căn phòng máu

Căn phòng máucủa Angela Carter là một tuyển tập truyện ngắn độc đáo, lấy cảm hứng từ những câu chuyện cổ tích và truyền thuyết phương Tây quen thuộc. Tác phẩm bao gồm mười truyện, mỗi truyện mang một sắc thái riêng biệt và được kể từ những góc nhìn đa dạng, ấn tượng. Dù mỗi câu chuyện tập trung vào một nhóm nhân vật khác nhau, nhưng xuyên suốt tác phẩm là một chủ đề thống nhất: cuộc đấu tranh của những người phụ nữ bị áp bức để tìm kiếm tự do và khẳng định bản thân, từ đó mở ra một câu chuyện lớn hơn về nữ quyền và khả năng biến đổi.

Theo lời giải thích của chính tác giả, Angela Carter không coi mỗi câu chuyện của mình là một phiên bản hiện đại hóa của cổ tích, mà đúng hơn là một sự mở rộng, một sự tiếp nối. Mục đích của bà là tạo ra những câu chuyện dành cho độc giả trưởng thành, dựa trên những chi tiết bỏ ngỏ hoặc những khía cạnh chưa được khám phá trong các câu chuyện truyền thống. Bà sử dụng chúng như những gợi ý để viết tiếp và khởi tạo những câu chuyện hoàn toàn mới. Do đó, mỗi tác phẩm của bà vừa mang tính quen thuộc, vừa mang tính sáng tạo, vừa bắt nguồn từ cổ tích, vừa đối thoại và phản biện lại nội dung và cấu trúc của chúng.

Angela Carter đã thành công trong việc gieo những hạt giống cũ vào một mảnh đất mới, gồ ghề, khắc nghiệt và đậm chất “noir”, nhưng đồng thời cũng tràn đầy tinh thần nữ quyền. Khác với những nhân vật nữ thụ động, thường được ban tặng một kết thúc có hậu trong truyện cổ, những nhân vật trongCăn phòng máulại thể hiện một tư thế chủ động và phóng khoáng khác thường. Angela Carter tái hiện những quy ước lỗi thời của truyện cổ tích và đưa ra những cái nhìn sâu sắc về các nguyên mẫu và khuôn mẫu của phụ nữ trong những câu chuyện nổi tiếng này. Ví dụ, trong truyện “Hội sói”, Angela Carter đã tinh tế khám phá ra một khía cạnh nhục cảm ẩn sau cuộc đối thoại giữa cô gái và con sói, nơi cô gái đóng vai trò chủ động, luôn là người đặt câu hỏi trước. Kết thúc bất ngờ khi cô gái lên giường cùng con sói không chỉ gây sốc cho độc giả mà còn gửi gắm một thông điệp nổi loạn nữ quyền. Cô gái không chấp nhận vị thế thụ động của mình (bị giết/bị ăn thịt), mà tự ý thức về bản thân như một đối tượng được khao khát và có khả năng “thuần hóa” nam giới, chuyển từ vị thế bị động sang chủ động. Với cấu trúc tự sự phá vỡ mọi khuôn khổ, tập truyện của Angela mang đến những trải nghiệm mới mẻ, huyền bí, nhục cảm, đôi khi tăm tối, nhưng cũng đầy tính nữ.

Căn phòng máuđã vinh dự nhận giải Cheltenham năm 1979. Sau đó, tác phẩm đã được chính tác giả và Neil Gordan chuyển thể thành bộ phim điện ảnhThe Company of Wolves(Hội sói) năm 1984, bộ phim cũng nhận được nhiều đề cử và giải thưởng, đặc biệt tại Liên hoan phim quốc tế Catalan năm 1985.

Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam trân trọng giới thiệu đến độc giả.

Tác Giả

Angela Carter (1940 - 1992)

Bà là một nhà văn với sự nghiệp văn chương đồ sộ và nhiều thành tựu. Các tác phẩm của Angela Carter, bao gồm cả tiểu thuyết và truyện ngắn, đã giành được nhiều giải thưởng danh giá, như:The Magic Toyshop(1967) đoạt giải thưởng John Llewellyn Rhys dành cho văn chương hư cấu,Several Perceptions(1968) được trao giải Somerset Maugham,Nights at the Circus(1985) đoạt giải thưởng James Tait Black Memorial dành cho văn chương hư cấu, vàThe Bloody Chamber(1979) giành giải thưởng Cheltenham.

