cật (2011), Con người toàn diện, hạnh phúc toàn diện (2012), 10 tư tưởng Pháp Hoa trong đời sống hằng ngày (2013), Thực Hành Kinh Kim Cương Bát Nhã (2015)….

Trích đoạn nội dung

Chúng ta thấy muôn loài đều đi tìm hạnh phúc. Ðạo Phật cũng thế, cùng chung với mọi người, đạo Phật đi tìm hạnh phúc. Và nếu dùng chữ “tu hành” theo cái nghĩa để chỉ cuộc đi tìm hạnh phúc, thực hiện hạnh phúc, thì quả thật, cả nhân loại không ai mà không tu hành. Người thì tu hành thực hiện tiền tài, người thì tu hành thực hiện dục lạc, người thì tu hành thực hiện danh vọng, người thì tu hành thực hiện trí thức... là những thứ mà người đời cho là hạnh phúc.

Nhưng tiếc thay, vì không thấy trước tất cả những cái đó đều vô thường, vô ngã; tất cả những thứ đó đều vô nghĩa trước sự vận hành không ngừng nghỉ của cuộc đời, nghĩa là sự vận hành không ngừng nghỉ của cái chết, cho nên khổ đau, tiếc hận, không thể nắm giữ là điều tất yếu.

Vậy thì chúng ta hãy ngồi xuống. Đành rằng ngồi thiền không phải là cách duy nhất để tiếp cận với thực tại, nhưng đó là cách cụ thể, vừa tầm cho tất cả chúng ta. Hãy ngồi xuống, cảm nhận và thể nghiệm trong thân tâm này có ánh sáng, có sự bình an càng ngày càng lớn rộng, có sự ngưng nghỉ của những tư tưởng cứ mãi lao xao trong những vòng quay hữu hạn của chúng, có tự do, tự do đối với tất cả những gì hữu hạn và tạm thời, có tình thương, có năng lực, có cái gì vô thượng và siêu việt, và nhiều nhiều thứ nữa. Thân tâm này chính là con đường đi đến thực tại tối hậu (đây là một cách nói vì thực tại tối hậu cũng phải là thực tại ban đầu, thực tại bổn nguyên).

Để đưa con người đến sự sống đúng hầu tiếp cận với cái chân thật, Phật giáo có rất nhiều pháp môn, phương pháp để chuyển hóa. Thế nên, ở đây chúng ta chỉ có thể nói đến sự học Phật giáo một cách chung chung. Sự học và thực hành ấy xảy ra trong mọi hoàn cảnh, mọi thời gian cho đến khi chết. Nhưng chúng ta có thể tóm tắt con đường Phật giáo là sự chuyển hóa tâm thức, từ tâm bất tịnh (càng bất tịnh bao nhiêu càng khổ đau bấy nhiêu) đến tâm thức thanh tịnh (càng thanh tịnh đến đâu càng chứng nghiệm Niết bàn đến đó). Như vậy, khi nói “từ bỏ” là từ bỏ cái giả (cái này sẽ đem đến khổ đau) để sống với cái chánh, cái thật (và cái này sẽ đem lại tự do và an lạc).

Phật tánh vốn có ở mỗi con người, nên một nền văn hóa như vậy đặt trọng tâm và mọi giá trị vào từng con người. Mỗi người vốn tiềm tàng điều kiện “cần và đủ” để thành tựu nhân cách tối thượng (Bi, Trí, Dũng) nên chính mỗi người cần được trân trọng dù đang ở trong hoàn cảnh như thế nào.

Từ cái nhìn này, mọi tương quan sinh hoạt xã hội càng có ý nghĩa hơn, ít nhất là đồng trên con đường trốn tránh khổ đau và hướng đến hạnh phúc, con đường thành tựu nhân cách tối thượng.

Khi nhìn chính mình và người khác với ý nghĩa “Người là Phật sẽ thành”, người ta có được giới luật, không sát sinh, không trộm cướp, không tà dâm, không nói dối… Chỉ với sự tôn trọng trên nền tảng của giới, người ta sẽ cư xử đúng pháp, biết được giá trị của đời sống, tin yêu mình, người khác và đời sống.