Chạnh niềm nhớ cảnh gia hương,
Nhớ quê, chàng lại tìm đường thăm quê.
Tiểu thư đón cửa dã dề,
Hàn huyện vừa cạn mọi bề gần xa.
Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh
(trích Truyện Kiều – Nguyễn Du)
Chạnh niềm nhớ cảnh gia hương,
Nhớ quê, chàng lại tìm đường thăm quê.
Tiểu thư đón cửa dã dề,
Hàn huyện vừa cạn mọi bề gần xa.
Nhà hương cao cuốn bức là,
Buồng trong truyền gọi nàng ra lạy mừng.
Bước ra một bước một dừng,
Trông xa nàng đã tỏ chừng nẻo xa:
“Phải chăng nắng quáng đèn loà,
Rõ ràng ngồi đó chẳng là Thúc Sinh?
Bây giờ tình mới rõ tình,
Thôi thôi đã mắc vào vành chẳng sai.
Chước đâu có chước lạ đời?
Người đâu mà lại có người tinh ma?
Rõ ràng thật lứa đôi ta,
Làm ra con ở chúa nhà đôi nơi.
Bề ngoài thon thớt nói cười,
Mà trong nham hiểm giết người không dao.
Bây giờ đất thấp trời cao,
Ăn làm sao nói làm sao bây giờ?”
Càng trông mặt, càng ngẩn ngơ,
Ruột tằm đòi đoạn như tơ rối bời.
Sợ uy dám chẳng vâng lời,
Cúi đầu nép xuống sân mai một chiều.
Sinh đà phách lạc hồn xiêu:
“Thương ôi chẳng phải nàng Kiều ở đây?
Nhân làm sao đến thế này?
Thôi thôi đã mắc vào tay ai rồi!”
Sợ quen dám hở ra lời,
Khôn ngăn giọt ngọc sụt sùi nhỏ sa.
Tiểu thư trông mặt hỏi tra:
− “Mới về có việc chi mà động dong?”
Sinh rằng: – “Hiếu phục vừa xong,
“Suy lòng trắc Dĩ đau lòng chung thiên.”
Khen rằng: – “Hiếu tử đã nên!
Tẩy trần mượn chén giải phiền đêm thu.”
Vợ chồng chén tạc chén thừ,
Bắt nàng đứng chực trì hồ hai nơi.
Bắt khoan bắt nhặt đến lời,
Bắt quỳ tận mặt bắt mời tận tay.
Sinh càng như dại như ngây,
Giọt dài giọt ngắn chén đầy chén voi.
Ngoảnh đi chợt nói chợt cười,
Cáo say chàng đã tính bài lảng ra.
Tiểu thư vội thét: – “Con Hoa!
Khuyên chàng chẳng cạn thì ta có đòn.”
Sinh càng nát ruột tan hồn,
Chén mời phải ngậm bồ hòn ráo ngay.
Tiểu thư cười nói tỉnh say, tao
Chưa xong cuộc rượu lại bày trò chơi.
Rằng: – “Hoa nô đủ mọi tài,
Bản đàn thử dạo một bài chàng nghe.”
Nàng đà tán hoán tê mê,
Vâng lời ra trước bình the vặn đàn.
Bốn dây như khóc như than,
Khiến người trên tiệc cũng tan nát lòng.
Cùng trong một tiếng tơ đồng”,
Người ngoài cười nụ người trong khóc thầm.
Giọt châu lã chã khôn cầm,
Cúi đầu chàng những gạt thầm giọt tương”.
Tiểu thư lại thét lấy nàng:
- “Cuộc vui gảy khúc đoạn trường ấy chi?
Sao chẳng biết ý tứ gì?
họ chàng buồn bã tội thì tại ngươi.”
Sinh càng thảm thiết bồi hồi,
Vội vàng gượng nói gượng cười cho qua.
Giọt rồng canh đã điểm ba,
Tiểu thư nhìn mặt dường đà cam tâm.
Lòng riêng khấp khởi mừng thầm:
“Vui này đã bỏ đau ngầm xưa nay.”
Sinh thì gan héo ruột đầy, tao
Nỗi lòng càng nghĩ càng cay đắng lòng.
Người vào chung gối loan phòng,
Nàng ra tựa bóng đèn chong canh dài:
“Bây giờ mới rõ tăm hơi,
Máu ghen đâu có lạ đời nhà ghen!
Chước đâu rẽ thuý chia uyên,
Ai ra đường nấy ai nhìn được ai.
Bây giờ một vực một trời,
Hết điều khinh trọng hết lời thị phi.
Nhẹ như bấc nặng như chì,
Gỡ cho ra nữa còn gì là duyên?
Lỡ làng chút phận thuyền quyên,
Bể sâu sóng cả có tuyền được vay?”
