Tại Sao Chúng Ta La Mắng Trẻ Và Cách Tiếp Cận Hiệu Quả Hơn
“La mắng trẻ” là một hiện tượng phổ biến trong hầu hết các gia đình. Việc la mắng không hoàn toàn mang tính tiêu cực; thực tế, rất khó có đứa trẻ nào trưởng thành mà không từng trải qua những lời khiển trách từ cha mẹ. Tuy nhiên, khi xem xét kỹ lưỡng các yếu tố như “lý do la mắng” và “tác động của việc la mắng đối với việc giải quyết vấn đề”, chúng ta sẽ nhận thấy sự đa dạng trong cách thức la mắng. Thậm chí, có những gia đình mà cha mẹ liên tục lặp lại việc la mắng con về cùng một vấn đề, và tình trạng này không phải là hiếm.
Dựa trên kinh nghiệm 30 năm làm việc trong lĩnh vực giáo dục, tác giả Katsunori Ishida đã tư vấn trực tiếp cho hơn 3.500 học sinh và tương tác với hơn 50.000 trẻ em cùng phụ huynh. Qua đó, ông nhận thấy nhiều gia đình đang đối mặt với tình trạng “la mắng con thường xuyên”, nhưng lại ít cha mẹ có thể đưa ra giải pháp xử lý một cách hệ thống. Thậm chí, trong những tình huống đối diện với con, chúng ta thường phản ứng theo cảm xúc nhất thời. Cha mẹ cũng là con người, cũng có cảm xúc, và không phải lúc nào cũng có thể xử lý mọi tình huống một cách hoàn hảo.
Điều này hoàn toàn bình thường. Nhưng, chúng ta hãy cùng suy ngẫm:
Tại sao chúng ta lại la mắng trẻ?
Chúng ta mong đợi điều gì ở trẻ sau khi la mắng?
Nếu việc la mắng mang lại kết quả như mong muốn, thì có thể nó đã phát huy tác dụng. Tuy nhiên, nếu chúng ta liên tục la mắng mà không thấy sự thay đổi ở trẻ, thậm chí tình hình còn trở nên tồi tệ hơn, thì có lẽ cách tiếp cận đó đang đi sai hướng.
Thực tế, việc giữ bình tĩnh trước khi khiển trách trẻ là rất khó khăn, bởi vì tại thời điểm đó, cảm xúc của chúng ta thường đang ở trạng thái cao trào.
Vì vậy, sau khi tạm gác lại những bận rộn hàng ngày, xin mời độc giả hãy xem cuốn sách này như một câu chuyện của người khác để cùng suy nghĩ một cách khách quan về việc la mắng trẻ. Hãy nhớ rằng, đây không phải là câu chuyện của chính bạn.
Khi có được cái nhìn bình tĩnh hơn, bạn sẽ hiểu rõ hơn về vấn đề. Sau đó, khi áp dụng những kiến thức này vào trường hợp của mình, bạn sẽ khám phá ra những gợi ý quan trọng để tìm ra giải pháp phù hợp.
Mục Lục
- Lời mở đầu
- Nguyên tắc 1: Không có ai hoàn toàn cùng quan điểm với mình
- Nguyên tắc 2: Nếu ép buộc thì trẻ sẽ không làm. Nếu có làm cũng chỉ là hình thức
- Nguyên tắc 3: Mỗi người đều có ít nhất ba điểm mạnh
- Nguyên tắc 4: Cha mẹ đã dừng phát triển trong khi trẻ vẫn đang phát triển không ngừng
- Nguyên tắc 5: Trước hết, hãy “khuyên bảo”. Trong trường hợp cần thiết mới “la mắng”, “tức giận”
- Lời cuối
Thông Tin Tác Giả
Katsunori Ishida:Giám đốc đại diện Phòng Nghiên cứu thiết kế chương trình giáo dục.
Ông sinh năm 1968. Năm 20 tuổi, ông thành lập công ty và mở trung tâm luyện thi, đến nay đã đào tạo trực tiếp cho hơn 3.500 học viên và hơn 50.000 học viên thông qua các chương trình đào tạo gián tiếp.
Ông đã tổ chức nhiều chương trình như Mama Café, các buổi diễn văn, viết sách… với mong muốn “Giảm thiểu tình trạng trẻ em chán ghét việc học”.
