Văn bản Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

Một cây bút và một quyển sách có thể thay đổi thế giới

Ma-la-la Diu-sa-phdai (Malala Yousafzai)

Anh chị em thân mến, xin hãy ghi nhớ một điều. Ngày Ma-la-la không phải là ngày của tôi. Hôm nay là ngày của tất cả mọi phụ nữ, mọi thanh thiếu niên nam nữ đã cất cao tiếng nói để bảo vệ quyền lợi của mình. Hàng trăm nhà hoạt động nhân quyền, hàng trăm nhân viên xã hội đã lên tiếng bảo vệ nhân quyền, và không chỉ có thế, họ còn đang đấu tranh để đạt được những mục tiêu khác về giáo dục, hoà bình và bình đẳng. Hàng nghìn người đã bị những kẻ khủng bố sát hại, hàng triệu người bị thương. Tôi chỉ là một trong số đó mà thôi.

Vì vậy, hôm nay tôi đứng đây... Tôi chỉ là một, trong số rất nhiều cô gái như tôi. Tôi cất tiếng – không phải cho bản thân tôi, mà cho tất cả các thanh thiếu niên nam nữ như tôi. 

Tôi cao giọng – không phải để thét lên, mà để người ta nghe thấy tiếng nói của những người không có tiếng nói.

Những người đã đấu tranh đòi quyền lợi cho mình.

Quyền được sống trong hoà bình.

Quyền được tôn trọng

Quyền được bình đẳng tiếp cận mọi cơ hội.

Quyền được đi học.

[...]

Anh chị em thân mến, một khi ta nhìn thấy bóng tối, nghĩa là ta nhận ra ánh sáng quan trọng như thế nào. Một khi ta im lặng, nghĩa là ta nhận ra tiếng nói của mình quan trọng như thế nào. Tương tự như vậy, khi chúng tôi ở quận Xơ-goát (Swat), miền Bắc Pa-kít-xtan, chúng tôi đã nhìn thấy súng đạn và khi đó chúng tôi nhận ra bút và sách quan trọng như thế nào.

Đúng như câu cách ngôn “Cây bút mạnh hơn thanh kiếm”, những kẻ cực đoan rất sợ sách và bút. Sức mạnh của giáo dục khiến họ sợ hãi. Họ sọ phụ nữ. Sức mạnh từ tiếng nói của phụ nữ khiến họ sợ hãi. Và đó là lí do tại sao họ đã giết mười bốn sinh viên y khoa vô tội trong một vụ tấn công mới đây ở Két-ta (Quetta). Và đó là lí do tại sao họ đã giết rất nhiều cô giáo và nhân viên y tế ở Kai-bo Pác-tun Goa (Khyber Pukhtoon Khwa) và FATA. Đó là lí do tại sao ngày nào họ cũng phá hoại trường học.

[...]

Kính thưa ngài Tổng Thư kí,

Muốn có giáo dục, thì cần phải có hoà bình. Còn biết bao nhiêu nơi nữa trên thế giới này, nhất là ở Pa-kít-xtan và Áp-ga-nít-xtan (Afghanistan), trẻ em vẫn không được đến trường vì khủng bố, chiến tranh và xung đột. Chúng tôi đã thực sự mệt mỏi vì những cuộc chiến này. Ở nhiều nơi trên thế giới, dưới nhiều hình thức khác nhau, phụ nữ và trẻ em vẫn đang phải chịu đựng bao khốn khổ. Ở Ấn Độ, nhiều em bé vô tội và nghèo khổ vẫn là nạn nhân của tệ lạm dụng lao động trẻ em. Ở Ni-giê-ri-a (Nigeria), nhiều trường học bị tàn phá. Người dân ở Áp-ga-nít-xtan suốt nhiều thập kỉ qua đã phải chịu thiệt thòi vì những rào cản của chủ nghĩa cực đoan. Các bé gái bị bóc lột sức lao động trẻ em ngay trong gia đình và bị ép phải tảo hôn. Đói nghèo, thất học, bất công, tệ phân biệt chủng tộc và sự tước đoạt các quyền cơ bản, đó là những vấn đề chính yếu mà cả nam giới và phụ nữ đều phải đối mặt.

 [...]

Các anh chị em thân mến, đã đến lúc chúng ta phải lên tiếng.

Vậy nên, hôm nay chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới hãy thay đổi những chính sách chiến lược của mình, để tiến đến hoà bình và thịnh vượng. Chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới rằng tất cả các thoả thuận hoà bình phải hướng đến bảo vệ quyền lợi của phụ nữ và trẻ em. Không thể chấp nhận bất kì một thoả thuận nào đi ngược lại phẩm giá và quyền lợi của phụ nữ. Chúng tôi kêu gọi tất cả các chính phủ hãy đảm bảo giáo dục bắt buộc miễn phí cho tất cả trẻ em trên toàn thế giới. Chúng tôi kêu gọi tất cả các chính phủ hãy đấu tranh chống lại khủng bố và bạo lực, để bảo vệ trẻ em trước hung tàn và tổn hại.

Chúng tôi kêu gọi các quốc gia phát triển hãy hỗ trợ mở rộng cơ hội giáo dục cho trẻ em gái ở các nước đang phát triển.

Chúng tôi kêu gọi tất cả cộng đồng trên thế giới hãy khoan dung – hãy khước từ những định kiến dựa trên đẳng cấp, tín ngưỡng, giáo phái, tôn giáo hoặc giới tính.

Hãy đảm bảo quyền tự do và bình đẳng cho phụ nữ để họ phát triển. Một khi một nửa trong số chúng ta còn bị kìm hãm, thì tất cả chúng ta đều không thể thành công.

Chúng tôi kêu gọi các chị em gái trên toàn thế giới hãy can đảm lên – làm chủ sức mạnh bên trong con người mình và nhận thức rõ về tất cả tiềm năng của mình.

Các anh chị em thân mến, để em bé nào cũng có thể có một tương lai tươi sáng, thì chúng ta cần phải có trường học và giáo dục... Và nếu chúng ta muốn đạt được mục tiêu của mình, thì hãy tự trang bị cho mình vũ khí tri thức, và hãy tự bảo vệ mình bằng sự đoàn kết và gắn bó.

Các anh chị em thân mến, chúng ta không được phép quên rằng còn hàng triệu người vẫn đang phải chịu cảnh đói nghèo, bất công và thất học. Chúng ta không được phép quên rằng còn hàng triệu trẻ em vẫn không được đến trường. Chúng ta không được phép quên rằng còn nhiều anh chị em của chúng ta vẫn còn đang phải chờ đợi một tương lai hoà bình tươi sáng.

Vì vậy, chúng ta hãy tiến hành một cuộc chiến toàn cầu chống lại nạn mù chữ, đói nghèo và khủng bố, và chúng ta hãy cầm lấy sách và bút. Sách và bút là vũ khí mạnh mẽ nhất của chúng ta. Một đứa trẻ, một giáo viên, một cây bút và một cuốn sách có thể thay đổi thế giới.

Giáo dục là giải pháp duy nhất. Giáo dục là trên hết.

 (In trong Những bài diễn văn đã thay đổi thế giới, Phạm Ngọc Lan dịch, Những bài diễn Đình NXB Quercus, Luân Đôn, 2014, tr. 244 – 247)