Một mình âm ỉ đêm chầy,
Đĩa dầu voi, nước mắt đầy năm canh.
(In trong Kiều, Nguyễn Du, NXB Văn học, Hà Nội, 1979, tr. 126 – 128)
Văn bản Thúy Kiều Hầu Rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh: Phân Tích Chi Tiết
Văn bản Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh là một đoạn trích tiêu biểu trong Truyện Kiều, thể hiện rõ nét tài năng của Nguyễn Du trong việc xây dựng nhân vật và sử dụng ngôn ngữ. Đoạn trích này diễn tả cảnh Kiều bị Hoạn Thư ép phải hầu rượu Thúc Sinh, một cảnh tượng đầy đau khổ và tủi nhục.
Bối cảnh và Tình huống
Sau khi bị bán vào lầu xanh, Kiều trải qua nhiều gian truân, vất vả. Nàng được Hoạn Thư chuộc về làm lẽ, nhưng cuộc sống ở đây không hề hạnh phúc. Hoạn Thư ghen ghét Kiều vì sắc đẹp và tài năng của nàng, luôn tìm cách hãm hại Kiều. Trong một bữa tiệc, Hoạn Thư bày trò ép Kiều phải hầu rượu Thúc Sinh, nhằm làm nhục Kiều trước mặt mọi người.
Phân tích nhân vật
- Kiều: Trong đoạn trích này, Kiều hiện lên với hình ảnh một người phụ nữ xinh đẹp, tài hoa nhưng lại vô cùng đau khổ và tủi nhục. Nàng cố gắng giữ gìn phẩm giá của mình, nhưng không thể chống lại sự áp bức của Hoạn Thư. Thái độ của Kiều vừa buồn bã, vừa phẫn uất, vừa cam chịu.
- Hoạn Thư: Hoạn Thư là một nhân vật phản diện, độc ác và ghen ghét. Nàng luôn tìm cách hãm hại Kiều, muốn chiếm đoạt Thúc Sinh. Hành động ép Kiều hầu rượu Thúc Sinh thể hiện sự tàn nhẫn và ích kỷ của Hoạn Thư.
- Thúc Sinh: Thúc Sinh là một người đàn ông có phần nhu nhược và thiếu trách nhiệm. Dù biết Hoạn Thư đang làm nhục Kiều, nhưng Thúc Sinh không hề can ngăn, thậm chí còn hưởng ứng. Điều này cho thấy Thúc Sinh là một người không có chính kiến và dễ bị ảnh hưởng bởi người khác.
Nghệ thuật miêu tả
Nguyễn Du đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật miêu tả tinh tế để khắc họa chân thực tâm trạng và tính cách của các nhân vật. Ông sử dụng ngôn ngữ giàu hình ảnh, biểu cảm, kết hợp với các biện pháp tu từ như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa để tạo ra những hình ảnh sống động và ấn tượng. Ví dụ, khi miêu tả vẻ đẹp của Kiều, Nguyễn Du viết: “Nàng rằng: “Năm xưa ta vũ trụ/ Còn là hạt bụi nào phù du.” Câu thơ này thể hiện sự tự ti và đau khổ của Kiều, đồng thời cũng cho thấy nàng là một người có tâm hồn cao thượng.
Ý nghĩa đoạn trích
Văn bản Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh là một đoạn trích có ý nghĩa sâu sắc về mặt nhân văn. Đoạn trích này thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của Nguyễn Du đối với những người phụ nữ bất hạnh trong xã hội phong kiến. Đồng thời, đoạn trích cũng lên án sự tàn bạo, ích kỷ của những kẻ quyền lực và sự nhu nhược, thiếu trách nhiệm của những người đàn ông.
Giá trị hiện đại
Dù được sáng tác cách đây hơn hai trăm năm, Văn bản Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh vẫn có giá trị hiện đại. Đoạn trích này nhắc nhở chúng ta về những vấn đề xã hội vẫn còn tồn tại đến ngày nay, như sự bất bình đẳng giới, sự bạo lực gia đình và sự thiếu trách nhiệm của những người có quyền lực. Việc nghiên cứu và phân tích đoạn trích này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về xã hội và con người, từ đó có những hành động thiết thực để xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.
Kết luận
Văn bản Thúy Kiều hầu rượu Hoạn Thư – Thúc Sinh là một đoạn trích tiêu biểu trong Truyện Kiều, thể hiện rõ nét tài năng của Nguyễn Du trong việc xây dựng nhân vật và sử dụng ngôn ngữ. Đoạn trích này có ý nghĩa sâu sắc về mặt nhân văn và vẫn có giá trị hiện đại. Việc phân tích đoạn trích này giúp người đọc hiểu rõ hơn về bi kịch của Kiều và giá trị nhân văn sâu sắc mà Nguyễn Du muốn truyền tải.