Một dấu mốc quan trọng trong sự nghiệp của bà là năm 1979, khi tập truyệnThe Bloody Chamber (Căn phòng máu)và tiểu luận mang đậm sắc thái nữ quyềnThe Sadeian Woman and the Ideology of Pornography (Người phụ nữ kiểu Sade và Ý hệ khiêu dâm)ra đời. Với những tác phẩm này, Angela Carter được xem là “một nhà văn nữ có tư tưởng độc lập và tư duy độc đáo vượt trội hơn hẳn các nhà nữ quyền luận cùng thời”.

Năm 2008, tờ Thời báoTimesđã xếp Carter vào danh sách "50 nhà văn vĩ đại nhất nước Anh kể từ năm 1945", ở vị trí thứ 10.

Trích Đoạn Hay

“Truyện kể này không tìm cách ghi lại những kinh nghiệm thường ngày, như cách một tác phẩm truyện ngắn vẫn hay làm,” Angela Carter đã viết trong lời bạt của cuốnFireworks (Pháo bông), tập truyện ngắn đầu tiên của bà xuất bản năm 1974; “Nó diễn giải kinh nghiệm thường ngày thông qua một hệ thống hình tượng khởi sinh từ những khoảng ngầm ẩn phía sau kinh nghiệm thường ngày”. Angela Carter đã phân biệt rõ ràng giữa “những phân mảnh của kinh nghiệm trực giác - một phương thức điển hình của truyện kể hiện đại thế kỷ 20” với phong cách “hoa mĩ, khác thường” và lối viết tượng trưng của hình thức tự sự mà bà ưa thích: truyện kể. Ngay từ đầu, bà đã nhận ra sự hấp dẫn của mình đối với “những truyện kể theo phong cách Gothic, những truyện kể bạo liệt về những điều kì diệu, kinh hoàng, những tự sự hoang đường gắn kết trực tiếp với những hình ảnh từ vô thức”. TrongThe Bloody Chamber (Căn phòng máu), tập truyện ngắn thứ hai của bà, Angela tiếp tục sử dụng lối viết này, nhưng với những câu chuyện được gợi cảm hứng từ truyện cổ tích Tây Âu truyền thống. Chính sự kết hợp độc đáo này đã đưa tiếng nói của bà đến với một lượng độc giả rộng lớn hơn.

Căn phòng máuthường bị hiểu lầm là một tập truyện cổ tích được thêm thắt những yếu tố nữ quyền mang tính lật đổ. Tuy nhiên, thực tế, đây là những câu chuyện hoàn toàn mới, không phải là những bản viết lại của cổ tích. Như chính Carter đã nói, “Tôi không có ý làm ra những ‘phiên bản’ hay những ‘chuyện cổ tích dành cho người lớn’ như trong lời giới thiệu tệ hại của ấn bản phát hành tại Mỹ; tôi chỉ trích xuất những nội dung vốn tiềm tàng trong những câu chuyện cổ và dùng đó như là xuất phát điểm cho những câu chuyện mới”.

Một đoạn văn khác có thể được dùng làm lời đề từ choCăn phòng máu:

Làmđối tượngcủa ham muốn cũng có nghĩa là bị ấn định trong một tình thế bị động.

Tồn tại trong một tình thế bị động cũng có nghĩa là chết trong tình thế bị động - nói đúng hơn là bị giết.

Đó chính là đạo đức của truyện cổ tích về người phụ nữ hoàn hảo.

Những câu chuyện trongCăn phòng máuđều được nhen nhóm từ một niềm tin chắc chắn rằng bản chất con người không phải là bất biến, và trong mỗi người đều tiềm ẩn khả năng chuyển đổi. Những đoạn xuất sắc nhất trong cuốn truyện này đều là những đoạn miêu tả sự hóa thân.