Ông cũng là tác giả của nhiều cuốn sách như: Lập sổ tay cho trẻ không chịu học, Sổ tay đầu tiên cho trẻ, Tạo mối quan hệ sâu sắc – Sổ tay cha mẹ con cái, Trẻ tích cực có thể làm tốt mọi thứ, 5 thói quen giúp trẻ trưởng thành…
Trích Đoạn Sách
[Nguyên tắc 1] Không có ai hoàn toàn cùng quan điểm với mình
Trước hết, cha mẹ cần hiểu rằng, dù cha mẹ và con cái có khuôn mặt giống nhau, tính cách và quan điểm cũng không thể hoàn toàn giống nhau. Điều này có nghĩa là, trong nhiều gia đình, cha mẹ thường áp đặt quan điểm của mình lên con cái trong hành vi hàng ngày, nhưng thực tế con cái cũng có quan điểm riêng.
Sự không thống nhất này có thể làm xấu đi mối quan hệ tinh thần giữa cha mẹ và con cái, gây ra nhiều cuộc xung đột.
Do đó, giải pháp tốt nhất là ghi nhận những điểm tốt của con. Việc nói với con rằng chúng ta muốn con hiểu và thay đổi thường không mang lại hiệu quả.
[Nguyên tắc 2] Nếu ép buộc thì trẻ sẽ không làm. Nếu có làm cũng chỉ là hình thức
Con người thường có xu hướng phản kháng lại những việc bị ép buộc. Đây là một quy luật tự nhiên. Người ta thường nói “bằng mặt không bằng lòng”, và khi bị buộc phải thực hiện điều gì đó, con người có thể ra vẻ tuân thủ, nhưng sâu thẳm trong lòng có thể không hề muốn làm.
Ngay cả khi làm theo, đó cũng chỉ là “làm theo người khác” chứ không còn tự chủ. Tất nhiên, trong các vấn đề liên quan đến đạo đức hay thói quen sinh hoạt, việc chỉ bảo “Hãy làm thế này, thế kia!” có thể cần thiết ở một mức độ nào đó. Nhưng trong vấn đề học hành, điều quan trọng là tạo ra một môi trường kích thích sự ham thích học hỏi. Để làm được điều này, cha mẹ hãy thể hiện cho con thấy mình đang vui vẻ tận hưởng cuộc sống hàng ngày.
Bất cứ sự việc nào cũng có hai cách nhìn: tích cực và tiêu cực. Hãy tự dặn lòng “việc nào cũng cứ làm một cách vui vẻ”. Bằng cách đó, con cái sẽ được sống trong bầu không khí tích cực và dần trở nên yêu thích các hoạt động. Việc học và những việc khác cũng sẽ được cải thiện theo. Hãy nhớ rằng, con có thể không làm theo lời cha mẹ, nhưng sẽ bắt chước theo những việc cha mẹ làm.
[Nguyên tắc 3] Mỗi người luôn có ít nhất ba điểm mạnh
Trẻ con được sinh ra với ít nhất ba điểm mạnh.
Trong những điểm mạnh đó sẽ có những yếu tố giúp ích cho công việc và cuộc sống của con sau này. Ở bậc tiểu học, có thể bạn chưa nhìn thấy được điểm mạnh này ở con, nhưng chắc chắn là con có.
Nếu bạn tìm ra hạt giống đó, tưới nước và tắm cho nó trong ánh nắng mặt trời, hạt giống sẽ nảy mầm. Nước chính là những đồ ăn ngon, tốt cho sức khỏe, còn nắng chính là “nụ cười của cha mẹ”.
Nhân tiện đây, bạn có biết ba thứ mà trẻ con cảm thấy thiếu vắng là gì không? Đó là “thiên nhiên”, “hình ảnh lao động của cha mẹ” và “nụ cười trong gia đình”.
Cha mẹ rất vĩ đại đối với trẻ. Chỉ cần một nụ cười của cha mẹ thôi là con có thể an tâm và hy vọng. Do vậy, chúng ta có thể kết luận rằng, trong trường hợp này, cha mẹ – tức là cô Okada cần phải thay đổi. Làm cha mẹ vất vả vậy đấy. Có nhiều cha mẹ vừa phải nấu ăn, nuôi dạy con, vừa đi làm ngoài xã hội nữa. Phải làm tốt chừng đó vai trò, vậy mà con cái cứ phản kháng, không nghe lời thì bực bội cũng là lẽ đương nhiên.
Tuy nhiên, để thay đổi hiện trạng, không còn cách nào khác là cha mẹ phải tự thay đổi suy nghĩ của bản thân. Hãy chuyển hướng sang suy nghĩ:
Bỏ qua chuyện trước đây, để từ giờ mỗi ngày đều vui vẻ, thú vị. Dù vậy, cũng có lúc ta cảm thấy cô độc vì mọi việc không được suôn sẻ. Khi đó, bạn nên tham gia những buổi hội thảo các bà mẹ để được kích hoạt năng lượng tích cực và trở nên vui vẻ.
```
