Cảm Nhận Hai Khổ Thơ Cuối Bài 'Lượm' - Nguyễn Khuyến
Bài thơ 'Lượm' của Nguyễn Khuyến là một tác phẩm tiêu biểu trong phong trào thơ trào phúng cuối thế kỷ XIX. Hai khổ thơ cuối bài thơ là phần thể hiện rõ nét nhất tài năng châm biếm, đả kích của nhà thơ đối với xã hội đương thời.
Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích và cảm nhận hai khổ thơ cuối của 'Lượm', làm nổi bật những giá trị nghệ thuật và ý nghĩa sâu sắc mà tác giả muốn truyền tải.
Trong hai đoạn thơ cuối bài, nhà thơ Tố Hữu đã sử dụng rất tinh tế biện pháp so sánh. Chú bé Lượm, một chú bé “loắt choắt” với “cái xắc xinh xinh”, “cái chân thoăn thoắt”, “cái đầu nghênh nghênh”, “ca lô đội lệch”, “mồm huýt sáo vang”, khiến tác giả liên tưởng đến hình ảnh “con Chim Chích nhảy trên đường vàng”
Cảm Nhận Sâu Sắc Hai Khổ Thơ Cuối Bài 'Lượm' của Nguyễn Khuyến
Bài thơ 'Lượm' của Nguyễn Khuyến, một kiệt tác trong phong trào thơ trào phúng cuối thế kỷ XIX, không chỉ gây ấn tượng bởi giọng điệu châm biếm sắc sảo mà còn bởi những hình ảnh đời thường, giản dị. Hai khổ thơ cuối bài thơ là đỉnh cao của nghệ thuật đả kích, thể hiện sự phẫn nộ của nhà thơ trước sự giả dối, lừa lọc của xã hội phong kiến.
Bối Cảnh Ra Đời và Tổng Quan Về Bài Thơ
Để hiểu rõ hơn về hai khổ thơ cuối, chúng ta cần nhìn lại bối cảnh xã hội lúc bấy giờ. Nguyễn Khuyến sống trong thời kỳ suy tàn của triều Nguyễn, khi mà nạn sưu cao, thuế khóa đè nặng lên người dân. Các quan lại tham nhũng, bất tài, chỉ biết vơ vét của dân. Chính sự bất công, thối nát này đã thôi thúc Nguyễn Khuyến sáng tác những tác phẩm trào phúng, châm biếm để bày tỏ lòng phẫn uất của mình.
Phân Tích Chi Tiết Hai Khổ Thơ Cuối
Hai khổ thơ cuối bài 'Lượm' mở đầu bằng hình ảnh người nông dân nghèo khổ, phải đi lượm nhặt những vật dụng bỏ đi để kiếm sống:
"Than ôi! Thời thế sự nhiễu nhương,Đường thôn gánh nặng, áo cơm đằng đàng.
Câu thơ mở đầu bằng tiếng than 'Than ôi!', thể hiện sự xót xa, thương cảm của nhà thơ đối với cảnh sống cơ cực của người nông dân. Từ 'nhiễu nhương' gợi lên một xã hội xáo trộn, bất ổn, đầy rẫy những khó khăn, gian khổ. Hình ảnh 'đường thôn gánh nặng, áo cơm đằng đàng' khắc họa rõ nét gánh nặng thuế khóa, sưu cao mà người nông dân phải gánh chịu, khiến cuộc sống của họ trở nên vô cùng khó khăn.
Khổ thơ thứ hai tiếp tục khắc họa sự bất công, lừa lọc của xã hội phong kiến:
"Lượm được quả đào, ta đây ăn,Lượm được quả lê, ta đây ngâm.Lượm được quả khế, ta đây xay,Lượm được quả mơ, ta đây ướp.
Ở khổ thơ này, Nguyễn Khuyến sử dụng thủ pháp liệt kê để miêu tả những vật dụng mà người nông dân lượm được. Tuy nhiên, đằng sau những hành động 'ăn, ngâm, xay, ướp' ấy là sự châm biếm sâu sắc. Nhà thơ mỉa mai những kẻ quyền lực, chỉ biết hưởng thụ, sống trên sự khổ cực của người dân. Việc lượm nhặt những quả đào, lê, khế, mơ không phải là vì nhu cầu thực tế mà chỉ là để thỏa mãn những thú vui xa hoa, vô nghĩa.
Giá Trị Nghệ Thuật và Ý Nghĩa Sâu Sắc
Hai khổ thơ cuối bài 'Lượm' đã thành công trong việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật như châm biếm, mỉa mai, liệt kê để thể hiện sự phẫn nộ của nhà thơ đối với xã hội phong kiến. Hình ảnh người nông dân nghèo khổ, phải đi lượm nhặt những vật dụng bỏ đi đã trở thành biểu tượng cho sự bất công, thối nát của chế độ phong kiến. Bài thơ không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn có giá trị hiện thực sâu sắc, góp phần thức tỉnh lương tri của con người.
Cảm Nhận Cá Nhân
Khi đọc hai khổ thơ cuối bài 'Lượm', tôi cảm thấy xót xa trước cảnh sống cơ cực của người nông dân. Đồng thời, tôi cũng cảm thấy phẫn nộ trước sự giả dối, lừa lọc của xã hội phong kiến. Bài thơ đã giúp tôi hiểu rõ hơn về những khó khăn, gian khổ mà nhân dân ta đã phải trải qua trong quá khứ. Đồng thời, bài thơ cũng nhắc nhở chúng ta phải trân trọng những giá trị tốt đẹp của cuộc sống và đấu tranh cho một xã hội công bằng, dân chủ.
Kết Luận
Hai khổ thơ cuối bài 'Lượm' là một phần không thể thiếu của tác phẩm, thể hiện rõ nét tài năng châm biếm, đả kích của Nguyễn Khuyến. Bài thơ không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn có giá trị hiện thực sâu sắc, góp phần thức tỉnh lương tri của con người. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cảm nhận hai khổ thơ cuối bài 'Lượm' của Nguyễn Khuyến.
- Từ khóa liên quan: Phân tích bài Lượm, cảm nhận bài Lượm, Nguyễn Khuyến, thơ trào phúng.
- Nguồn tham khảo: Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 9, các trang web về văn học.
